Osmanlı denizciliğindeki teknolojik dönüşüm
Technological transformation in Ottoman shipping
- Tez No: 632007
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM ŞİRİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Osmanlı, Denizcilik, Teknoloji, Ottomans, Maritime, Technology
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 121
Özet
Osmanlı bünyesindeki teknolojik dönüşümleri en rahat izleyebileceğimiz alan şüphesiz denizcilik alanıdır. Çünkü denizcilik, bilimin birçok alanından beslenerek şekillenmektedir. Bu durum bilimsel ilerlemelerin somut örneklerini görmemizi sağlar. Örnek vermek gerekirse; geometrinin ilerlemesi ile gemi yapımcılığı kolaylaşmış ve standarda kavuşmuştur. Astronominin ilerlemesi denizde yön seyrini kolaylaştıracak aletlerin yapımını sağlamıştır. Coğrafya bilimindeki ilerlemelerin yardımıyla haritacılığın gelişmesi ise denizciler için güvenli seyirleri artırmıştır. Bu alanlar denizciliği beslerken, denizcilerde yaptıkları keşifler ile bu alanlarda bilgi birikiminin gelişmesini sağlamıştır. Dünya'da denizcilik alanındaki teknolojik ilerlemeler bilim dallarının birbirini desteklemesi sayesinde mümkün olmuştur. Bilimsel gelişmelerle bilgi ve birikimin artması denizciliğinde gelişmesini sağlamıştır. Çok eski çağlardan 17. yüzyıla kadar değişmeden kalan gemi teknolojisi bu süreçten sonra yerini tamamen yelkenle hareket eden büyük gemilere bırakmıştır. 19. yüzyıla gelindiğinde ise buharla hareket eden zırhlı gemiler ortaya çıkmıştır. Uzun yüzyıllar boyu aynı kalan gemi tekniğinin iki yüzyıllık bir süreç içinde çok hızlı bir biçimde değiştiğini görmekteyiz. Bu durum bilimsel bilgi birikiminin artışı ile açıklanabilir. Osmanlı'da gemi teknolojisinin değişimi ise kaybedilen deniz savaşları ile ihtiyaca yönelik şekillenmiştir. İki kez donanmasını tamamen kaybetme tehlikesi ile karşılaşan Osmanlı diğer ülkelerdeki her türlü teknik gelişmeyi takip ederek yeni teknolojilerle şekillenmiş bir donanma inşa etmeye çalışmıştır. Osmanlı'da teknik ilerleme ya da teknolojik dönüşüm uzun süre belli alanlarda ustalaşmış zanaatkârların istihdamı şeklinde yürütülmüştür. Bu süreç 17. hatta 18. yüzyıllara kadar böyle devam etmiştir. 19. yüzyılda meydana gelen ve tüm dünyayı değiştiren Sanayi İnkılâbı teknolojik ilerlemelerin seyrini değiştirmiştir. Bu süreçten sonra tüm Dünya'da olduğu gibi Osmanlı'da da usta-çırak ilişkisinde yetişen zanaatkârlar yerlerini modern eğitim kurumlarında yetişen teknik personele bırakmıştır.
Özet (Çeviri)
The best way to gain a deep insight into technological transformations in the Ottoman Empire is certainly the field of maritime. This results from the fact that maritime is shaped and affected by many fields of science. This situation makes it possible for us to get a deeper sense of concrete samples of scientific advances. As an example, it can be said that advancement of geometry has made shipbuilding easier and more standardized. Moreover, the advancement of astronomy has enabled the construction of tools that would facilitate navigation at sea. Last but not least, the advancement of geography with the help of developments in cartography has increased the likelihood of safer navigation for sailors. All of these fields have fostered maritime while sailors have contributed to enhancement of knowledgebase in these fields through discoveries they made. Technological advances in the field of maritime all over the world have been made possible as various branches of science have supported and contributed to each other, working collaboratively. Accumulation of knowledgebase as well as scientific advances has developed maritime. Remaining unchanged from ancient times to the 17th century, shipping technology has been completely replaced by large sailing ships after this period. By the 19th century, steam-powered and armored ships came into use. It can be obviously seen that shipping technique remaining the same for centuries has changed rapidly over a two-century period, which can be explained by accumulation of knowledgebase. The change of shipping technology in Ottoman Empire was shaped based on needs came into light as a result of lost maritime warfare. The Ottomans, being faced with the danger of losing its navy completely twice tried to build a navy equipped with new technology by following all kinds of technical developments in other countries. For a long time, technical advances and technological transformations have taken place as result of the Ottomans' employment of artisans who specialized in certain areas, which continued until the 17th century and even end of the 18th century. The Industrial Revolution which took place in the 19th century and affected the whole world, has changed the course of technological developments. At the end of this process, artisans trained in master-apprentice relations in the Ottoman Empire were replaced by technical staff trained in modern educational institutions as in the rest of the world.
Benzer Tezler
- Yelkenliden buharlıya geçişte Osmanlı denizciliği (1825-1855)
Ottoman maritime transition from sail to steam (1825-1855)
LEVENT DÜZCÜ
- 16. yüzyılda Osmanlılarda deniz astronomisi ve astronomi aletleri
16th century Ottoman nautical astronomy and astronomical instruments
GAYE DANIŞAN POLAT
Doktora
Türkçe
2016
Astronomi ve Uzay Bilimleriİstanbul ÜniversitesiBilim Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FEZA GÜNERGUN
- Laurent Jean François Truguet ve Usûlü'l Ma‛ârif Fî Vech-i Tasfîf -i Sefâyin-i Donanma ve Fenn-i Tedbîr-i Harekâtiha adlı eserinin transkripsiyonu ve incelenmesi
Laurent Jean François Truguet transcription and analysis of Usûlü'l Ma‛ârif Fî Vech-i Tasfîf -i Sefâyin-i Donanma ve Fenn-i Tedbîr-i Harekâtiha
PELİN BAKKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiBilim ve Teknoloji Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUNCAY ZORLU
- Türk denizciliğinde coğrafya eğitimi
Geography education in Turkish maritimes
FATMA YASEMİN KOCA
Doktora
Türkçe
2010
CoğrafyaMarmara ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN ÖZEY
- Osmanlı'dan Cumhuriyet'e bir kurum olarak Bahriye Vekaleti
From Ottoman Empire period to Turkish Republic as a institution naval administration/ministerial
ERDOĞAN ORAN
Doktora
Türkçe
2012
DenizcilikHacettepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN SOFUOĞLU