Geri Dön

Kentsel dönüşüm kapsamında bina yapıbozum kavramının uygulanmasına yönelik bir model önerisi

A model proposal for the implementation of building deconstruction concept for urban transformation

PDF İndir

  1. Tez No: 628728
  2. Yazar: EBRU DOĞAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. İLKAY KOMAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 204

Özet

Kentsel dönüşüm kapsamında gerçekleşen yıkım faaliyetlerinde söküm ve geri kazanım olanakları sorgulanmadan binalar kontrolsüz bir şekilde ortadan kaldırılmaktadır. Yıkım çalışmalarında kullanılan geleneksel yöntemler yapısal atık oluşturmakta ve oluşan bu atıklar doğaya terk edilmektedir. Bu durum önemli çevre ve sağlık sorunlarına, enerji ve doğal kaynakların tüketimine neden olmaktadır. Kentsel dönüşüm alanında gerçekleşen yıkım faaliyetleri sonucu ortaya çıkan sorunların önüne geçmek için daha çevreci çözümlerin üretilmesi gerekmektedir. Binaların yıkımı için bir alternatif olarak görülen yapıbozum kavramı değerlendirilen çözümlerdendir. Bina yapıbozum, yıkım faaliyetlerinin planlı ve denetimli bir şekilde gerçekleşmesini sağlayarak yıkımın neden olacağı olumsuz etkileri yok etmeye ya da azaltmaya yardımcı olur. Bina yapıbozum kavramı, yıkım öncesinde bina ve çevresinin mevcut durumunu analiz ederek yıkım aşamasında alınacak önleyici tedbirlerin, kullanılacak araçların, yöntemlerin, metodların ve görev yapacak ekiplerin belirlenmesini sağlar. Yıkım sürecinin bina yapıbozumuna uygun yürütülmesi, belirlenen tüm unsurların sahada uygulanması ve denetimini gerektirir. Ayrıca yıkım sürecinin sistemli bir şekilde ilerleyebilmesi görev alacak pek çok disiplinin (müteahitt, mimar, mühendis, uygulama ekipleri…vb.) bir arada koordineli bir şekilde çalışması ile mümkündür. Bu bağlamda tez kapsamında, yıkım sürecinin bina yapıbozumuna uygun bir şekilde yürütülmesi ve denetlenmesine katkı sağlamak amacı ile bina yapıbozumuna uygun değerlendirme modeli geliştirilmiştir. Yerel yönetimlerin ve denetleyici firmaların, elde edilen modeli kullanarak kentsel dönüşüm alanında gerçekleşen yıkım faaliyetlerini değerlendirip denetlemeleri amaçlanmıştır. Aynı zamanda yıkım sürecinde görev alacak firma ve ekiplerin yıkım sürecini bina yapıbozumuna uygun bir şekilde tasarlayıp uygulamaları hedeflenmiştir. Kentsel dönüşüm alanında uygulanacak bina yapıbozum değerlendirme modelini oluşturmak için hazırlanan tez çalışması beş bölümden olmuştur. Birinci bölümde problemin tanımı yapılmış, tezin amacı, kapsamı ve yöntemi anlatılmıştır. Tezin ikinci bölümünde temel kavramlarla ilgili literatür araştırması yapılmıştır. Literatür araştırmasında ilk olarak kentsel dönüşüm kavramı ve bina yapıbozum kavramı ile ilgili genel bilgiler verilerek birbirleri ile ilişkisi ortaya konulmuştur. Ardından tez kapsamında elde edilecek modeli değerlendirirken yardımcı olması adına, bina yapıbozum yöntemleri, süreçleri, tasarım