Uyarılmış pluripotent kök hücrelerin araştırma amaçlı bankalanmasında standardizasyon ve kalite süreci - bir uygulama modeli: 'pedi-stem'
Standardization and quality process in research grade banking of induced pluripotent stem cells - an application model: 'pedi-stem'
- Tez No: 631958
- Danışmanlar: PROF. DR. FAHRİYE DUYGU ÇETİNKAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoloji, Biyoteknoloji, Biology, Biotechnology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kök Hücre Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 223
Özet
Uyarılmış pluripotent kök hücre (uPKH), vücudun herhangi bir hücresinin genetik yapısı değiştirilerek, bu hücreye laboratuvar ortamında embriyonik kök hücre benzeri pluripotent özellik kazandırılması ile elde edilir. uPKH, başta nadir/kalıtsal hastalıklar olmak üzere, birçok hastalık mekanizmasının anlaşılması, yeni ilaç/hücre/gen araştırma ve tedavilerinin, organoid teknolojilerinin geliştirilmesi alanındaki potansiyeli ile çoklu üretim/bankalama gereksinimi doğmuş olan hücre modelidir. Dünyada, araştırma amaçlı uPKH bankalamanın yanısıra gen tedavisi ilacı olarak tedavide kullanılmak üzere pre-klinik/klinik çalışmalar başlatılmış olup bu hücrelerin tedavide kullanılmak amacıyla bankalanmasında biyolojik/biyoteknolojik ilaçların düzenlemeleri geçerlidir. Ancak araştırma amaçlı uPKH bankalanmasında standardizasyon ve kalite süreci henüz tamamlanmış değildir. Bu tez kapsamında, insan üzerinde kullanılmayacak biyolojik materyalin araştırma amaçlı biyobankalanması için hazırlanmış olan ilk standardın (ISO 20387:2018), bir (uPKH) biyobanka oluşumunda referans alınarak,“uPKH üretim”basamağı ile ilgili kalite unsurlarını belirlemeye yönelik özgün değerlendirmeler, neden-sonuç analizleri (Ishawa diyagramları) ve deneysel çalışmalar yapılmıştır. Bu kapsamda, araştırma amaçlı ulusal bir uPKH banka modeli için bilimsel/yazınsal araştırmaya dayalı iş akışı, organizasyon şeması ve banka birimleri gibi temel bileşenler sunulmuştur. Ayrıca, uPKH üretim/yeniden programlama sürecinde, tanımlanmış hücrelerin erken aşamada ayrıştırılmasında kullanıma yönelik, hücrelerdeki metabolik değişim parametrelerinden mitokondriyal kütle ve aktivite değerlendirmeleri sonucunda ROS parlaklığının, değişen ortam koşullarına duyarlılığı dikkat çekmiştir. ROS temelli bir ölçüm sisteminin uPKH elde edilişinde kullanılabilecek bir kalite süreç bileşeni olabilirliğini destekleyici ileri çalışmalara ihtiyaç vardır. Bu çalışma, araştırma amaçlı uPKH bankacılığına yönelik yapılmış, ilk ulusal tez çalışmasıdır.
Özet (Çeviri)
Induced pluripotent stem cell (iPSC) is generated by genetic modification of any cell type of the body in laboratory conditions by transferring of embryonic stem cell-like pluripotent properties. iPSC is a cell model that requires multiple production/banking to be used for the understanding of many disease mechanisms, especially rare/hereditary diseases, the development of organoid technologies and new drug/cell/gene research and therapies. It is known that, besides research purposes, iPSC banking is evolving in the world for pre-clinical and clinical studies as gene therapy and the regulations of biological/biotechnological drugs are valid for the banking of iPSC for their therapeutic use. However, the standardization and quality process of the iPSC for research-use have not been completed yet. Within the scope of this thesis, the first standard in biobanking (ISO 20387:2018), prepared for the research-based biobanking and that will not be used for human-beings is planned to be referenced in the formation of a (iPSC) biobank. Specific evaluations, cause-effect analysis (Ishawa diagrams) and laboratory studies were performed in order to determine the quality-based elements related to the distinctive“iPSC derivation”. In this context, the basic components based on scientific and literary research such as workflow, organizational chart and units of the bank are presented for a national research-based iPSC bank model. Additionally, mitochondrial mass and activity evaluations were performed in the process of iPSC derivation/reprogramming with the idea that parameters based on metabolic/mitochondrial changes in cells can be utilized to separate the defined cells in early stages. As a result, the sensitivity of ROS brightness to changing environmental conditions was noteworthy. It is suggested that a ROS-based measurement system could be a component of the quality process that can be used for the preparation of iPSCs. However, supportive further studies are needed. This is the first representative national thesis study for research-based iPSC banking.
Benzer Tezler
- Glioblastoma hücre hatlarında uyarılmış pluripotent kök hücre (UPKH) kaynaklı eksozomların terapötik etkisinin analizi
Analysis of the therapeutic effect of induced pluripotent stem cell (IPSC) delivered exosomes in glioblastoma cell lines
BEYZA YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
BiyolojiHaliç ÜniversitesiMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYYUB EBRAHIMI
- Beyin tümörlerinde uyarılmış pluripotent kök hücre (UPKH)'lerden elde edilmiş nöral kök hücre (NKH) kullanarak terapi yaklaşımları
Therapeutic approaches using induced pluripotent stem cell (IPS)-derived neural stem cells (NSCS) in brain tumors
NASTARAN LANGARIZADEH
Doktora
Türkçe
2019
BiyoteknolojiEge ÜniversitesiBiyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİNAN AKGÖL
YRD. DOÇ. DR. TUĞBA BAĞCI ÖNDER
- İnsan somatik hücrelerinin uyarılmış plüripotent kök hücrelere yeniden programlanması sürecinde arilhidrokarbon reseptörü sinyalizasyonundaki değişimlerin incelenmesi
Investigation of the alterations in arylhydrocarbon receptor signaling during reprogramming of somatic cells towards ipscs.
SENA SEVİNDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
BiyolojiHacettepe ÜniversitesiKök Hücre Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FAHRİYE DUYGU ÇETİNKAYA
- Understanding how loss of histone H3 lysine 36 trimethylation enhances somatic cell reprogramming
Histon H3 lizin 36 üç-metil kaybının somatik hücre yeniden programlamasını nasıl geliştirdiğinin anlaşılması
BÜŞRA BAYIRBAŞI
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
GenetikKoç ÜniversitesiMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEVFİK TAMER ÖNDER
- Mikro kompartmanlı In Vitro kültür sistemleri kullanılarak nöron ve kardiyomiyosit etkileşimlerinin araştırılması
Investigating neuron and cardiomyocyte interactions using mixed and compartmentalized In Vitro culture systems
GİZEM YÖRÜKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Biyolojiİstanbul Medipol ÜniversitesiTıbbi Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESRA ÇAĞAVİ