An investigation into the improvement of the contract preparation phase of the BIM-based construction
BIM-bazlı inşaat projelerinin sözleşme hazırlık aşamasının iyileştirilmesine yönelik bir inceleme
- Tez No: 630567
- Danışmanlar: PROF. DR. BEGÜM SERTYEŞİLIŞIK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, İşletme, Architecture, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Proje ve Yapım Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
İnşaat projeleri teknik inşaat yöntemleri kullanılarak işlevselliğin ve estetik kaygıların amaçlandığı karmaşık bir yapıya sahiptir. Gelişen inşaat teknolojilerinin getirdiği avatajlar sayesinde inşaat projelerinin boyutu ve karmaşıklığı artmıştır. Projeye dahil olan paydaş sayısı ve uzmanlıkları da zaman içinde artış göstermiştir. Projenin başlangıcından tamamlanmasına kadar ortak amaç doğrultusunda birlikte çalışmak zorunda olan paydaşların ilişkileri karmaşıklaşmıştır. Yapı bilgi modellemesi (YBM) modern inşaat projelerindeki karmaşık süreçleri kolaylaştırmak ve hızlandırmak için kullanılan bir bilgi paylaşım teknolojisidir. YBM ile organizasyonel karar aşamalarından yapının işletme ve bakım evresini de kapsayacak şekilde yıkılışına kadar olan süreç planlanmaktadır. Projenin paydaşlarına sağladığı birçok avantaj ile YBM'nin inşaat sektöründeki önemi gün geçtikçe artmaktadır. YBM sistemindeki gelişmiş ve yalın süreçler müşteri memnuniyetine ve projenin maliyet ve zaman verimliliğine katkıda bulunarak inşaat şirketlerinin rekabetçiliğini destekleme potansiyeline sahiptir. Bununla birlikte, projenin çeşitli aşamalarında paydaşların ortak YBM modeli aracılığıyla bilgi paylaşması nedeniyle, proje yaşam döngüsü boyunca tüm paydaşların birbirileri ile olan ilişkilerinin düzenlenmesi büyük bir zorluk haline gelebilir. Çok katılımcılı YBM süreçlerinde paydaşların hak ve sorumlulukları ile ilgili çeşitli yasal sıkıntılar çıkabilmektedir. İnşaat sektöründeki paydaşlar, yasal sıkıntılar ve sözleşmenin uygulanması sırasında yaşanan çeşitli zorluklar, uyuşmazlıklar ve anlaşmazlıklar nedeniyle YBM süreçlerine dair endişeler yaşayabilirler. Bu durum YBM'nin projelere entegrasyonunun yaygınlaşmasını olumsuz etkileyebilir. Bu çalışma, sözleşme hazırlanırken kullanılacak bir ön kontrol listesi şablonu oluşturarak YBM-bazlı inşaat projelerinin sözleşme hazırlık aşaması iyileştirmeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda belirlenen hedefler şunlardır: YBM entegrasyonu için oluşturulmuş kılavuzların, standart sözleşme ve protokollerin incelenmesi; YBM-bazlı inşaat sözleşmeleri hazırlanırken dikkat edilmesi gereken konuların belirlenmesi; ve YBM-bazlı inşaat projelerinin sözleşme aşamasında kullanılabilecek bir ön kontrol listesi şablonu oluşturmaktır. İlk hedefi gerçekleştirmek için literatür taraması ve konuyla ilgili uluslararası kılavuzlar, standart sözleşmeler ve protokoller incelenmiştir. Bu dökümanların kapsamları ve kullanımlarına dair detaylar karşılaştırılmış güçlü ve zayıf yönleri literatür araştırmalarıyla desteklenerek belirlenmiştir. İkinci hedefte, YBM-bazlı inşaat projelerinde ortaya çıkan yasal endişeler ve anlaşmazlık sebeplerinin belirlenmesi için ulusal ve uluslararası veri tabanlarında dava ve mahkeme kararları araştırması yapılmıştır. Ayrıca, Türkiye' deki YBM-bazlı projelerde rol almış ve YBM konusunda uzman olan profesyoneller ile yer aldıkları projeler üzerinden mülakatlar yapılmıştır. Ek olarak, ikinci hedefi gerçekleştirmek için YBM-bazlı projelerde rol almış profesyonellerle ve/veya YBM konusunda araştırmaları olan uzman akademisyenlerle çevrimiçi anket çalışması yapılmıştır. Üçüncü hedefi gerçekleştirmek için literatür taraması, dava ve mahkeme kararları araştırması, mülakatlar ve çevrim içi anket çalışmaları sonucunda elde edilen bulgular üzerinden ön kontrol listesi şablonu oluşturulmuştur. Ayrıca önerilen ön kontrol listesi şablonu, YBM-bazlı projelerde rol almış