ilkeleri açıklanmıştır. Kentsel dönüşüm, yıkım ve geri dönüşüm konularında hazırlanmış yasal düzenlemeler incelenmiş ve genel bir değerlendirme yapılmıştır. Ayrıca modelde kullanılmak üzere bina yapıbozum kriterleri ve değerlendirme modelleri incelenmiştir. Tezin üçüncü bölümünde, bina yapıbozum kavramının Türkiye'de kentsel dönüşüm alanında durum tespitini yapmak üzere anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Anket çalışması, kentsel dönüşüm kapsamında faaliyet gösteren ve AYİDER'e (Anadolu Yakası İnşaat Müteahitleri Derneği) üye olan firmalar ile gerçekleştirilmiştir. Anket sorularına verilen yanıtlar SPSS 24.0 (Statistical Package for Social Science) programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgulara bağlı olarak anket çalışmasında; * bina yapıbozum kavramı ile ilgili firmaların genel yaklaşımları belirlenmiş, * bina yapıbozum kriterlerinin uygulanmasında firmaların güçlü ve zayıf yönleri tespit edilmiştir. Kentsel dönüşüm alanında yıkım çalışmalarında bina yapıbozum kriterlerinin uygulanmasında firma içi kaynaklı (anket sonucu elde edilen) güçlü ve zayıf yönler ile firma dışı (yasal düzenlemeler, diğer sektörlerin durumu ...vb.) kaynaklı fırsat ve tehditler SWOT (Güçlü, Zayıf,Fırsat ve Tehditler) yöntemi ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda her bir kriter başlığı için uygulanmak üzere stratejiler belirlenmiştir. SWOT analizinin statik ve öznel olmasından dolayı elde edilen kriter ve stratejilerin karşılaştırılarak ölçüm ve değerlendirme yapılması için AHP (Analitik Hiyerarşi Prosesi) yönteminden yararlanılmıştır. Alanında uzman kişilerce kriter ve stratejilere görece önem dereceleri verilmesi sağlanmıştır. Önem derecelerine göre kriter ve stratejilerin AHP yöntemi ile ağırlıkları hesaplanmıştır. Ağırlıklar hesaplanırken SuperDecision programından yararlanılmıştır. Tez kapsamında oluşturulan değerlendirme modelinde kullanılan nitel verilere dayalı kriter ve stratejilerin ölçülebilmesi için bir puanlama sistemi kullanılmıştır. Puanlama sonucunda bina yapıbozumuna uygunluk dereceleri elde edilmiştir. Uygunluk dereceleri belirlenmeden önce, yıkım sürecinde hatalı ve eksik uygulamaları firmalara geri bildirmek için ilk olarak yıkım öncesi ve yıkım sonrası süreçler ayrı ayrı puanlanarak değerlendirilmiştir. Ardından her iki süreç birlikte değerlendirilerek bina yapıbozum toplam puanı ve yüzdelik değeri elde edilmiştir. Elde edilen bina yapıbozum yüzdelik değerine göre kentsel dönüşüm kapsamında gerçekleşen yıkım çalışmalarının bina yapıbozumuna uygunluk dereceleri belirlenmiştir. Elazığ depremi sonrası az hasar almış ancak deprem yönetmeliğine göre riskli bina ilan edilen ve kentsel dönüşüm kapsamında yıkılan bir bina modelin uygulanması için seçilmiştir. Modelin uygulaması yapılarak elde edilen sonuçlar açıklanmıştır. Altıncı bölümde ise, tez çalışmasından elde edilen sonuç ve önerilere yer verilmiştir.

