Hârûnürreşîd Döneminde Bermekîler
Barmakids in the period of Harun al-Rashid
- Tez No: 627895
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL BÜLBÜL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Bermekîler, Abbâsî Devleti'nin kuruluşundan itibaren başta vezirlik olmak üzere Abbâsî Devleti içinde birçok farklı üst düzey mevkide önemli vazifeler üstlenmiş, etnik köken olarak Fârisî (Acem, İranlı) olan bir ailedir. Bu aile, Abbâsî Devleti'nin tarih sahnesine çıkmasıyla beraber aşamalar halinde devlet içinde güç ve etkinlik kazanmış, Hârûnürreşîd döneminde (H. 170-193/ M. 786-809) siyasi, sosyal ve iktisadi alanlarda gücünün doruğuna ulaşmıştır. Hârûnürreşîd ise, kaynakların ittifak içinde olmadıkları birtakım sebep veya sebeplerden (Cafer-Abbase ilişkisi, Bermekîler'in güç ve nüfuz kazanması, Yahyâ b. Abdullah olayı, etnik ve dini sebepler) dolayı Bermekî ailesini ortadan kaldırmıştır (H. 187/ M. 30 Ocak 803). Bu çalışma, Bermekî ailesinin çoğunlukla Hârûnürreşîd döneminde ortaya koydukları faaliyetleri kapsamaktadır. Bermekîler hakkında Türkçe literatüründe daha önce yapılmış çeşitli çalışmalar mevcuttur. Bu çalışma ise konu üzerine daha önce yapılmış çalışmalara göre; Bermekî aile fertleri arasında daha ayrıntılı bir karşılaştırma yapması, aktif oldukları dönem dâhilinde yaşayış ve statülerine ilişkin daha farklı tarihi anlatılar ve analizler ortaya koyması, özellikle de ortadan kaldırılış sebeplerine dair yeni bakış açıları getirmesi hasebiyle önem arz etmektedir. Bu çalışmanın hazırlanmasındaki temel amaç; Bermekî ailesi hakkında daha önce yapılmış çalışmalara ek olarak literatüre daha farklı bilgiler ışığında daha yeni ufuklar ve yaklaşımlar katmaktır. Çalışmanın ortaya konulma sürecinde başta klasik İslam tarihi kaynakları ve bunlardan bazısının Türkçe çevrisi, Arapça ve Türkçe dilinde yapılmış olan telif eserler, İslam ansiklopedisi maddeleri ve Batılı yazarların Türkçe diline çevrilmiş olan araştırma eserlerinden yararlanılmıştır. Bu araştırma ile Bermekî ailesi hakkında yeni algılar yaratacak anlatılara ulaşılmıştır. Bermekîler'in ortadan kaldırılış sebepleri hususunda da ilk ve en önemli sebebin elde ettikleri nüfuz ve güç olabileceği şeklindeki bilgisi elde edilmiştir. Ayrıca Bermekîler'in geneline yönelik girişilen bertaraf hareketinin bir sebebi olarak Hârûnürreşîd'in sabrını taşıran son damlanın da Cafer-Abbâse ilişkisi veya Yahyâ b. Abdullah'ın serbest bırakılması olaylarından biri olabileceği fikrine ulaşılmıştır. Cafer-Abbâse ilişkisi veya Yahyâ b. Abdullah'ın serbest bırakılması olaylarından birinin aynı zamanda Bermekîler'den neden sadece Cafer el-Bermekî'nin öldürüldüğünün cevabı olabileceği görülmüştür. Buna karşın bu konunun (Bermekîlerin ortadan kaldırılış sebepleri), radikal çıkarımlara izin vermeyecek ölçüde birbirinden farklı görüş ve anlatıları barındırdığı fikrine de varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Since the foundation of the Abbasid Caliphate, the Barmakids, which is a family that has a Persian (Ajam, Iranian) ethnic origin, had been serving important duties within many different high-level positions, especially the vizier in the Abbasid Caliphate. In the historic scene, this family gained power and effectiveness in stages within the state, through the rise of the Abbasid Caliphate. The family reached the peak of its power in political, social, and economic ones during the period of Harun al-Rashid. Harun al-Rashid, on the other hand, eliminated the Barmakids family for some reasons (Jafar-Abbāsa relations, Barmakids gaining power and influence, Yahya b. Abdullah incident, ethnic and religious reasons) on which the sources are not in alliance with. This study comprises the activities carried out by the Barmakids family mostly during the Harun al-Rashid period. There are several previous studies about the Barmakids in Turkish literature. This study, compared to the previous ones on the subject, includes more detailed comparisons among the Barmakids family members. It also provides different historical narratives and analyses of their life and status during the period in which they were active. It is especially important for the development of new perspectives about the reasons for its disappearance. The main purpose in the preparation of this study, in addition to the previous ones about the Barmakids family, is to add new horizons and approaches to the historical literature in the light of different information. In the process of the study, the sources of the Classical Islamic history, the Turkish translation of some of them, copyrighted works were written in Arabic and Turkish, articles of the Islamic encyclopedia and research works translated into the Turkish language of Western authors were used. With this research, narratives that will create new perceptions about the Barmakids family have been reached. Among the reasons for Barmakids' elimination, information was obtained that the first and the most important reason could be their influence and power. Besides, it has been reached the idea that the final straw of Harun al-Rashid 's patience as the reason for Barmakids' attempt to eliminate may be one of the Jafar-Abbāsa relationship or one of Yahya b. Abdullah's release events. It has been observed that.
Benzer Tezler
- Halife Me'mûn'a kadar İslâm dünyasında çeviri faaliyetleri
Translation activities in the Islamic world until the Caliph al-Ma'mūn
SAMET ŞENEL
Doktora
Türkçe
2022
Deontoloji ve Tıp TarihiSakarya Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEVENT ÖZTÜRK
- Ebû Nuvâs ve şiiri
Ebû Nuvâs and its poems
ZİYAD ARLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Dilbilimİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EYUP AKŞİT
- Abbasîler döneminde Herseme b. Ayen'in siyasî faaliyetleri
Political activities of Herseme b. Ayen during the Abbasid period
HÜSEYİN GÜÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinDicle Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUTLU SAYLIK
- Abbasi Halifesi Me'mûn'un ilmi ve entelektüel kişiliği
The intellectual personality of the Abbasid Calipha Ma'mun
HAYRİYE VURAL
- Abbasi halifelerinin Büyük Selçuklu Sultanlarına verdiği unvan ve lâkaplar
He Great Seljuk of the Abbasi caliphs titles and titles given to his Sultan
MAKBULE DİLAN ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDURAHİM TUFANTOZ