profesyonellerle ve/veya YBM konusunda araştırmaları olan uzman akademisyenlerle yapılan mülakatlarla geliştirilmiştir. Araştırma sonucunda YBM-bazlı inşaat projelerindeki yasal endişeler ve ortaya çıkan çatışma ve anlaşmazlık konuları 4 ana başlıkta toplanmıştır. Bu konular; risklerin ve sorumlulukların paylaşımı, fikri mülkiyet hakları, birlikte çalışabilirlik, ve verilerin güvenliği ve belgelendirilmesidir. İlk olarak, YBM ile birlikte ortaya çıkan yeni rollerin ve görevlerin tanımlanmaması, ve çok katılımcılı YBM sisteminde sorumlulukların ve risklerin uygun bir şekilde paylaşılmaması, proje sürecinde aksaklıklara sebep olmaktadır. Ayrıca paydaşların yüksek riskli gördükleri projelere katılırken kendilerini korumak amacıyla fiyat yükseltebilmesi toplam proje maliyetini artırabilir. İkinci olarak, üretilen tüm bilgilerin ortak platformda herkesin erişimine açık olması YBM'nin avantajlarından birisidir. Fakat paydaşlar için ticari değeri olan veya mülkiyet hakları bulunan bilgilerin paydaşlar tarafından izinsiz görüntülenme veya paylaşılma riski bulunmaktadır. Bu sebeple paydaşlar ürettikleri bilgileri paylaşmakta endişeler duymaktadırlar. Bu durum YBM'nin işbirlikçi yapısını zedelemektedir. Üçüncü olarak, tüm inşaat disiplinlerinin ortak model üzerinden bilgi paylaşımı ve değiştirme imkanı olduğu için disiplinler arası iletişim önem kazanmaktadır. Ancak diğer paydaşların bilgisi olmadan modelde yapılan değişiklikler inşaat uygulamalarında yanlışlık, eksiklik ve çakışmalara sebep olmaktadır. Ayrıca farklı yazılımlar yada yazılımların farklı sürümleri tarafından paylaşılan veriler takımlar arası uyumsuzluk oluşturmaktadır. Son olarak, YBM ile dijitalleşen proje verilerinin elektronik anlamda kayıplara, bozulmalara ve çalınmalara açık olması veri güvenliği endişelerini ortaya çıkarmaktadır. Verilerin depolandığı daha sonra da arşivlendiği veri tabanlarının fiziksel veya siber tehditlere açık olması da diğer bir veri güvenliği endişesidir. Ayrıca projenin kapanış evresinde projeye ait imalat modelinin ve bakım kılavuzlarının arşivlenerek tesis yönetim ekibine devredilmesi, etkili ve verimli YBM entegrasyonu için gereklidir. Bu araştırma sonucunda elde veriler ve önerilen ön kontrol listesi şablonu, inşaat sektöründe yer alan ve YBM-bazlı proje sözleşmesi oluşturmak isteyen paydaşlar tarafından kullanılabilir. Sözleşme hazırlanırken yasal yönlerden göz önünde bulundulması gereken kritik noktalar hakkında fikir sahibi olabilirler. Ayrıca YBM-bazlı projede yer alacak ve yasal yönlerden endişeleri bulunan paydaşlar için faydalı olabilir. Önerilen ön kontrol listesi şablonu YBM-bazlı inşaat projelerinin sözleşme hazırlık aşamasına destek olabilir. Bu çalışma kapsamında yapılmış olan kaynak taraması, mülakatlar ve anket çalışması ile elde edilen veriler ile hazırlanmış ve önerilmiş olan ön kontrol listesi şablonu YBM-bazlı inşaat projelerinin sözleşmelerinin hazırlanması aşamasında dikkat edilmesi önerilen 25 ana konu ve 32 alt konudan oluşmaktadır. Önerilen ön kontrol listesi şablonundaki ana ve alt konular, YBM-bazlı inşaat projelerinin aşamaları ve önemli noktalarına göre 9 kategoride gruplanmıştır. Bu sekiz kategori sırasıyla: organizasyonel ve yönetimsel kararlar; sürdürülebilirlik, zaman ve maliyet analizleri; süreçteki sözleşmesel öncelikler; risk ve sorumluluk dağıtımları; fikri mülkiyet hakları; bilgi yönetimi; birlikte çalışılabilirlik; veri güvenliği; ve projenin işletme aşamasıdır. Önerilen ön kontrol listesi şablonunun, sözleşme taraflarının uzmanlıkları ve deneyimleri ile beraber, projenin gereksinimleri ve kısıtlamaları doğrultusunda, destekleyici ve tamamlayıcı bir döküman olarak kullanılmasıyla YBM-bazlı inşaat projelerinin sözleşme hazırlık aşamasının iyileştirilmesine katkısı olabileceği beklenmekte ve sözleşme yürütme aşamasında oluşabilecek hak talebi ve uyuşmazlık çıkma riskinin azaltılmasına katkısı olabileceği