Aşk biçimleri ve söylenen yalan içeriğinin yalanın söylenme sıklığı ve kabul edilebilirliği ile ilişkisi
The relationship of love types and content of lies with the frequency and acceptability of lying
- Tez No: 629085
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYAL YAVUZ GÜZEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Yalan, tematik analiz, ölçek geliştirme, aşk biçimleri, yalanın kabul edilebilirliği, çok değişkenli çoklu regresyon, Lie, thematic analysis, scale development, love types, acceptability of lying, multivariate multiple regression
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 310
Özet
Yalan,“bir kişiyi kasıtlı olarak yanlış yönlendirmenin denendiği herhangi bir durumu”ifade eder (DePaulo ve ark., 1996). Araştırmalar yalanların içerikleri bakımından sınıflandırılabileceğini gösterse de alanyazında romantik ilişki bağlamında günlük olarak söylenilen yalanlara ilişkin bir sınıflandırma bulunmamaktadır. Aşk biçimi ise aşka dair düşünce ve tutumları ifade eder (McGuirk ve Pettijohn, 2008) ve partner ve ilişkilerden beklentileri etkiler. Buna istinaden, aşk biçimlerinin farklı içeriklerdeki yalanları söyleme sıklığını ve kendi ve partnerin söylemesi durumunda kabul edilebilir bulma düzeyini yordayacağı beklenebilir. Buradan yola çıkarak, ilk çalışmada romantik ilişkisi olan katılımcılardan çevrimiçi günlük yöntemi ile 15 gün boyunca partnerlerine söyledikleri yalanlara ilişkin veri toplanmış ve veriler bağımsız yargıcılar tarafından tematik analiz yöntemi ile (Braun ve Clarke, 2006) sınıflandırılmıştır. Bulgular, romantik ilişki içerisinde söylenilen yalanların aktivite/mekân, plan/sürpriz, düşünceler, duygular, sahip olunanlar ve başarılar, kıskançlık yaratabilecek konular ve açıklamalar olarak 7 içerik sınıfında sınıflandırılabileceğini göstermiştir. İkinci çalışmada ise bu 7 yalan içeriği sınıfı temel alınarak yalan söyleme sıklığı ile söyleyen ve söylenen olma durumlarında yalana ilişkin kabul edilebilirlik değerlendirmelerini ölçen“Yalan İçeriğine Bağlı Kabul Edilebilirlik Değerlendirmeleri Ölçeği”(YİBKEDÖ) adı verilen bir ölçek geliştirilmiştir. Geliştirilen ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışması açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi, ölçüt dayanaklı geçerliği, test-tekrar test geçerliği ve iç tutarlılık katsayıları incelenerek yapılmıştır. Yürütülen analizler YİBKEDÖ'nün geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir. Son çalışmada, YİBKEDÖ ve Aşka İlişkin Tutumlar Ölçeği-Kısa Form (Büyükşahin ve Hovardaoğlu, 2004) kullanılarak aşk biçimlerinin kadın ve erkekler için farklı içeriklerdeki yalanları ne sıklıkla söyledikleri ile kendilerinin ve partnerlerinin söylemeleri durumunda ne seviyede kabul edilebilir bulduklarını yordayıp yordamadığı çok değişkenli çoklu regresyon analizleri aracılığıyla incelenmiştir. Analizlerin bulguları, kadın ve erkek grupları için hem benzer hem de farklı bulguların olduğunu ve bazı aşk biçimlerinin bazı yalan içeriği sınıfları için yalan söyleme sıklığı ve yalanı kendilerinin ve partnerlerinin söylemesi durumunda kabul edilebilir bulma düzeylerine ilişkin modellerde anlamlı yordayıcılar olduğunu göstermiştir.
Özet (Çeviri)
Lie is defined as“...any time you intentionally try to mislead someone”(DePaulo et al., 1996). Even though studies showed that lies can be classified based on content; there is no classification about daily lies told in romantic relationhips in the literature. Love types represent attitudes regarding love (McGuirk and Pettijohn, 2008) and affect expectations from partners and relationships. Thus, it was predicted that love types will predict frequency and aceceptability of lying on different contents when lie is told by oneself and by partner. Hence, in the first study, data regarding lies told to romantic partners are collected for 15 days with online dairy method. Then, lies are classified using thematic analysis (Braun and Clarke, 2006) by independent judges. Results showed that, lies told in romantic relationships can be classified with 7 content classes which are activity/place, plan/surprise, opinions, emotions, possessions and achievements, explanations and issues that can cause jeaolusy. In the second study, a scale that aims to measure frequency and acceptability of lying when lie is told by oneself and by partner is developed; and named as Lie Acceptability Depending on Content Scale (LADCS). The developed scale is checked for reliability and validity using explanatory and confirmatory factor analysis, criterion-related validity, test-retest reliability and internal consistency coefficients. Analyses showed that, LADCS is a reliable and valid measurement tool. In the last study, using LADCS and Love Attitudes Scale-Short Form (Büyükşahin and Hovardaoğlu, 2004), it was examined if love types predict frequency and acceptability of lying based on lie content for women and men using multivariate multiple regression. Results showed that, there are both similar and diferent results for women and men; and some love types being significant predictors of some lie classes regarding models about lying frequency, acceptability of lying told by oneself and told by partner.
Benzer Tezler
- Los Personajes y los temas en las novelas de unamuno
Başlık çevirisi yok
HALE GÖKNAR
Doktora
İspanyolca
1989
DilbilimAnkara Üniversitesiİspanyol Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUZAFFER ARIKAN
- Toplumsal hafıza ve kültürel kimlikten hareketle Zaza müziği
Zaza music in terms of social memory and cultural identity
FAHRİYE DERİNER
- Paul Tillich'te din-ahlak ilişkisi
Tillich's relationship between religion and morality
GÜLSÜM TURHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞE SIDIKA OKTAY
- Türkçe-Kırgızca kalıp sözlerin psikolojik ve kültürel boyutunun incelenmesi
The investigation of psychological and cultural dimension of Kyrgyz Turkish stereotype words and their place in education
TURAN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. KADİYAN BOOBEKOVA
- Profesyonel müzisyenlik ve informal öğrenim: Profesyonel roman müzisyenler örnek olayı
Professional musicianship and informal learning: Professional rom musicians case study
TUNA ŞENSESLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiMüzik Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM YAVUZ YÜKSELSİN