Artvin Kenti ve Yakın Çevresinde Biyotop Haritalama ve Peyzaj Analizi
Biotope Mapping and Landcape Analysis of Artvin City and Its Environs
- Tez No: 629812
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN GIYASETTİN DİRİK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 284
Özet
Artvin kenti oldukça dik eğimli yamaçlara sahip, Çoruh Nehri ve nehrin yan kollarının neden olduğu derin vadiler arasındaki keskin sırtlara ve az sayıda düz ve düze yakın alanlara sahip bir kenttir. Kentsel nüfusun artması ile Artvin kenti için konut alanları, endüstri alanları, turizm alanları gibi birçok farklı sektörde yeni alan kullanım talepleri meydana gelmiştir. Bu talepler, doğal ve kültürel peyzajlar üzerinde baskılar oluşturmuştur. Bu çalışmada Artvin kenti ve yakın çevresindeki peyzajların doğal ve kültürel karakteristiklerinin incelemesi, mevcut durumun ortaya koyduğu peyzaj sorunlarının saptanması ve bu doğrultuda peyzaj koruma, peyzaj onarımı, bakımı ve gelişimine yönelik önerilerin ortaya konulması ve değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Artvin kenti ve yakın çevresindeki peyzajlara yönelik sorunların saptanması için öncelikli olarak doğal ve kültürel yapıya ait özellikler literatür ve arazi çalışmaları ile ortaya konulmuştur. Daha sonra araştırma alanının arazi örtüsü ve bu arazi örtüsü üzerinde gerçekleşen alan kullanımları belirlenmiştir. Güncel alan kullanımlarının belirlenmesi, doğal ve kültürel peyzaj karakterlerinin, araştırma alanında gerçekleşen yanlış uygulamaların ve biyotoplar üzerindeki baskıların ortaya konulması için önem taşımaktadır. Biyotoplara ait biyotik ve abiyotik veriler, arazi çalışmaları sonucunda elde edilmiştir. Bu verilerin değerlendirilmesi ile doğal ve kültürel biyotopların yapısı ortaya konulabilmiştir. Araştırma alanı biyotopları, IUCN Kırmızı Liste Tehdit Sınıfları ve Ölçütlerinde yer alan EN (Tehlikede), VU (Duyarlı), NT (Tehdite yakın), LC (Düşük riskli) kategorilerinde bulunan bitkiler bulunmaktadır. Bunlara ek olarak bazı biyotoplar nadir ve endemik türler ile doğal soğanlı bitkiler (geofit) içermektedir. Bu türleri barındıran biyotoplar, yüksek koruma değerine sahip biyotoplarıdır. Sadece doğal biyotoplar değil, kentsel biyotoplar içinde de yüksek koruma değerine sahip olanlar vardır. Araştırma sahasındaki peyzaj sorunlarının değerlendirilmesi kapsamında; doğal drenaj hatlarının kentsel yerleşim ve yollar tarafından kesintiye uğratılması, tarımsal amaçlı arazi açmaları, bitki örtüsündeki tahripler ve potansiyel heyelan alanlarında yapılaşma gibi yanlış arazi kullanımları belirlenmiştir. Bunlara ek olarak araştırma alanının başlıca peyzaj risklerinin ortaya konulması amacıyla heyelan duyarlılık, erozyon duyarlılık ve biyotop duyarlılık haritaları oluşturulmuştur. Heyelan duyarlılığının belirlenmesi için AHP yöntemi kullanılarak“Heyelan Duyarlılık Haritası”oluşturulmuştur. Erozyon duyarlılığının saptanmasında eğim, bitki örtüsü, kentsel ve kırsal yerleşimler, tarım alanları, tahrip olmuş alanlar ve yolların erozyon üzerindeki olası etkileri hiyerarşik olarak değerlendirilerek erozyon duyarlılık haritası oluşturulmuştur. Biyotopların duyarlılığının saptanmasında biyotopların içerdikleri bitki türleri ve genel yapıları uzman görüşlerine göre puanlanmış ve buna göre biyotop duyarlılığı haritası oluşturulmuştur. Doğal ve kültürel peyzajların analizi, mevcut alan kullanımları, yüksek koruma değerine sahip biyotopların belirlenmesi, heyelan duyarlılığının yüksek olduğu alanların belirlenmesi, erozyon ve kaya düşmesi riski olan alanların belirlenmesi gibi çalışmaları peyzaj planlama için temel verileri oluşturan araştırma bulguları olmuştur. Tez çalışmasının tartışma bölümünde, bu bulguların değerlendirilmesi ve yorumlanması ve peyzajın korunması, onarımı, bakımı ve geliştirilmesine yönelik öneriler değerlendirilerek optimum alan kullanım kararları geliştirilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmanın başka bölgelerde gerçekleştirilecek biyotop haritalama ve peyzaj analizi çalışmaları için bir rehber niteliğinde olması ve araştırma alanında yapılacak ekolojik temelli planlamalar için bir temel oluşturması ve bu sayede bilimsel literatüre katkıda bulunması ümit edilmektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, we aim to examine the natural and cultural characteristics of the