Geri Dön

The relations of perceived destructive leadership and self-construals with employees' psychological disharmony and organizational cynicism: the roles of need thwarting, psychological contract breach and task significance

Algılanan yıkıcı liderlik ve benlik kurgularının çalışanlarda psikolojik uyumsuzluk ve örgütsel sinizm ile ilişkileri: İhtiyaç engellenmesi, psikolojik sözleşme ihlali ve işin anlamlılığının rolleri

PDF İndir

  1. Tez No: 631313
  2. Yazar: REMZİ GÜNEŞ
  3. Danışmanlar: DOÇ. SEÇİL TAŞTAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, İşletme, Psychology, Business Administration
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Örgütsel Davranış Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 223

Özet

Psikolojik uyum, bireylerin ruh hallerini etkileyen, dünyaya ilişkin tutumlarını ve alacakları aksiyonları belirleyen hem de karşılaşılan yaşam olaylarına karşı göstereceği dayanıklılık üzerinde etkide bulunan önemli bir kavramdır. Benzer şekilde, psikolojik uyumsuzluğun da bireylerin adaptasyon süreçlerini olumsuz etkileme, bireyleri depresyon, anksiyete ve stres gibi durumlara karşı savunmasız bırakabilme potansiyeli bulunmaktadır. Kişisel psikolojik uyumsuzluk bireylerin duygusal durumlarını belirlemekle birlikte öncül faktörleri yalnızca bireylerin kendi yatkınlıkları ile kısıtlı olmayıp psikososyal pek çok faktör de bireylerin deneyimlediği psikolojik uyumsuzluk üzerinde de etkide bulunabilmektedir. Benzer şekilde, bireylerin, örgütlerin kendi çıkarları ötesinde önceliklendirdiği herhangi bir şey olmadığına ilişkin inancı, bu düşünceye verilen duygusal tepkiyi ve bunları takip eden davranışları kapsayan örgütsel sinizm de bireysel, örgütsel ve yönetsel pek çok kavram ile etkileşim halindedir. Örgütsel davranış alanının temel amacı örgütler ve bireyler arasındaki etkileşimleri pozitif psikoloji perspektifi ile ele alarak hem örgütler hem de bireyler için yapıcı bir örgütsel çerçeve oluşturup çalışma yaşamının kalitesini arttırmaktır. Buradan hareketle, örgütsel davranış literatüründe örgütsel pek çok değişken, bireysel, yönetsel, iş ile alakalı ve örgütsel pek çok değişkenin etkileşimi ile açıklanmaktadır. Böylelikle, örgütsel değişkenler ve değişkenler arasındaki etkileşimlerin yalnızca kuramsal düzeyde yaklaşımlar oluşturulması değil, pratik kazanımlar sağlayacak iç görüler sağlaması da hedeflenmektedir. Bu çalışmada da kişisel psikolojik uyumsuzluk ve örgütsel sinizm kavramlarının öncüllerine odaklanılarak kavramsal bir literatür araştırması yapılmıştır. Söz konusu kavramların ele alındığı teorik ve görgül çalışma sonuçlarının incelenmesi sonucunda bireylerin deneyimlediği kişisel psikolojik uyumsuzluk ve örgütsel sinizmin öncüllerine odaklanılarak kuramsal bir model geliştirilmiştir. Önerilen kuramsal model çerçevesinde, yıkıcı liderlik ve benlik kurguları çalışmanın bağımsız değişkenleri olarak modele dahil edilmiştir. Daha sonra, yıkıcı