değerlendirilmektedir. Oluşturulmuş olan ön kontrol listesi şablonu öneri olarak geliştirilmiş olup her projenin ve sözleşme taraflarının ihtiyaçlarına ve özgün koşullarına yönelik olarak adapte edilmesi önerilmektedir. Bu kapsamda, önerilen ön kontrol listesi şablonunda projeye ve sözleşme taraflarının ihtiyaçlarına ve özgün koşullarına uygun olacak şekilde eklemeler, düzeltmeler ve çıkarmalar yapılabilir. Bununla birlikte, BIM-bazlı inşaat projelerinden elde edilen tecrübe ve uzmanlıklar ile inşaat sektöründe ve BIM-bazlı projelerdeki gelecekteki gelişmeler dikkate alınarak önerilen ön kontrol listesinin sürekli güncellenmesi ile gelecekteki değişen koşullara ve ihtiyaçlara cevap verebilmesi sağlanabilir. Bu nedenle, gelecekteki çalışmaların önerilen ön kontrol listesinin değişen koşullar ve ihtiyaçlara yönelik güncellenmesi üzerine yapılması önerilmektedir. Son olarak bu çalışmanın, benzer konuda akademik çalışma yapan akademisyenlere ve inşaat uygulamalarına dair yasal düzenlemeler yapan kamu kuruluşlarına yardımcı olacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Building information modeling (BIM) is gaining its importance through the advantages it can provide to the project stakeholders. It has the potential to support competitiveness of the construction companies through enhanced and lean processes contributing to the cost and time effectiveness and customer satisfaction. Regulating the relationships of stakeholders throughout the entire building life cycle can become, however, a challenge as all stakeholders in various phases of the project share information through the common BIM model. Stakeholders in the construction industry can experience concerns in BIM processes due to legal difficulties as well as difficulties, claims, and disputes in the contract execution phase. Consequently, this situation can obstacle the spread of BIM integration into projects. This research aims to contribute to the improvement of the contract preparation phase of the BIM-based construction projects through a preliminary checklist template proposal which can be considered as a potential input in the contract preparation phase of these projects. With this aim, the following objectives have been addressed: to review the BIM guidelines, standard contracts, and protocols; to determine the critical aspects and issues to be considered in the BIM-based construction contracts; and to propose a preliminary checklist template which can be considered as a potential input in the contract preparation phase of the BIM-based construction projects. The first objective has been achieved through literature review and review of relevant international guidelines, standard contracts, and protocols. The second objective has been achieved through analyses of legal issues and causes of disputes related with BIM-based construction projects based on the litigation awards and case-law research conducted in national and international databases. Furthermore, for the accomplishment of the second objective, interviews have been performed with professionals working in the BIM-based construction projects who are experienced in and having expertise in BIM. Additionally, to achieve the second objective, an online questionnaire survey has been applied to professionals and academics who have expertise in BIM and/or experience in working in BIM-based construction projects. The third objective has been achieved through the preparation of the preliminary checklist template based on the findings obtained through literature review, interviews, and online questionnaire. Furthermore, the proposed preliminary checklist template has been further improved through interviews with professionals and academics who have expertise in BIM and/or experience in working in BIM-based construction projects. Research revealed 4 main topics related with legal concerns, claims and disputes in BIM-based construction