Okul müdürlerinin liderlik davranışlarının öğretmenlerin psikolojik sermayesi ile ilişkisi
The relationship between the principals' leadership behaviours and the teachers' psychological capital
- Tez No: 633508
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NİHAN DEMİRKASIMOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: pozitif psikoloji, psikolojik sermaye, pozitif örgütsel davranış, liderlik, öğretmenler, okul müdürleri, positive psychology, psychological capital, positive organizational behaviour, leadership, teachers, principals
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 235
Özet
Bu araştırmada, okul müdürlerinin liderlik davranışları ile öğretmenlerin psikolojik sermayeleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, nicel araştırma yönteminde tekli ve ikili tarama modelleri ile desenlenmiştir. Araştırmanın hedef evreni Ankara'nın dokuz ilçesindeki kamu okullarında görevli 13580 ilkokul öğretmeni ve 15165 ortaokul öğretmeni olmak üzere 28745 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi tabakalı örneklem yoluyla seçilmiş 361 ilkokul ve 370 ortaokul öğretmeni olmak üzere toplam 731 öğretmenden oluşmaktadır. Veri toplama araçları olarak, Çetin (2015) tarafından geliştirilen“Psikolojik Sermaye Ölçeği”ile Kouzes ve Posner (2003) tarafından geliştirilen (Leadership Practices Inventory) ve Yavuz'un (2010) Türkçe'ye uyarladığı“Liderlik Uygulamaları Ölçeği”kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde SPSS 22.00 programı kullanılmıştır. Verilerin analizinde, yüzde, frekans, aritmetik ortalama ve standart sapma gibi betimsel istatistik tekniklerinden yararlanılmıştır. Katılımcıların cinsiyet ve okul türü değişkenlerine göre görüşlerinin karşılaştırılmasında t testi; kıdem ve eğitim durumu değişkenlerine göre öğretmenlerin görüşleri arasında anlamlı bir farkın olup olmadığının belirlenmesinde Kruskal Wallis H testi; okul müdürlerinin liderlik davranışlarının, öğretmenlerin psikolojik sermaye algılarını yordama düzeyinin belirlenmesinde regresyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, katılımcıların demografik özelliklerinden cinsiyet, okul türü, kıdem, eğitim durumu değişkenlerinin öğretmenlerin okul müdürlerinin liderlik davranışlarına ilişkin algılarında anlamlı farklılıklar yarattığı görülmektedir. Aynı değişkenlere göre, öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeyleri de anlamlı farklılık göstermektedir. Öğretmenlerin okul müdürlerinin liderlik davranışlarına ilişkin algılarının en yüksek düzeyde tanıma ve takdir etme, en düşük düzeyde risk alma boyutunda olduğu görülmektedir. Öğretmenlerin psikolojik sermayelerine ilişkin algıları en düşük mizah, en yüksek ise bilgelik boyutunda gerçekleşmiştir. Regresyon analizi sonuçlarına göre, okul müdürlerinin liderlik davranışlarının öğretmenlerin psikolojik sermayelerine ilişkin algılarının anlamlı bir yordayıcısı olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
The purpose of study is to determine principals' leadership behaviours impact on teachers' psychological capital in public primary and secondary schools. Research population carried out in accordance with quantitative research method consisted of 13657 primary and 14868 secondary school teachers in nine districts of Ankara. Stratified sampling method was used for statistical data collection. Study was designed with single and correlational research designs. Teachers were represented by 731 participants, 361 of whom work at primary and 370 of whom work at secondary schools.“Scale (LPS)”adapted into Turkish from Kouzes and Posner's Leadership Practices Inventory by Yavuz (2010) and the“Psychological Capital Scale (PCS)”developed by Çetin (2015) were used as data tools. Data was analysed with SPSS 22.00 program. Regression analysis result indicates that principals' leadership behaviours are a significant predictor of teachers' perceptions regarding their psychological capital. Furthermore, primary school teachers' perceptions concerning their psychological capital is slightly higher than that of secondary school teachers. Research results also point out that both teachers' perceptions on principals' leadership behaviors were highest in encouraging the heart dimension and lowest in challenging the process dimension. Teachers' perceptions regarding their psychological capital were lowest in humor dimension and highest in wisdom dimension. Participants' gender, school type, seniority and educational level shows a statistically significant difference in their perceptions regarding principals' leadership behaviours. Moreover, teachers psychological capital levels in both school groups show a statistically significant difference in terms of aforementioned variables.
Benzer Tezler
- Otantik liderliğin psikolojik sermaye, işe kapılma ve okul başarısıyla ilişkisi
The relationship between authentic leadership, psychological capital, work related flow and school achievement
ÖZGE ÖZTEKİN BAYIR
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYHAN AYDIN
- Okul yöneticilerinin dönüşümcü liderlik özellikleri ve yenilik yönetimi yeterliliği ilişkisinde pozitif psikolojik sermayenin aracı rolü
Mediator role of positive psychological capital in the relationship between school leaders' transformational leadership characteristics and innovation management competence
ŞULE KANİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMİHA ŞAHİN
- Dönüşümcü okul liderliğinin öğretmen bağlılığı üzerindeki etkisi: Öğretmen psikolojik sermayesinin aracı rolü
The effect of transformational school leadership on teacher commitment: The mediating role of teachers' psychological capital
ELİF BENLİOĞLU KUZEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimKarabük ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHMUT POLATCAN
- Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin toksik liderlik davranışları ile öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Relationship between school administrators' toxic leadership behaviors and teachers' psychological capital
EMRE ZENGİNOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMÜR ÇOBAN
- Okul yöneticilerinin otantik liderlik davranışları ile öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye ve ahlaki cesaret davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi
An examination of the relationship between the authentic leadership behaviors of school administrators and positive psychological capital and moral courage behaviors of teachers
SAMİ YOLLU
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KORKMAZ