Hamdullah Hamdî'nin Leylâ ile Mecnûn mesnevisi [bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük]
Hamdullah Hamdi's Leyla ile Mecnun [concordance and functional glossary]
- Tez No: 629766
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ TUBA ONAT ÇAKIROĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 2460
Özet
Hamdullah Hamdî, 15. yüzyılda yaşamış klasik Türk edebiyatı şairlerindendir. Onun Leylâ vü Mecnûn mesnevisi 905/1499-1500 tarihinde yazılmıştır ve Türk edebiyatında müstakil olarak yazılmış ikinci Leylâ vü Mecnûn mesnevisidir. Eser, mefâîlün mefâîlün feûlün vezniyle yazılmıştır. Hamdullah Hamdî'nin bu eseri, tasavvufî bir aşk mesnevisidir. Bu çalışma Hamdullah Hamdî'nin hayatını, eserlerini ve daha önce müstakil olarak ele alınmamış olan Leylâ vü Mecnûn mesevisindeki dil ve üslup özelliklerini, mesnevinin bağlamlı dizinini ve işlevsel sözlüğünü içermektedir. Bu çalışmayla Leylâ vü Mecnûn mesnevisinin söz varlığı ortaya konmuş, elde edilen veriler ışığında Hamdullah Hamdî'nin eserinin iç ve dış yapısına dair çıkarımlara ulaşılmıştır. Çalışma iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Hamdullah Hamdî'nin hayatı ve eserlerinden bahsedilmiştir. İkinci bölüm, Leylâ vü Mecnûn hikâyesinin tarihçesinden ve Hamdullah Hamdî'nin eserinin dış ve iç yapı incelemesinden oluşmuştur. Bu bölümde Hamdullah Hamdî'nin Leylâ vü Mecnûn mesnevisinin özeti, mesnevide kullanılan vezinler ve edebi sanatlar, mesnevide yer alan kahramanlar, mekan unsurları, tamlamalar, dini, tasavvûfî, kültürel ve arkaik unsurlar ile eserin Nizâmî ve Hatifî'nin mesnevisi ile mukayesesi yer almaktadır. Son kısımda yer alan Ekler bölümünde TEBDİZ sözlüğü yer almaktadır. HAMDULLAH HAMDÎ'NİN LEYLÂ VÜ MECNÛN MESNEVİSİ [BAĞLAMLI DİZİN VE İŞLEVSEL SÖZLÜK] isimli bu tezle hem bir sözlük çalışması ortaya konmuş, hem de eserden hareketle şairin üslubuna dair bazı tespitlerde bulunulmuştur. Tezin sözlük bölümü alfabetik madde başlıkları altında toplanmıştır. Çalışmada 42.511 adet sözcük tespit edilmiş ve anlamlandırılmıştır. Anlamlandırma aşamasında kullanılan kaynaklar referans olarak gösterilmiştir. Böylece eserdeki söz varlığı ortaya çıkarılmıştır. Bu çalışma, ileride Hamdullah Hamdî üzerine yapılacak herhangi bir çalışma için de bir kaynak teşkil edecektir.
Özet (Çeviri)
Hamdullah Hamdi is one of the classical Turkish literature poets who lived in the 15th century. His Leyla vü Mecnun mesnevi was written on 905 / 1499-1500 and is the second Leyla and Mecnun mesnevi written in Turkish literature. The work was written with the permission of mefaâlun mefâîlün feûlun. This work of Hamdullah Hamdi is a mystical love mesnevi. This study includes the life and works of Hamdullah Hamdi and the language and style features of Leyla vü Mecnun mesnevi, the contextual index and functional dictionary of the mesnevi. With this study, the vocabulary of Leylâ vü Mecnûn mesnevi was revealed, and in the light of the data obtained, inferences about the internal and external structure of Hamdullah Hamdi's work were reached. The study consists of two parts. In the first chapter, the life and works of Hamdullah Hamdi are mentioned. The second part consists of the history of Leyla and Mecnun ven story and the external and internal structure analysis of Hamdullah Hamdi's work. In this part, Hamdullah Hamdi's summary of Leyla vü Mecnnn mesnevi, viziers and literary arts used in the mesnevi, heroes in the mesnevi, place elements, completions, religious, sufistic, cultural and archaic elements, and the comparison of the work with the mesnevi of Nizami and Hatifi. TEBDİZ dictionary is available in the Appendix section in the last section. With this thesis, HAMDULLAH HAMDI'S LEYLA VÜ MECNUN MESNEVI'S [CONTEXTED INDEX AND FUNCTIONAL DICTIONARY] has been put forward, and some determinations have been made on the style of the poet based on the work. Dictionary section of the thesis has been gathered under alphabetical item titles. In the study, 42,511 words were identified and made sense. The sources used in the process of making sense are shown as a reference. Thus, the vocabulary in the work was revealed. This work will be a resource for any work on Hamdullah Hamdi in the future.
Benzer Tezler
- Fuzuli'nin Leyla vü Mecnun mesnevisi ile Hamdulllah Hamdi'nin Yusuf u Züleyha mesnevisinde insan psikolojisi
The Human psychology in the Leyla vü Mecnun mesnevi of Fuzuli and Yusuf u Züleyha mesnevi of Hamdullah Hamdi
BAYRAM ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE MENGİ
- Fuzuli'nin Leyla ve Mecnun Mesnevisinde tabiat tasvirlerinin estetik olarak kullanımı
Aesthetic use of naturel portrayings in Leyla and Mecnun story by Fuzuli
HÜSEYİN YAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET NUR DOĞAN
- 14 ve 15. yüzyıl Anadolu sahası Türkçe mesnevîlerde Sebeb-i Te'lîf: Kurgu ve muhteva
Sabab-i Ta'lîf (Reason for writing) in 14th and 15th century Anatolian Turkish masnavis: Fiction and content
NAZIM TAŞAN
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KENAN MERMER
- Leyla ve Mecnun Mesnevilerinde Allah korkusu (Hamdullah Hamdi ve Fuzuli örnekleri)
(Hamdullah Hamdi and Fuzulî works) in Leylâ and Mecnûn Mathnawis
HATİCE TAŞTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
DinSelçuk Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YILMAZ
- Hamdullah Hamdî'nin hayatı, eserleri ve tasavvuf anlayışı
Hamdullah Hamdî's is life, works and sufistic understanding
HALİME NUR BAHÇE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinÜsküdar ÜniversitesiTasavvuf Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REŞAT ÖNGÖREN