landscapes, determine the landscape problems caused by the current situation, present and evaluate landscape protection, landscape restoration, landscape maintenance and landscape development suggestions. In order to determine the problems related to the landscapes of Artvin and its surrounding areas, the characteristics of natural and cultural structure were determined by literature and field studies. Then, we determined what the land covers and uses in the research field were. Determining the current land use is important so as to reveal the natural and cultural landscape characters, the wrong practices in the field of research and the pressures on the biotopes. Biotic and abiotic data of biotopes were obtained as a result of field studies. With the evaluation of these data, the structure of natural and cultural biotopes can be revealed. In the biotopes, plant species from IUCN Red List Threat Classes and Criteria included EN (Endangered), VU (Vulnerable), NT (Near threatened) and LC (Least concern). In addition, some biotopes contain rare and endemic species and natural bulbous plants (geophyte). Biotopes with these species have high conservation value. Not only natural biotopes but also urban biotopes are in the latter case. Within the scope of evaluation of landscape problems in the research area, wrong land uses such as the interruption of natural drainage lines by urban settlements and roads, land openings for agricultural purposes, destruction of vegetation and construction on the landslide risky areas were determined. In addition, landslide susceptibility, erosion susceptibility and biotope susceptibility maps were created to reveal the main landscape risks of the research area. A landslide susceptibility map was established by using AHP method to determine the landslide risk. In determining erosion sensitivity, an erosion sensitivity map was created by hierarchically evaluating slope, vegetation, urban and rural settlements, agricultural areas, destroyed areas and possible effects of roads on erosion. In determining biotope susceptibility, the plant species and general structures of the biotopes were scored according to expert opinions and a biotope sensitivity map was created accordingly. The analysis of natural and cultural landscapes, the use of current sites, the determination of high conservation value biotopes, the determination of areas with high landslide sensitivity, the areas with the risk of erosion and rock fall have been the research findings that constitute the basic data for landscape planning. In the discussion section of the thesis study, it has been tried to evaluate and interpret these findings and to develop the optimum field use decisions with suggestions for the conservation, repair, maintenance and development of the landscape. It is hoped that this study will be a guide for biotope mapping and landscape analysis studies in other regions and will provide a basis for ecological-based planning in the field of research and thus contribute to the scientific literature.
Benzer Tezler
- Sosyo ekonomik ve çevresel etkileri ile yabancı uyruklu gerçek ve tüzel kişilerin Türkiye'de mülk edinmesi ?riskler ve fırsatlar?
Foreign national legal and natural entities' acquiring a property in Turkey for social and environmental factors ? risks and opportunities?
ÖZCAN ERDOĞAN
Doktora
Türkçe
2008
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiSosyal Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇELİK ARUOBA
- Kırsal yerleşmelerde dış mekan organizasyonu. Artvin ili köyleri
Dwellings' outer organizations of rural settlement villages of artvin province
ZEHRA KANTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
MimarlıkKaradeniz Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SONAY ÇEVİK
- Doğu Karadeniz kültür ve doğal varlıklarının yitimini hazırlayan etkenler ve çözüm önerileri
The Factors that prepare the loss of culture and natural beings in Eastern Black Sea and reconnendations for solutions
TOLGA YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÇUBUK
- Çoruh vadisi kırsal-köy yerleşim örnekleri ve sanat yapıları
Examples of rural-village settlement and art buildings at Çoruh valley
İLKNUR KARABULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
MimarlıkYüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. OSMAN AYTEKİN