Pir Sultan Abdal ve Aşık Veysel'de varoluşçu temalar
Existent themes in Pir Sultan Abdal and Aik Veysel
- Tez No: 631307
- Danışmanlar: DOÇ. DR. RIZA BAKIŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Varoluşçuluk, Pir Sultan Abdal, Âşık Veysel, İman, İsyan, Existentialism, Pir Sultan Abdal, Âşık Veysel, Faith, Rebellion
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Varoluşçu felsefe, 19. yy'da Kierkegaard'la birlikte Avrupa'da popülerlik kazanmıştır. Bu felsefi akım sayesinde somut birey olarak insan, felsefenin en merkezi konusu haline gelmiştir. Ancak bu durum, Varoluşçu felsefe öncesinde de var olan ve Sokrates öncesine kadar uzanan bir geçmişe sahiptir. Varoluşçu felsefe, varoluşçu filozofların her birine göre farklı özellikler taşımaktadır. Bu farklılıkların temelinde varoluşçu felsefenin bireyselci yapısı yer almaktadır. Varoluşçu felsefelerde yer alan farklılıklara rağmen varoluşçu felsefenin bazı temel özellikleri vardır ki bu özellikler tüm varoluşçu felsefelerde ortaktır. Bu ortak özellikler, kesin sınırlar olmamakla beraber insanın merkezîliği, insanın somut birey olarak kabulü, varoluşun özden önce gelmesi, bireyselcilik ve hakikatin öznelliğidir. Bu ortak özelliklerin yanında varoluşçu felsefelerde birey, yönelmişlik, seçim, özgürlük ve sorumluluk, aşırı duygular, varlık ve hiçlik, saçma, ölüm ve iletişim gibi temalar vardır. Pir Sultan Abdal'ın şiirlerinde isyan teması, yoğun bir şekilde kullanılmıştır. Kendi varoluşunu isyanla özdeşleştiren Pir Sultan, bu uğurda can vermiştir. Pir Sultan'ın varoluşunu şekillendiren isyan eylemi Pir Sultan'ın Alevî kişiliği ve inancıyla yakından ilgilidir. İsyan temasının özünde On İki İmam görüşü ve bu görüşün somut kişiliği olarak Şah yer almaktadır. Bir de isyan eyleminin sonucu olarak Pir Sultan'ın yaşamında ve şiirlerinde ölüm teması yoğun bir şekilde işlenmiştir. İkinci şair olarak yaşamı ve şiirleri incelenen kişi ise Âşık Veysel'dir. Veysel'in şiirlerinde temel unsur imandır. Ne var ki Âşık Veysel, imanı ortak özellikleri ekseninde işleyerek varoluşunu birlik ve beraberliğe vasıta kılmak için uğraşmıştır. Ayrılığa sebep olacak bireysel farklılıkları ise bir zenginlik olarak görmüştür. Âşık Veysel, umutsuzluk duygusunu özellikle ölüm kaygısı kaynaklı kullanmıştır. Umut duygusunu ise umutsuzluğa karşı imanî unsurlar etrafında şekillendirmiştir. Yaşamının anlamını arayışını dile getirdiği şiirlerinde varoluş serüvenini dile getirmektedir. Ölüm olgusunu ise kaygı ve umutsuzluk duygularıyla işlerken inancı sayesinde umudunu koruduğunu dile getirmiştir. Bu çalışmada Pir Sultan'ın ve Âşık Veysel'in yaşamları ve şiirleri varoluşçu temalar açısından ele alınmıştır. Her iki şair de varoluşçu felsefeden haberdar değildirler. Fakat şiirleri tarandığında varoluşçu temaları yoğun bir şekilde kullandıkları görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Existentialist philosophy gained popularity in Europe with Kierkegaard in the 19th century. Thanks to this philosophical trend, man as a concrete individual has become the most central subject of philosophy. However, this situation has a history that existed before Existentialist philosophy and dates back to Socrates. Existentialist philosophy has different features to each of the existentialist philosophers. The individualist structure of existentialist philosophy lies behind these differences. Despite the differences in existentialist philosophies, existentialist philosophy has some basic features that are common to all existentialist philosophies. Although these common features are not strict limits, it is the centrality of the human, the acceptance of the human as a concrete individual, the existence before the essence, the individualism and the subjectivity of the truth. Besides these common features, there are themes such as individualism, orientation, choice, freedom and responsibility, extreme emotions, being and nothingness, nonsense, death and communication in existential philosophies. In this study, the lives and poems of Pir Sultan and Aşık Veysel are discussed in terms of existential themes. Neither poet is aware of existential philosophy. But when their poems were scanned, it was seen that they used the existential themes extensively. The theme of rebellion was used extensively in Pir Sultan's poems. Pir Sultan, who identified his own existence with rebellion, died for this cause. The act of rebellion that shaped the existence of Pir Sultan is closely related to the Pir Sultan's Alevi personality and his belief. At the core of the rebellion theme is the Twelve Imam view and the Shah as the concrete personality of this view. Also, as a result of the rebellion action, the theme of death was intensely covered in the life and poems of Pir Sultan. As the second poet, the person whose life and poems are analyzed is“Aşık Veysel”. The main element in the poems of Veysel is faith. However, Aşık Veysel has tried to make his existence a tool of unity and solidarity by focusing on the axis of common features. He saw the individual differences that would cause separation as a wealth. Aşık Veysel used the feeling of hopelessness especially about death anxiety. It shaped the feeling of hope around the faithful elements against hopelessness. In his poems, where he expresses his quest for the meaning of his life, he expresses the adventure of existence. He expressed that he preserves his hope thanks to his belief while processing the phenomenon of death with feelings of anxiety and hopelessness.
Benzer Tezler
- Benim Sadık Yârim Kara Topraktır: Âşık Veysel türkülerinin seramik sanatıyla yorumu
My Faithful Beloved is Black Earth: Interpretation of Aşik Veysel's folk songs with ceramic art
AYŞE GÖKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarKastamonu ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
PROF. SEYHAN YILMAZ
- Cumhuriyet Dönemi Türk şiirinde gül imgesi
The image of the rose in Turkish poems in the Republic Period
MELEK ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN AKAY
- Âşık kollarında gelenek, etkileşim, eğitim ve Pir Sultan Abdal kolunun oluşumu
Tradition, interaction and education in minstrel branches and the development of Pir Sultan Abdal branch
DEMET GÜLÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. MEHMET YARDIMCI
- Yazılı kaynaklardaki Türk halk şiiri özel adlar dizini (2 cilt)
The Index of the proper nouns of Turkish folk poet found in the literature
NEVİN AKKAYA
- Zâkirlik geleneğinde müzik ve kadın kimliği: Ankara merkez örneği
Music and woman identity in the tradition of zâkirlik: Case of Ankara center
DERYA ANKIŞHAN