Câbir bin Hayyân felsefesi
The philosophy of Jabir İbn Hayyan
- Tez No: 628283
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET DEMİRTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 199
Özet
Câbir b. Hayyân miladî VIII-IX. yüzyıllar arasında, zamanın iki önemli ilim merkezi olan Bağdat ve Kûfe'de yaşamış bir filozof ve bilim adamıdır. İçerisinde neşet ettiği zaman dilimi göz önünde bulundurulduğunda bu dönem, başta felsefe olmak üzere birçok Antik Dönem ve Orta Çağ bilimsel mirasının çeviriler yoluyla İslam düşünce dünyasına aktarıldığı bir dönemdir. Câbir b. Hayyân sadece bir kimya âlimi değil, aynı zamanda sistemli bir felsefenin kurucusudur. Bir bütün olarak düşünüldüğünde Câbir b. Hayyân'ın, ilim anlayışında, deneysel metodunda ve rasyonel düşünce tarzında Aristoteles'ten etkilendiği görülmektedir. İbn Hayyân, felsefenin önemli alanlarında görüşler ortaya koymuş; bu vesileyle bir bakıma kendisinden sonraki İslam filozoflarının çalışma alanlarını ve ilgilenecekleri problemleri belirlemiştir. İbn Hayyân felsefesinde, dilin hem epistemolojik hem de ontolojik bakımdan çok önemli bir rolü vardır. Bunun yanı sıra o, varlık felsefesinde büyük oranda Aristoteles metafiziğini benimser. Zira Aristoteles'te görülen“kuvve-fiil”,“hyle”,“madde-form”,“kategoriler”,“hareket etmeyen hareket ettirici”gibi unsurlar Câbir b. Hayyân metafiziğinde de görülmektedir. Bu felsefî tutumuna bir takım Hermetik, Demokritosçu ve Yeni-Platoncu unsurlar da eşlik etmektedir. İbn Hayyân felsefesinin en özgün yönü ise tanrısal yaratım olan âlemin belli bir düzenle var olduğuna dair yaptığı vurgudur. Bu Câbir b. Hayyân'ın mizan (balance) ilkesidir. Buna göre Câbir'in âlem anlayışında duyusal, duygusal, ruhsal ve rasyonel olan her şey sayısal bir değer, bir ahenk taşımaktadır ve varlık âlemindeki bu sayısal düzen keşfedilebilir bir mahiyettedir. İşte bu keşif sonucu elde edilen bilgilerle varlık teklerini birbirine dönüştürebilme hatta yeni baştan bir varlık dahi yaratabilme imkânı bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Jabir ibn Hayyan is a philosopher and a scientist/scholar who lived in two of the most important science centers of his time, Baghdad and Kufah, between 8th-9th centuries. Considering the time period he lived in, a great deal of Ancient and Medieval scientific heritage, especially philosophy was transferred into Islamic word of thought through translations. Jabir ibn Hayyan is not only a chemistry scholar but also he owns a systematical philosophy. When it is thought as a whole, we can see that Jabir was affected by Aristoteles in term of his understanding of science, experimental method and rational thinking. Jabir ibn Hayyan expressed opinions in very important fields of philosophy, hereby he set issues and studying fields for the next Islamic philosopher. In his philosophy, language has an important role both as epistemologically and ontologically. Besides that while handling ontology he adopts mostly Aristotelian metaphysics. He takes over philosophical instruments such as“potential-act/deed”,“hyle”,“matter-form/shape”,“categories”and“non-moving mover”from Aristotelian metaphysics. Some Hermetic, Democritustic and Neoplatonist elements also accompany his philosophical manner. The most original aspect of Jabir ibn Hayyan's philosophy is the emphasis he puts on that the universe which is“divine creation”exists with a certain order. This is the“Balance Principle”of Jabir ibn Hayyan. According to this principle, everything that is sensual, emotional/sentimental, spiritual and rational has a numerical value and harmony and this numerical value can be discovered in the existence universe. With the help of these informations obtained from this discovery; objects can possible be transformed into each others and even a new object can be created from the beginning.
Benzer Tezler
- İbn Miskeveyh'te evrim
Evolution at Ibn Miskeveyh
FATMA AÇIKGÖZLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinErciyes ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KAMİL CİHAN
- İslâm medeniyeti'nde 18. yüzyıla kadar ilimlerin sınıflandırılması eserlerinde matematiğin konumu
The position of mathematics in the categorization of sciences till 18th century in Islamic civilisation
ECEM ÇETİNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
FelsefeÇankırı Karatekin ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE KÖKCÜ
- İbn Arabi'de harf ve sayı sembolizmi (İlm-i huruf)
Letter and number symbolism in İbn Arabî (İlm-i huruf)
MEHMET SADIK GÜR
Doktora
Türkçe
2024
Dil ve Konuşma TerapisiAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VAHİT GÖKTAŞ
- İstanbul kent çeperlerinde kırsal arazilerin dönüşümü Ağaçlı-Yeniköy yöresi örneği
Transformation of rural areas on Istanbul fringe Agacli-Yenikoy sample
GÜLCE KANTÜRER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İPEK AKPINAR
- Ergene havzasında fiziki coğrafya özelliklerinin beşeri ve iktisadi coğrafyaya etkileri
Başlık çevirisi yok
YASEMİN AKKAYA