Diyarbakır Hoca Ahmed (Ayni Minare) Camii restorasyon önerisi
Diyarbakır Hoca Ahmed (Ayni Minaret) Mosque restoration recommendation
- Tez No: 628990
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATMA MERAL HALİFEOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 319
Özet
Diyarbakır, eski adıyla Diyârbekir ya da Amid kentinin ne zaman kurulduğuna ilişkin kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak İç Kale'deki Amida (Virantepe) Höyük'te yapılan araştırmalarda M.Ö. 3. binlerde bölgeye hakim olan Hurriler'e ait kalıntılar ortaya çıkarılmıştır. Ele geçen bu kalıntılar, Diyarbakır kentinin M.Ö. 3. binlerden günümüze kadar şehir merkezinin değişmeden yerleşim gördüğünü kanıtlamaktadır. Ayrıca tarih boyunca bulunduğu coğrafi konumdan dolayı, doğu-batı ve kuzey-güney kervan yollarının kesiştiği noktada yer alması kenti önemli bir merkez haline getirmiştir. Geçmişten günümüze, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapan Diyarbakır kenti, çok sayıda kültürel dokunun bir arada var olabildiği birçok toplumu bünyesinde barındırmıştır. Diyarbakır tarihi kent mimarisi içerisinde dini yapılar önemli bir yere sahiptir. Farklı inançların ibadet mekânları olarak inşa edilen çok sayıda yapıyı kent dokusu içinde bir arada görmek mümkündür. Dini mimarinin ana yapıtlarından olan, İslamiyet inancının yayılma ve ibadetlerin gerçekleştirilme mekânı olarak gelişmiş cami ve mescit yapıları Diyarbakır'da önemli bir yer tutar. Diyarbakır Suriçi yerleşiminde günümüze ulaşan 14 adet cami ve 18 adet mescit mevcuttur. Diyarbakır kentinin Araplar tarafından fethedilmesi sonrasında kentteki cami ve mescitlerin çoğu Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. Kentte inşa edilen ve günümüze ulaşan 32 adet cami ve mescidin 9'u Akkoyunlu Dönemi eseridir. Çalışma konusu olan Hoca Ahmed (Ayni Minare) Camii bunlardan birini oluşturmaktadır. Hoca Ahmed (Ayni Minare) Camii, Akkoyunlular'ın Diyarbakır kentinin yönetiminde bulundukları dönemde inşa ettikleri cami ve mescitler arasında plan tipi açısından en karakteristik olanıdır. Önemli bir anıtsal dini mimari örneği olan Hoca Ahmed (Ayni Minare) Camii, Diyarbakır Suriçi bölgesi, Alipaşa Mahallesi'nde yer almaktadır. Akkoyunlu Dönemi eseri olan cami plan düzeni açısından Erken Osmanlı Dönemi Tabhaneli (Ters T Planlı) yapıları ile benzerlik göstermektedir. Bu çalışmada; Diyarbakır Hoca Ahmed (Ayni Minare) Cami'nin koruma ve restorasyon önerisi konu edilmektedir. Yapının ölçüm ve fotoğraflamalarla mevcut durumu belgelenmiş, rölöve çizimleri hazırlanmıştır. Zaman içerisinde yapıda meydana gelen hasar ve değişimler tespit edilerek, analizleri düzenlenmiştir. Benzer yapılarla plan, cephe ve yapım sistemi açısından karşılaştırmalı çalışmalar yapılmıştır. Yapılan karşılaştırmalı çalışmalar, yapıya yönelik arşiv çalışmaları ve rölöve çizimleri doğrultusunda dört dönem restitüsyon analizihazırlanarak restitüsyon projesi oluşturulmuştur. Hazırlanan rölöve ve restitüsyon projesi dikkate alınarak yapının korunmasına yönelik bilimsel koruma yöntemleri ile müdahale kararları geliştirilmiş ve restorasyon projesi hazırlanmıştır. Korunması gerekli taşınmaz bir kültür varlığı olarak Hoca Ahmed (Ayni Minare) Camii'nde sürdürülebilir bir koruma sağlanmalıdır. Bu bakımdan kamuya açık ve sürekli hizmet veren bir yapı olarak Hoca Ahmed (Ayni Minare) Camii'nin özgün işleviyle devam etmesi, korunarak yaşatılması ve gelecek kuşaklara aktarılması için bu çalışmanın yol gösterici olması hedeflenmektedir.
