Türkiye'de ayçiçeği tarımı
The Agriculture of sunflower in Turkey
- Tez No: 63258
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ENVER AYDIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Ziraat, Geography, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1997
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
ÖZET: Ülkemizde 1918'de ekimine başlanan ayçiçeği öncelikle Trakya'da yetiştirilmiştir. Daha sonra ekim alanı Marmara Bölgesi'nde genişlemiş ve Türkiye'nin diğer bölgelerinde de yetiştirilmeye başlanmıştır. Ayçiçeği tek yıllık yazlık bir bitkidir. Ortalama 90-150 gün arasında yetişebilir. Boyları çeşitlerine göre 50 cm'den 5 m'ye kadar değişebilir, üre tim ve verimde kaliteli tohumluk kullanılması, ekim nöbeti ve gübreleme önem taşır. Yetiştirilmesi için yıllık ortalama yağışın 400-500 mm.den az olmaması gerekir. Yağışın daha az olduğu alanlarda sulamaya gerek vardır. Ayrıca çernozyum ve aluvyal tipli, organik maddece zengin, su tutması iyi olan derin profilli topraklarda en iyi şekilde yetişir. Potasyumu sevdiği için, nehir kıyılarında ve alüvyal topraklarda iyi yetişir. üretimini etkileyen faktörlerden en önemlisi, orobanş hastalığıdır. Art arda ekimde tohumlar, hastalığa elverişli olmakta ve ilâca bağışıklık kazan maktadır. Ayrıca sulama, gübreleme gibi faktörler de üretimi etkiler. Ekim alanını dolayısı ile üretimi etkileyen faktörlerden birisi, devletin uyguladığı taban fiyat politikasıdır. Buğday ve mercimekle dahi rekabet edebilecek bir taban fiyat uygulanmadıkça çoğu yerde ekilmemektedir. Bir dönem ekimi deneyip iyi ürün alınan yerlerde dahi, alman bedelin az olması nedeniyle üre timden vazgeçilmiştir. ülkemizde 293 ilçede üretimi gerçekleşmektedir. 1994 rakamlarına göre 586.000 hektar alanda ekilmiştir. 740.000 ton ürün alınmıştır. Hektar dan ortalama 1263 kg ürün alınmıştır. Geçmişten günümüze en yüksek üretim 1989 yılında olmuştur. 1.250.000 ton üretim sağlanmıştır. 770.000 hektara ekim yapılmıştır. Daha sonra ekim alanı, üretim ve verimde düşme kaydedilmiştir. üretimin en fazla olduğu bölge Marmara Bölgesi'dir. Bölge içinde üretimin yaygınlaştığı alan Trakya'da Ergene Havzasıdır. Marmara Bölgesi Türkiye üretiminin % 76,4'ünü karşılamaktadır, üretimde 2. sırada olan İç Anadolu Bölgesi'nin payı % 8,6, Karadeniz Bölgesi % 8, Ege Bölgesi % 3,6, Doğu Anadolu Bölgesi % 1,9, Güney Doğu Anadolu Bölgesi % 0,7,Akdeniz Bölgesi % 0,4'lük paya sahiptir. Verim azlığından dolayı en fazla üretim kaybı İç Anadolu Bölgesi'ndedir. Güneydoğu Bölgesi'nde de üretim düşüktür. Geniş alanlara ekilmemesi üre tim düşüklüğünün nedenidir. Ayçiçeğinin pazarlamasında özellikle Marmara Bölgesi'nde kooperatiflerin payı büyüktür. Trakya Birlik bu bölgede yetiştirilen ayçiçeğinin pazarlanmasında ve değerlendirilmesinde oldukça önemli paya sahiptir. Fakat diğer coğrafî bölgelerimizde kooperatif ve birliklerin etkisi azalmaktadır. Karadeniz Birlik, Ant Birlik gibi birlikler de bu konuda çalışmaktadırlar. Ayçiçeği, yağ sanayiinin hammaddesi olmasının yanında yem sanayiinde de kullanılmaktadır. Üretimin yeterli olmadığı dönemlerde yurt dışından it hal etmekteyiz. 1990-92 yılları arasında ithalatı yapılan 247.453 ton yağlı tohumda ayçiçeğinin payı % 60,3'tür. Ayrıca bu dönemlerde zorunlu olarak yağ ithal etmek durumunda kalınmıştır. İthal edilen bitkisel yağlar içinde ay- çiçek yağının oranı % 41'dir. Bu dönemde yağlı tohuma 102.373.000 $ ödenmiştir, üretimin fazla olduğu dönemlerde dış pazarlara ayçiçek yağı ihraç etmekteyiz. ülkemizde, hızla artan nüfusun gereksinimi olan yağların üretilmesi ve kaynakların kendi ülkemizden sağlanması için ayçiçeği ve diğer bitkilerin üretimine önem vermeliyiz, üretimi artırmak için ekim alanlarını genişlet menin yanında, verimi artırmak da hedeflerimiz arasında olmalıdır.
