Yelkenliden buharlıya geçişte Osmanlı denizciliği (1825-1855)
Ottoman maritime transition from sail to steam (1825-1855)
- Tez No: 325028
- Danışmanlar: PROF. DR. HALE ŞIVGIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Sailingships, Steamships, Shipyard, Technology, Maritime
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 481
Özet
Osmanlı Devleti için 19. yüzyılın ilk yarısı, denizcilik alanında önemli değişim ve dönüşümlerin yaşandığı bir evredir. Bu dönemde Osmanlı denizciliği, dünyada deniz teknolojileri alanında meydana gelen yeni gelişmelere paralel olarak kendini yenileme ihtiyacı duymuştur. Bunun da sonucu olarak Osmanlı tersanelerinde hem yelkenli hem de buharlı gemiler inşa edilmiştir. Yelkenli gemiler sadece İstanbul'da değil, iskele ve limanı olan birçok yerde yapılmıştır. Yapılan yelkenli gemilerde Osmanlılar, genelde kendi mühendis ve mimarlarından faydalanmış, 1831'den itibaren ayrıca Amerikalı mimarlardan da yararlanma yoluna gitmiştir. Osmanlılar, yelkenli gemi inşa ettikleri sırada buharlı gemilere de sahip olmuşlardır. 1828'den itibaren elde edilen buharlı gemilerin bir kısmı Tersane-i Âmire'ye, diğer bir kısmı da İngiltere'ye sipariş verilmiştir. Ancak bütün buharlı gemilerin makineleri İngiltere'den satın almıştır. Makine dışında yelkenli ve buharlı gemiler için gereken diğer gemi inşa, tamir ve donanım malzemeleri hem ülke içinden hem de tüccardan satın alım yoluyla temin edilmiştir. 1852'ye kadar Osmanlılar, yelkenli ve buharlı gemiye birlikte sahip olma politikasını sürdürmüş; bu tarihten sonra artık yelkenli gemi inşa politikasına son vermiş ve buharlı gemilere geçişi resmileştirmiştir. Bu tarihten sonra Osmanlı denizciliğinde yeni bir dönem başlamıştır. Buda yelkenli gemilerin buharlıya dönüştürülmesidir. İngiltere ve Fransa gibi denizci devletlerden yaklaşık on yıl sonra başlatılan bu yeni teknolojik atılım, Osmanlı denizciliğinde yelkenli gemi devrinin en azından donanmada son bulduğunu ve yeni teknolojinin eskiyi ortadan kaldırdığını göstermektedir. Osmanlı denizciliği her ne kadar buharlı gemilere sahip olsa da bu yeni teknolojinin alt yapısını kurma konusunda tam olarak başarılı olamamıştır. Bunda etkili olan sebepler, makine inşa ve tamir eden bilgi birikiminin yerli uzmanlar arasında tam olarak gelişmemesi ve yabancı uzmanlara olan bağlılığın devam etmesidir.Anahtar Sözcükler1. Yelkenli gemiler 2. Buharlı gemiler 3. Tersane 4. Teknoloji 5. Denizcilik
Özet (Çeviri)
For the Ottoman Empire, the first half of the 19th century was a time of significant change and development in the area of maritime. The Ottoman side was found wanting upon the new technological maritime developments that took place all around the globe. Thus, the construction of both steamships and sailing ships began in Ottoman shipyards. Sailing ships were built not only in Istanbul but many other places with ports and havens as well. The Ottomans generally utilised their own engineers and experts regarding the construction of the sailing ships; and also started to benefit from the expertise of American engineers in 1831. As well as building these sailing ships, the Ottomans also had steamships. Part of the steamships aqcuired following the year 1828 were orders placed to the Ottoman shipyards (namely“Tersane-i Amire”) or to the British. But the machinery of all the said ships was purchased from the British. Other than the machinery, all the equipment necessary for the construction of sailing ships and steamships were provided by domestical means or via trade. The Ottomans continued their policy of possessing both steamships and sailing ships until 1852, but after that date, the production of sailing ships was discontinued and the switch to steamships became official. Following this, a new era in Ottoman maritime began, which involved the conversion of sailing ships into steamships. This technological endeavour which was one or two decades late in comparison to countries like Britain or France, proved that the said switch to steamships was finally made (at least in the navy), and that the old technologies were finally replaced by the new. Although Ottoman maritime involved steamships, providing the necessary infrastructure for the said technology was not entirely successful. The reasons that played a part in this are the inability to thoroughly train the domestic specialists on the construction and maintenance of the said machinery and the continued dependence on foreign specialists on this matter.
Benzer Tezler
- Buharlı gemiye geçişte bir teknolojik dönüşüm örneği: Uskurlu Fethiye Kalyonu
A technological transformation example in the transition to steam ship: Uskurlu Fethiye
YAKUP SALE
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
TarihBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GALİP ÇAĞ
- Yelkenliden buharlıya Doğu Akdeniz ve Karadeniz'de ulaşım: Güzergâh, süre, maliyet
Transportation in the Eastern Mediterranean and Black Sea from sailing ship to steamboat: Route, travel time, passenger's rate
OSMAN ÖZKAN
Doktora
Türkçe
2024
TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER İŞBİLİR
- Osmanlı bahriyesinde torpido kullanımı ve torpidoculuk
Torpedo usage and torpedo class in Ottoman navy
UĞUR ESMER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Tarihİstanbul ÜniversitesiYakınçağ Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ FUAT ÖRENÇ
- Erken Hristiyan ve ilk Bizans resim ve kabartma sanatında kaynak ve okullar (2 cilt)
Sources and school of painting and sculpture during the early Christian and first Byzantine period
AHMET MEHMET KİPMEN
- Modelling and simulation of diesel ship propulsion and ship towing at sea for the prediction of the total ship resistance
Gemi direncinin tahmini için dıesel motor tahrikli bir geminin diğer bir gemiyi çekerken modellenmesi ve simülasyonu
KAMAL KHARROUBI
Doktora
İngilizce
2021
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiGemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OĞUZ SALİM SÖĞÜT