Özet (Çeviri)
Tehere is no certain data about the exact date when Diyarbakir province, which was also name das Diyarbekir or Amid, was established. However, during the excavations made in the region of Ic Kale, Amida (Virantepe) Tumulus, the remnants from the Hurris who ruled the region during 3rd millennium B.C. According to the findings held from here, the city centre of Diyarbakir province has been the same place since then. Besides, because it is on the intersection ways of caravans travelling from south to north and east to west, it became an important trade centre in the region. Diyarbakir has been the house many different civilizations and cultures living together since its existence. Religious structures have an important place in the historical city architecture of Diyarbakır. It is possible to see many buildings that were built as places of worship of different faiths within the city. As the main works of religious architecture, the developed mosque and masjid structures served as the places of spreading of the faith of Islam and worshipping take an important place in Diyarbakır. There are 14 mosques and 18 masjids in Diyarbakır Suriçi settlement. After the conquest of Diyarbakir by the Arabs, most of the mosques and masjids in the city were built during the Ottoman period. 9 of the 32 mosques and masjids built in the city and surviving today are Akkoyunlu Period monuments. Hoca Ahmed (Ayni Minare) Mosque, which is the subject of the study, is one of them. The Hoca Ahmed (Ayni Minaret) Mosque is the most characteristic of the plan type among the mosques and masjids built by Akkoyunlu State in the period they were in the administration of the city of Diyarbakır. An important example of monumental religious architecture, the Hoca Ahmed (Ayni Minaret) Mosque is located in the Alipaşa neighborhood of Suriçi, Diyarbakır. The mosque, which is a work of Akkoyunlu Period, is similar to the Early Ottoman Period Tabhaneli (Reverse T Plan) structures. In this study; The conservation and restoration proposal of Diyarbakır Hoca Ahmed (Ayni Minare) Mosque is discussed. The current status of the building was documented with measurements and photographs, and survey drawings were prepared. Damages and changes in the structure over time have been identified and analyzed. Comparative studies have been conducted with similar structures in terms of plan, façade and construction system. After the comparative studies, archival studies and survey drawings for the structure were completed, a four-term restitution analysis was prepared and a restitution project was created. By taking the survey and restitution project prepared into consideration, scientific protection methods and intervention decisions were developed for the protection of the structure and then the restoration project was prepared. As an immovable cultural asset that must be protected, sustainable protection should be provided in the Hoca Ahmed (Ayni Minaret) Mosque. In this respect, as a structure open to the public and providing continuous service, it is aimed that this study will be guiding for the continuation of Hoca Ahmed (Ayni Minaret) Mosque with its original function, preserving it and keeping it alive and also transferring it to future generations.
Benzer Tezler
- Türk resim sanatında asker ressamların öncülük rolü
Başlık çevirisi yok
HÜSEYİN ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. KEMAL İSKENDER
- Türk resminde 'deniz'
'The sea' in the Turkish painting
HAYRİ AĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. NEDRET SEKBAN
- Nasreddin Hoca fıkralarının eğitim yönünden değerlendirilmesi
Nasreddin Hodja's jokes' evaluation from the point of education
HAKAN DEDEBAĞI
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Eğitim ve ÖğretimDicle ÜniversitesiEğitim Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BAYRAM AŞILIOĞLU
- Spektral yansıma ve dijital verilere dayalı özelliklerin arpa (Hordeum vulgare L.) genotiplerinde verim ve kalite ile ilişkilerinin belirlenmesi
Availability of the trait based on spectral reflection and digital data in estimating yield and quality in barley (Hordeum vulgare L.) genotypes
VESİLE AKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatDicle ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET YILDIRIM