Özet (Çeviri)

In demolition activities that take place in urban transformation, buildings are eliminated uncontrollably without questioning the dismantling and recovery possibilities. Traditional methods used in demolition works create structural waste and these wastes are released to the nature. This situation causes important environmental and health problems, consumption of energy and natural resources. More environmentally friendly solutions should be produced to prevent problems arising from demolition activities in the urban transformation area. The concept of deconstruction, which is seen as an alternative for demolition of buildings, is one of the evaluated solutions. Building deconstruction helps demolition activities take place in a planned and controlled manner, helping to eliminate or reduce the negative effects of demolition. The concept of building deconstruction, by analyzing the current state of the building and its surroundings before demolition, determines the preventive measures, tools, methods, methods and teams to take action during the demolition phase. Execution of the demolition process in accordance with the building deconstruction requires the implementation and control of all identified elements on site. In addition, the systematic demolition process is possible to work in a coordinated manner with many disciplines (contractors, architects, engineers, application teams, etc.) that will take part. In this context, in order to contribute to the execution and supervision of the demolition process in accordance with the building deconstruction, an evaluation model suitable for the building deconstruction has been developed. It is aimed that local governments and supervisory firms evaluate and control the demolition activities in the urban transformation area using the model obtained. At the same time, it is aimed to design and implement the demolition process in accordance with the building deconstruction of the companies and teams that will take part in the demolition process. The thesis prepared to create the building deconstruction evaluation model to be applied in the field of urban transformation consists of five sections. In the first chapter, the definition of the problem is made, the purpose, scope and method of the thesis are explained. In the second part of the thesis, a literature research about basic concepts has been made. In the literature research, firstly, general information about the concept of urban transformation and the concept of building deconstruction is given and its relationship is revealed. Afterwards, building deconstruction methods, processes and design principles were explained to assist in evaluating the model to be obtained within the scope of the thesis. Legal arrangements on urban transformation, demolition and recycling have been examined and a general assessment has been made. In addition, building deconstruction criteria and evaluation models were examined to be used in the model. In the third chapter, a survey to identify the state of the building deconstruction concept of urban transformation in Turkey were carried out. The survey was carried out with companies operating within the scope of urban transformation and members of AYİDER (Anatolian Side Construction Contractors Association). The answers to the questionnaires were evaluated using the SPSS 24.0 (Statistical Package for Social Science) program. Depending on the findings obtained, in the survey study; * the general approaches of companies related to the concept of building deconstruction have been determined, * strengths and weaknesses of firms were identified in the application of building deconstruction criteria. In the demolition studies in the field of urban transformation, strengths and weaknesses within the firm (obtained as a result of a survey) and opportunities and threats originated outside the firm (legal regulations, status of other sectors ... etc) were analyzed by SWOT (Strong, Weak, Opportunity and Threats) method in the application of building deconstruction criteria. As a result of the analysis, strategies were determined to be applied for each criterion title. Due to the fact that SWOT analysis is static and subjective, AHP (Analytical Hierarchy Process) method was used to measure and evaluate the criteria and strategies obtained. Relative degrees of importance have been provided to the criteria and strategies by experts in the field. Weights of criteria and strategies according to their importance levels were calculated using AHP method. SuperDecision program was used when calculating weights. A scoring system was used to measure the criteria and strategies based on the qualitative data used in the evaluation model created within the scope of the thesis. As a result of the scoring, the degrees of suitability to the building deconstruction were obtained. Before determining the degree of suitability, the pre-demolition and post-demolition processes were scored and evaluated first to report the faulty and missing practices to the firms during the demolition process. Then, both processes were evaluated together, building deconstruction total score and percentile value were obtained. According to the percentages of the building deconstruction obtained, the degree of suitability of the demolition works carried out within the scope of urban transformation to the building deconstruction has been determined. A building that received little damage after the Elazig earthquake, but was declared a risky building according to the earthquake regulations and was demolished within the scope of urban transformation. The application of the model was made and the results were explained. In the sixth section, the results and suggestions obtained from the thesis study are included.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    831472

    Kentsel dönüşüm alanlarında çevresel asbest riskinin değerlendirilmesi

    Assessment of environmental asbestos risk in urban transformation areas

    SELVE ERDEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Çevre Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa

    Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BURCU ONAT

  2. Tez No

    761051

    Farklı bina parametrelerine bağlı olarak kil tuğla duvarlı binaların risk oranlarının RBTE-2013 ve RYTEİE-2019 yönetmeliklerine göre belirlenmesi

    Determining risk ratio of clay brick walled buildingsaccording to different building parameters according TORBTE-2013 and RYTEİE-2019 regulations

    ALİ MERT PELEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Deprem MühendisliğiKırıkkale Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. ORHAN DOĞAN

  3. Tez No

    450958

    Kentsel dönüşüm kapsamında konutlarda ulusal yeşil bina sertifikasının değerlendirilmesi: Fikirtepe örneği

    An assessment of the national green building certificate in the context of urban renewal: The case of Fikirtepe

    BEGÜM DİKER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜLTEN ASLIHAN TAVİL

  4. Tez No

    573034

    Kentsel dönüşüm kapsamında betonarme binaların riskdurumlarının tespiti ve deprem performanslarınınbelirlenmesi

    Risk assessment and earthquake performanceevaluation of RC buildings within the scope of urbanrenewal

    İBRAHİM ERGİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    İnşaat Mühendisliğiİzmir Katip Çelebi Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MUTLU SEÇER

  5. Tez No

    467553

    Kentsel dönüşüm kapsamında yapılacak yeni binalarda yapım sistemi seçimi gemlik kent merkezinde örnek çalışma

    Başlık çevirisi yok

    ESRA VATAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    MimarlıkBahçeşehir Üniversitesi

    Kentsel Politika Planlaması ve Yerel Yönetimler Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MELTEM VATAN KAPTAN

Geri Dön