Geri Dön

Hârûnürreşîd Döneminde Bermekîler

Barmakids in the period of Harun al-Rashid

  1. Tez No: 627895
  2. Yazar: SAMİ OKAN KÖSE
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL BÜLBÜL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Tarih, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 114

Özet

Bermekîler, Abbâsî Devleti'nin kuruluşundan itibaren başta vezirlik olmak üzere Abbâsî Devleti içinde birçok farklı üst düzey mevkide önemli vazifeler üstlenmiş, etnik köken olarak Fârisî (Acem, İranlı) olan bir ailedir. Bu aile, Abbâsî Devleti'nin tarih sahnesine çıkmasıyla beraber aşamalar halinde devlet içinde güç ve etkinlik kazanmış, Hârûnürreşîd döneminde (H. 170-193/ M. 786-809) siyasi, sosyal ve iktisadi alanlarda gücünün doruğuna ulaşmıştır. Hârûnürreşîd ise, kaynakların ittifak içinde olmadıkları birtakım sebep veya sebeplerden (Cafer-Abbase ilişkisi, Bermekîler'in güç ve nüfuz kazanması, Yahyâ b. Abdullah olayı, etnik ve dini sebepler) dolayı Bermekî ailesini ortadan kaldırmıştır (H. 187/ M. 30 Ocak 803). Bu çalışma, Bermekî ailesinin çoğunlukla Hârûnürreşîd döneminde ortaya koydukları faaliyetleri kapsamaktadır. Bermekîler hakkında Türkçe literatüründe daha önce yapılmış çeşitli çalışmalar mevcuttur. Bu çalışma ise konu üzerine daha önce yapılmış çalışmalara göre; Bermekî aile fertleri arasında daha ayrıntılı bir karşılaştırma yapması, aktif oldukları dönem dâhilinde yaşayış ve statülerine ilişkin daha farklı tarihi anlatılar ve analizler ortaya koyması, özellikle de ortadan kaldırılış sebeplerine dair yeni bakış açıları getirmesi hasebiyle önem arz etmektedir. Bu çalışmanın hazırlanmasındaki temel amaç; Bermekî ailesi hakkında daha önce yapılmış çalışmalara ek olarak literatüre daha farklı bilgiler ışığında daha yeni ufuklar ve yaklaşımlar katmaktır. Çalışmanın ortaya konulma sürecinde başta klasik İslam tarihi kaynakları ve bunlardan bazısının Türkçe çevrisi, Arapça ve Türkçe dilinde yapılmış olan telif eserler, İslam ansiklopedisi maddeleri ve Batılı yazarların Türkçe diline çevrilmiş olan araştırma eserlerinden yararlanılmıştır. Bu araştırma ile Bermekî ailesi hakkında yeni algılar yaratacak anlatılara ulaşılmıştır. Bermekîler'in ortadan kaldırılış sebepleri hususunda da ilk ve en önemli sebebin elde ettikleri nüfuz ve güç olabileceği şeklindeki bilgisi elde edilmiştir. Ayrıca Bermekîler'in geneline yönelik girişilen bertaraf hareketinin bir sebebi olarak Hârûnürreşîd'in sabrını taşıran son damlanın da Cafer-Abbâse ilişkisi veya Yahyâ b. Abdullah'ın serbest bırakılması olaylarından biri olabileceği fikrine ulaşılmıştır. Cafer-Abbâse ilişkisi veya Yahyâ b. Abdullah'ın serbest bırakılması olaylarından birinin aynı zamanda Bermekîler'den neden sadece Cafer el-Bermekî'nin öldürüldüğünün cevabı olabileceği görülmüştür. Buna karşın bu konunun (Bermekîlerin ortadan kaldırılış sebepleri), radikal çıkarımlara izin vermeyecek ölçüde birbirinden farklı görüş ve anlatıları barındırdığı fikrine de varılmıştır.

Özet (Çeviri)

Since the foundation of the Abbasid Caliphate, the Barmakids, which is a family that has a Persian (Ajam, Iranian) ethnic origin, had been serving important duties within many different high-level positions, especially the vizier in the Abbasid Caliphate. In the historic scene, this family gained power and effectiveness in stages within the state, through the rise of the Abbasid Caliphate. The family reached the peak of its power in political, social, and economic ones during the period of Harun al-Rashid. Harun al-Rashid, on the other hand, eliminated the Barmakids family for some reasons (Jafar-Abbāsa relations, Barmakids gaining power and influence, Yahya b. Abdullah incident, ethnic and religious reasons) on which the sources are not in alliance with. This study comprises the activities carried out by the Barmakids family mostly during the Harun al-Rashid period. There are several previous studies about the Barmakids in Turkish literature. This study, compared to the previous ones on the subject, includes more detailed comparisons among the Barmakids family members. It also provides different historical narratives and analyses of their life and status during the period in which they were active. It is especially important for the development of new perspectives about the reasons for its disappearance. The main purpose in the preparation of this study, in addition to the previous ones about the Barmakids family, is to add new horizons and approaches to the historical literature in the light of different information. In the process of the study, the sources of the Classical Islamic history, the Turkish translation of some of them, copyrighted works were written in Arabic and Turkish, articles of the Islamic encyclopedia and research works translated into the Turkish language of Western authors were used. With this research, narratives that will create new perceptions about the Barmakids family have been reached. Among the reasons for Barmakids' elimination, information was obtained that the first and the most important reason could be their influence and power. Besides, it has been reached the idea that the final straw of Harun al-Rashid 's patience as the reason for Barmakids' attempt to eliminate may be one of the Jafar-Abbāsa relationship or one of Yahya b. Abdullah's release events. It has been observed that.

Benzer Tezler

  1. Halife Me'mûn'a kadar İslâm dünyasında çeviri faaliyetleri

    Translation activities in the Islamic world until the Caliph al-Ma'mūn

    SAMET ŞENEL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Deontoloji ve Tıp TarihiSakarya Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. LEVENT ÖZTÜRK

  2. Ebû Nuvâs ve şiiri

    Ebû Nuvâs and its poems

    ZİYAD ARLI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Dilbilimİzmir Katip Çelebi Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ EYUP AKŞİT

  3. Abbasîler döneminde Herseme b. Ayen'in siyasî faaliyetleri

    Political activities of Herseme b. Ayen during the Abbasid period

    HÜSEYİN GÜÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinDicle Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUTLU SAYLIK

  4. Abbasi Halifesi Me'mûn'un ilmi ve entelektüel kişiliği

    The intellectual personality of the Abbasid Calipha Ma'mun

    HAYRİYE VURAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    TarihSelçuk Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA DEMİRCİ

  5. Abbasi halifelerinin Büyük Selçuklu Sultanlarına verdiği unvan ve lâkaplar

    He Great Seljuk of the Abbasi caliphs titles and titles given to his Sultan

    MAKBULE DİLAN ÇETİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    TarihVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDURAHİM TUFANTOZ