liderlik ile bireysel psikolojik uyumsuzluk arasındaki ilişkide psikolojik ihtiyaç engellenmesinin aracı rolde olduğu öne sürülmüştür. Buna ek olarak işin anlamlılığının da bu ilişkide düzenleyici rol oynayacağı ön görülmüştür. Ardından yıkıcı liderlik ile örgütsel sinizm arasındaki ilişkide psikolojik sözleşme ihlalinin aracı rol oynayacağı öne sürülmüştür. Son olarak benlik kurguları ile örgütsel sinizm arasında anlamlı bir ilişki bulunması ön görülerek kuramsal çerçeveye dahil edilmiştir. Bu doğrultuda, İstanbul ilinde özel ve kamu sektörlerinde çalışan 260 kişiden oluşan örneklem grubundan veri toplanmış ve bu veri Sosyal Bilimlerde Kullanılan İstatistik Paketi aracılığıyla çeşitli analizlere dahil edilmiştir. İstatistikler analizler sonucunda çalışmanın 4 hipotezinin desteklendiği, 2 hipotezinin ise desteklenmediği görülmüştür. Buna göre yıkıcı liderlik ile kişisel psikolojik uyumsuzluk (r=0.341, p=0.000) arasında anlamlı bir ilişki bulunduğu ve bu ilişkide psikolojik ihtiyaç engellenmesinin aracı rol oynadığı (=0.675, p=0.000) görülmüştür. Buna ek olarak yıkıcı liderlik ile örgütsel sinizm (r=0.627, p=0.000) arasında anlamlı bir ilişki bulunduğu ve bu ilişkide psikolojik sözleşme ihlalinin aracı rol oynadığı (=0.489, p=0.000) gözlenmiştir. Öte yandan, benlik kurguları ile örgütsel sinizm arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Bu durum, örgütsel sinizmin benlik kurgularından ziyade bireysel, yönetsel ve örgütsel diğer değişkenlerle daha güçlü bir etkileşimi olduğunu göstermektedir. Buna ek olarak, işin anlamlılığının yıkıcı liderlik ile kişisel psikolojik uyumsuzluk arasındaki ilişkide düzenleyici rol oynamadığı görülmüştür. Bu durum yıkıcı liderlik ile kişisel psikolojik uyumsuzluk arasındaki güçlü ilişkide işin anlamlılığının güçlü bir etkide bulunmadığını göstermektedir. Bunun yanı sıra, araştırmanın değişkenlerine ilişkin ortalamalar, katılımcıların cinsiyet, yaş, eğitim durumu, toplam çalışma deneyimi ve toplam şirket deneyimine göre karşılaştırmalı analizler yapılarak değişkenler arasında demografik özellikler bazında farklılaşmalar bulunup bulunmadığı ele alınmıştır. Elde edilen bulgular, bazı demografik özelliklerin araştırmanın değişkenleri baz alındığında anlamlı ölçüde farklılaştığını göstermiştir. Elde edilen tüm sonuçlar bu çalışmanın tartışma bölümünde detaylı bir şekilde incelenmiştir. Özet olarak, bu çalışma bireylerin kişisel psikolojik uyumsuzluk ve örgütsel sinizm eğilimlerinin öncüllerinin neler olabileceği ele alınmış ve yıkıcı liderlik, psikolojik ihtiyaç engellenmesi ve psikolojik sözleşme ihlalinin öneminin altı çizilmiştir. İlgili literatürde söz konusu kavramlar arasındaki etkileşimleri konu alan çalışmaların bulunmaması ya da az sayıda olması sebebiyle çalışmanın hem kavramsal hem de pratik açıdan ilgili literatüre katkıda bulunacağı ön görülmektedir. Ön görülen bu katkılar çalışmanın tartışma bölümünde kapsamlı bir şekilde incelenmiştir.

