Geri Dön

Bedayiʿü'l-Lugat'ta geçen Çağatay Türkçesi kelimeler ve örnek beyitlerin incelenmesi (Transkripsiyon-çeviri)

Analysis of Chagatay Turkish words and sample statutes in Bedayiʿü'l-Lugat (Trnscription-circumference)

  1. Tez No: 632200
  2. Yazar: ABDUL KHALIL AHMAD OUGHLI
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. TURGUT KOÇOĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Çağatay Türkçesi, Sultan Hüseyin Baykara, Alî Şîr Nevâyî, Bedâyiʿü'l- Lugat, Tâliʿ-i Îmânî Herevî, Chagatai Turkish, Sultan Hüseyin Baykara, Alî Şîr Nevâyî, Bedâyiʿü'l-Lugat, Tâliʿ-i Îmânî Herevî
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Erciyes Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 454

Özet

Çağatay Türkçesi 14. yüzyılın sonlarından başlayarak 15. yüzyıl Timurlular döneminde yükselip 20. yüzyılın başlarına kadar devam eden Orta Asya Türk yazı ve konuşma dillerinden biridir. Çağatay edebiyatının en önemli şair ve yazarı Alî Şîr Nevâyî'dir. Nevâyî'nin ölümünden sonra onun eserlerinden yararlanmak amacıyla Çağatay Türkçesi'nin yaygın olarak konuşulduğu coğrafyalarda pek çok Çağatay Türkçesi sözlük kaleme alınmıştır. Bu sözlüklerden biri de Bedâyiʿü'l-Lugat'tır. Bedâyiʿü'l-Lugat adlı Çağatay Türkçesi-Farsça sözlük, Timurlular hükümdarı Sultan Hüseyin Baykara (1438-1506) zamanında ve onun buyruğu ile Alî Şîr Nevâyî'nin eserlerini daha iyi anlamak ve anlatmak amacıyla Tâliʿ-i Îmânî Herevî tarafından Çağatay Türkçesi'yle yazılmıştır. Bu tez, Bedâyiʿü'l-Lugat'ın Tahran-Sipehsâlâr kütüphanesi'ndeki nüshası üzerinden hazırlanmıştır. Tezde, eserde yer alan Çağatay Türkçesi sözcükler ve örnek beyitler ilmî transkripsiyon alfabesi ile günümüz Türkiye Türkçesi alfabesine aktarılmış, ayrıca Çağatay Türkçesi, Çağatay Terimleri, Çağatay Türkçesi'nin dönemleri, Çağatay Türkçesi'nde sözlük geleneği, Çağatay Türkçesi sözlükleri ve eserin diğer nüshaları ve bu nüshanın özellikleri hakkında bilgi verilmiştir.

Özet (Çeviri)

Chagatai Turkish is one of the Central Asian Turkish written and speaking languages, which started in the late 14th century and increased during the 15th century Timurids and continued until the beginning of the 20th century. The most important poet and writer of this literature is Alî Şîr Nevâyî. After the death of Nevâyî, many Chagatai Turkish dictionaries were written in the reginos where Chagatai Turkish was widely spoken in order to benefit from his Works. One of these dictionaries is Bedâyiʿü'l-Lugat. The Chagatai Turkish-Persian dictionary called Bedâyiʿü'l-Lugat was written in Chagatai Turkish bey Tâliʿ-i Îmânî Herevî in ordar to better understand and explain the works of the Timurian ruler Sultan Hüseyin Baykara (1438-1506) and whit his command. This thesis is based on the copy of Bedâyiʿü'l-Lugat in the Tahran- Sipehsâlâr library. İn this thesis, located Chagatai Turkish in the work words and couplets are present with scientific transcription alphabet Turkey has been taransferred to the Turkish alphabet, as well as Chagatai Turkish, Chagatai terms, periods of Chagatai Turkish Dictionary tradition in Chagatai Turkish, Chagatai Turkish dictionaries and other copies and the characteristics of the copies of the work Information about is given.

Benzer Tezler

  1. Aleksandr Borovkov'un 'Bedâyiü'l-Lugat' üzerine yaptığı çalışmanın Türkiye Türkçesine çevrilmesi ve dil incelemesi

    Translation of Aleksandr Borovkov's study on 'Bedâyi̇ü'l-Lugat' into Turkey Turkish and language analysis

    OLENA BURA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DilbilimAtatürk Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSNA KOTAN

  2. Ali Şir Nevâyî'nin Bedâyiʿu'l-Vasat'ı ile Mahmud Paşa'nın Adnî Divanı arasında ses bilgisi ve ekler bakımından bir karşılaştırma

    Comparison of sound information and attachments between bedāyiʿuʿl-vasaṭʾi of Ali Şir Nevâyî and adnî divan of Mahmud Paşa

    TÜRKAN AKSOY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Türk Dili ve EdebiyatıCumhuriyet Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BİLAL YÜCEL

  3. Bedâyiü'l Vekâyi (17. yüzyıl) metin - dizin ve inceleme (vr. 446a - 482b)

    Bedâyiü'l Vekâyi (17. century) text - index and analysis

    DUYGU TURP

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    DilbilimMarmara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EMİNE GÜRSOY NASKALİ

  4. Bedâyiü'l-Vekâyi, vr. 201a-220b, metin-dizin-inceleme

    Bedâyiü'l-Vekâyi, vr. 201a-220b, text-index-review

    İSLAM ERDOĞAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    DilbilimMarmara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EMİNE GÜRSOY NASKALİ

  5. Hoca Hüseyin'in Bedayi-Ül-Vekayi'i (46a-90b)(giriş, metin, indeksli sözlük, özel adlar sözlüğü, tıpkıbasım)

    Başlık çevirisi yok

    HACI İBRAHİM ÇALIŞKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    TarihMarmara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. EMİNE GÜRSOY NASKALİ