Özet (Çeviri)
SUMMARY Sowing sunflower has been begun since 1918. initially has enlarged through regionwide in Marmara Region. And finally they were sowed in all area of Turkey. Sunflower grows up early in summer time. Growing period is about 90- 150 days averagely. The lengths of plants were diversed on various of sun flowers. The length is changed from 50 cm to 5 m. Qualitied seeds are used in production and in efficienry and internal dropping and manuration are very important. Raining rate per year is more than 400-500 mm for producing sunflower, it is necessory to water the plants in some places which has raining rate is less. The best kind of send for sunflower is more richness water capasity and also rich from and cernosium materials. Due to fandle potesium material it is dropped in sides of rivers in fullfill aluvien sands. Orobance disease is one of the importent that offects it's prodiction. If there is no time of sowing. It would be enclosed tu this dicease and gain im munization tu drug. Sowing fields and production are effected by basement price gourment policy if a besement price like in wheat and lenfil isn't driued sunflower will not be somed in many pleces.Also some farmer who tried to sow sunflower and get more products they give up sowing these plants again because of less of in come in our country sunflower is sowed in 293 tours. According to the rates of 1994, 586000hectores were somed and farmers pot 740.000 tones products 1263 kg. based on a hectare aueragely. uptonow the best production rate was emerged in 1989 they prouide 1.250.000 tones products in one year And that year 770.000 hectares of lend were somed by farmers After that year production and efficiency rates were reducest. The most production place of sunflower is Marmara Region Ergene river baseal in Trakia is the most important place for thes plent in production Mar mara Regions production rates take 78.4 % of whole production of the coun try second region is internal Anadolian Region and its rate is 8.6 % and Black Sea Region is 8 % Aegeon Region is 3.6 % East Anatolian Region is 1.9%South-east Region 0.7 % Mediterranear Sea Region is 0.4 %. Loss of production from lock of efficiency is more in internol Anatolian Re gion. Production is below in south east Anatolian Region too, but sowing is not dare in large fields. Coaperatiues get more rate in mor heting sunflowers and especially in Marmara Region Trakia Birlik Company has on significant role in marketing and committing sunflower in the regian But this company has got few brane hes in the other Regions Karadeniz Birlik and Ant Birlik are chenged in thes subject sunflower is a raw material in sunflower oil sector and also it is used in grain production sector if production rate isn't enough. They would he im ported from other countries between 1990-1992. Sunflower rate is 60-3 % in oil seeds imported Also in those form the corn- paries has to inpert oil too. Sunflower oil rate 41 % in campulsary oil im ported in that year. The comparies pait 102-373000 $ when we get more production rate we experted the more part of production. We attach importance to sunflower and the other oil plants because it's necesscary for population increasing rapidly. For increasing production we must erlarge sowing fields and we intend to reasing efficiency rate.
Benzer Tezler
- Ayçiçeği tohumlarından lipaz enzimi izolasyonu, saflaştırılması ve karakterizasyonu
Characterization and purification of lipase enzyme from sunflower seeds
NİLAY ARABACI
- Trakya bölgesinde buğday, ayçiçeği ve çeltiğin üretim ve pazarlama sorunlarının analizi
Tha analysis of production and marketing problems of wheat, sunflower and rice in thrace region
BİROL ERDEM
Doktora
Türkçe
2012
ZiraatNamık Kemal ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. M.ÖMER AZABAĞAOĞLU
- Trakya bölgesinde tarım ve gıda ürünleri dağıtım sisteminin incelenmesi
Production and marketing problems of rice, wheat and sunflower in thrace region
HİLMİ BÜLENT KARABIYIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
EkonomiNamık Kemal ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER AZABAĞAOĞLU
- Türkiye'de iklim faktörlerinin ve iklim değişikliğinin ayçiçeği (Helianthus annuus L.) bitkisinin verimi üzerine etkisi
The effect of climatic factors and climate change on the yield of sunflower (Helianthus annuus L.) in Turkey
HÜDAVERDİ GÜRKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
ZiraatAnkara ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN BAYRAKTAR
- Orta Karadeniz bölgesinde ayçiçeği yetiştiren işletmelerin ekonomik analizi ve kooperatif-üretici-işleyici entegrasyonu
Economical analysis of farming business growing sunflower in Mid-Blacksea region and union-farmer-processor integration
H. SİBEL GÜLSE BAL
Doktora
Türkçe
2003
ZiraatGaziosmanpaşa ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN KARKACIER