projects as: allocation of risks and responsibilities, intellectual property rights, interoperability, data security and documentation. The proposed preliminary checklist template can support the contract preparation phase of the BIM-based construction projects. The proposed preliminary checklist template prepared based on the literature survey, interviews and questionnaire survey performed within the scope of this research consists of 25 main and 32 sub topics advised to be considered in the contract preparation phase of BIM-based construction projects. The main and sub topics in the proposed preliminary checklist template have been grouped into 9 categories in compliance with the BIM-based construction project phases and important aspects. These 9 categories are: organizational and managerial decisions; procedures for analyses; contractual priorities in the process; risk and responsibility allocation; intellectual property rights; information management; interoperability; data security and project operation phase. The proposed preliminary checklist template has been prepared as a proposal and it is recommended to be adapted to the project specific requirements and contracting parties needs. Accordingly, alterations can be done in the proposed preliminary checklist template to adapt it to the project and contracting parties' requirements. Furthermore, this preliminary checklist template needs to be kept updated with the changes and developments in the construction industry and BIM-based construction projects. For this reason, future studies can be performed on updating of this preliminary checklist template based on the future developments and changes. The proposed preliminary checklist template is expected to improve the contract preparation phase of the BIM-based construction projects as it can be used as a potential input and complementary tool which can be considered together with all other project-specific requirements and constrains as well as experience and expertise of the contracting parties in the contract preparation phase. Furthermore, this proposed preliminary checklist template, if used appropriately and as a complementary input to be considered together with the project specific constraints and requirements can have potential to contribute to the reduction in claims and disputes in the contract execution phase. This preliminary checklist template needs to be kept updated with the help of future researches as well as the experiences and expertise gained in the BIM-based construction projects. This research is expected to be useful to the academics, public entities, and construction industry stakeholders.
Benzer Tezler
- Gama ışınlarına maruz kalmış ZrO2 ince filmlerin karakterizasyonu
The characterization of ZrO2 thin films irradiated with gamma radiation
DEFNE ABAYLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Nükleer Mühendislikİstanbul Teknik ÜniversitesiNükleer Araştırmalar Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN BAYDOĞAN
- Haloysit nanotüp dolgu malzemesi ile termoplastik ve termoplastik elastomer polimer matris kompozit malzemelerin hazırlanması ve karakterizasyonu
Preparation and characterization of halloysite filled thermoplastic and thermoplastic elastomer composite materials
TUĞÇE ÖNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mühendislik Bilimleriİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURAK ÖZKAL
- P-galyum arsenür (GaAs)/anodik izolasyon filmlerin arayüzey özelliklerinin incelenmesi
Investigation of interface properties in p-gallium arsenide (GaAs)/anodic insulator films
HAYRETTİN YÜZER
- Saf titanyum malzeme yüzeyinde titanyum aluminyum intermetalik tabakasının oluşturulması
To constitute a titanium aluminium intermetallic layer on the surface of pure titanium
MUSTAFA SAFA YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EYÜP SABRİ KAYALI
YRD. DOÇ. DR. ERDEM ATAR