Özet (Çeviri)

Personal psychological harmony is an important concept that affects individuals' moods, determines their attitudes and actions towards the world, and also affects their resilience against the life events encountered. Similarly, personal psychological disharmony has the potential to negatively affect individuals' adaptation processes, leaving individuals vulnerable to conditions such as depression, anxiety, and stress. Although personal psychological disharmony determines the affective status of individuals, its preliminary factors are not only limited by the individuals' own predisposition, but many psychosocial factors, as well. Similarly, organizational cynicism, involving individuals' belief that there is nothing that organizations prioritize beyond their own interests, the emotional response to this idea, and the actions that follow them, interacts with many individual, organizational and managerial concepts. The main mission of the organizational behavior field is to improve the quality of working life by creating a constructive organizational framework for both organizations and individuals by addressing the interactions between organizations and individuals within positive psychology perspective. From this point of view, majority of the concepts in organizational behavior literature is explained by the interaction of individual, managerial, work related and organizational variables. Thus, it is aimed that organizational variables and the interactions between these variables will not only create approaches at the theoretical level but also provide insights that will provide practical gains. In this study, a conceptual literature research was conducted with a focus on the premises of personal psychological disharmony and organizational cynicism. As a result of the examination of the theoretical and empirical study results in which these concepts were addressed, a theoretical model was developed by focusing on the premises of personal psychological disharmony and organizational cynicism experienced by individuals. Within the proposed theoretical model, destructive leadership and self-construal are included in the model as independent variables of the study. It was argued that psychological need thwarting had a mediating role in the relationship between destructive leadership and personal psychological disharmony. In addition, task significance was assumed to play a moderating role on this relationship. It was also suggested that psychological contract breach would play a mediating role in the relationship between destructive leadership and organizational cynicism. Finally, it was argued that there was a significant relationship between self-construals and organizational cynicism. Accordingly, data were collected from the sample group of 260 people working in the private and public sectors in Istanbul. Then, data was analyzed through the Statistics Package Used in Social Sciences. As a result of statistics analyses, it was revealed that 4 hypotheses of the study were supported and 2 hypotheses were rejected. Accordingly, it was observed that there was a significant relationship between destructive leadership and personal psychological disharmony (r = 0.341, p=0.000) and psychological need thwarting played a mediating role on this relationship (= 0.675, p = 0.000). In addition, it has been observed that there is a significant relationship between destructive leadership and organizational cynicism (r = 0.627, p = 0.000) and psychological contract violation plays a mediating role in this relationship (= 0.489, p = 0.000). On the other hand, there was no significant relationship between self-construals and organizational cynicism. It shows that organizational cynicism has a stronger interaction with individual, managerial and organizational variables rather than self-construals. In addition, it was found that task significance did not play a regulatory role in the relationship between destructive leadership and personal psychological disharmony. It demonstrates that task significance does not have an impact on the strong relationship between destructive leadership and personal psychological disharmony. Moreover, means related to the variables of the research, participants' gender, age, educational status, total working experience and total company experience were analyzed to see if there were differences in terms of demographic variables among the variables. Age demographic was divided into five, considering the psycho-social development phases. The findings showed that some demographic variables differ significantly based on the variables of the study. All the results obtained were examined in detail in the discussion section of this study. In summary, this study has addressed the precursors of individuals' personal psychological disharmony and organizational cynicism tendencies, and highlighted the importance of destructive leadership, psychological need thwarting and psychological contract breach. It can be argued that this study will contribute to the relevant literature both conceptually and practically due to the lack or absence of studies focusing on the interactions between these concepts. These predicted contributions were thoroughly examined in the discussion section of the study.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    347389

    Psikolojik taciz; öğretim elemanlarına yönelik bir araştırma

    Mobbing; a research on academicians

    TUTKU SEÇKİN ÇELİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    İşletmeGalatasaray Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. JALE MİNİBAŞ POUSSARD

  2. Tez No

    317427

    Yöneticilerin çatışma yönetim tarzı ile çalışanların role dayalı performansı arasındaki ilişki ve algılanan örgütsel desteğin rolü

    The relationship between the conflict management style of managers and the role based performance of employees and role of perceived organizational support

    İLKNUR TAŞTAN BOZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    İşletmeMarmara Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NEVİN DENİZ

  3. Tez No

    229311

    İşyerinde sistematik yıldırma (mobbing), algılanan nedenleri ve iş tatmini ile işten ayrılma niyeti üzerine etkisi: antalya ili tarım sektöründe bir araştırma

    Mobbing, its perceived reasons and its effect on job satisfaction and the intention to leave from work: a research in agriculture sector in antalya

    NURAY YAPICI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    PsikolojiAkdeniz Üniversitesi

    İşletme Bölümü

    DOÇ. DR. NİLGÜN ANAFARTA

  4. Tez No

    123037

    The ideology of Islamism in tthe Ottoman-Turkish modernization adventure

    Osmanlı-Türk modernleşme serüveninde İslamcılık ideolojisi

    FUAT GÜLLÜPINAR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2002

    SosyolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET CİHAN ECEVİT

  5. Tez No

    344731

    3-6 yaşında olup anaokuluna giden çocukların annelerinde algıladıkları ebeveynlik biçimleri ile çocuk yetiştirme tutumları ve erken dönem uyum bozucu şemaların etkisi

    3-6 years old and in kindergarten children to perceive mothers parenting attitudes and raising children with early compliance forms of destructive relationships of schemas

    TUĞÇE YILDIRIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    PsikolojiHaliç Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. PERVİN SEVDA BIKMAZ

Geri Dön