Geri Dön

Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin toksik liderlik davranışları ile öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Relationship between school administrators' toxic leadership behaviors and teachers' psychological capital

  1. Tez No: 675526
  2. Yazar: EMRE ZENGİNOĞLU
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMÜR ÇOBAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 181

Özet

Bu araştırmanın amacı, ilkokullarda, ortaokullarda ve liselerde görev yapan öğretmenlerin algılarına göre, okul müdürlerinin toksik liderlik davranışları ile öğretmenlerin psikolojik sermayeleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma, ilişkisel tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Araştırma evrenini, 2020-2021 eğitim öğretim yılında Karaman ilinde görev yapan 3114 öğretmen oluşturmaktadır. Verilerin toplanması için ,95 güvenirlik ve ,05 sapma değerine göre kurum türü bazında tabakalı örneklem yönetimi kullanılarak, 342 öğretmen çalışma örneklemi olarak belirlenmiştir ve veri toplama sürecinde 365 öğretmene ulaşılmıştır. Bu çalışmada, Toksik Liderlik Ölçeği (TLÖ) ve Psikolojik Sermaye Ölçeği (PSÖ) kullanılmıştır. Uygulanan bu ölçeklere, araştırmaya katılan öğretmenlerin demografik özelliklerini belirlemek amacıyla kişisel bilgiler formu eklenmiştir. Yapılan analizler sonucunda verilerin normal dağılım sağladığı tespit edilmiştir. Bu kapsamda, cinsiyet, medeni durum ve eğitim durumu açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık olup olmadığı bağımsız örneklem t-testi ile incelenmiştir. Yaş, mesleki kıdem, mevcut okuldaki görev süresi ile kurum türü açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık olup olmadığı ise tek tönlü varyans analizi (One-way ANOVA) testi ile incelenmiştir. Toksik liderlik ile psikolojik sermaye arasındaki ilişki düzeylerini belirlemek için Pearson momentler çarpımı korelasyon analizi uygulanmıştır. Son olarak, okul müdürlerinin toksik liderlik davranışlarının, öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeylerinin anlamlı bir yordayıcısı olup olmadığını belirlemeye yönelik çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, erkek öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeylerinin kadın öğretmenlere kıyasla yüksek olduğu tespit edilmiştir. Yaş değişkenine göre gerçekleşen anlamlı farklılıklar incelendiğinde ise, 41 ve üzeri yaştaki öğretmenlerin toksik liderlik algılarının daha düşük yaş gruplarında yer alan öğretmenlerin algılarına göre daha yüksek olduğu görülmektedir. Yine mesleki kıdem değişkenine göre 16 yıl ve üzeri mesleki kıdemi bulunan öğretmenlerin toksik liderlik algılarının daha az mesleki kıdem süresi bulunan öğretmenlerinkine göre yüksek olduğu saptanmıştır. Bunun yanında toksik liderlik ve psikolojik sermaye arasında düşük seviyede ve negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Son olarak, toksik liderliğin öğretmenlerin psikolojik sermaye ve alt boyutları üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, okul müdürlerinin eğitim ortamlarında toksik liderlikten kaçınmaları ve öğretmenlerin psikolojik sermayelerinin artırılması önem arz etmektedir.

Özet (Çeviri)

The purpose of this study is to examine the relationship between school principals' toxic leadership behaviors and teachers' psychological capital, according to the perceptions of teachers working in primary schools, secondary schools and high schools. This research is a descriptive study in relational survey model. The population of the research consists of 3114 teachers working in Karaman in the 2020-2021 academic year. In order to collect the data, 342 teachers were determined as the study sample, using a stratified sampling method based on institution type according to ,95 reliability and ,05 deviation value and 365 teachers were joined the study. In this study, Toxic Leadership Scale (TLS) and Psychological Capital Scale (PSS) were used. A personal information form was added in order to determine the demographic characteristics of the teachers participating in the study. As a result of the analysis, it was determined that the data provided a normal distribution. In this context, gender, marital status and educational status were examined via the t-test. The age, professional seniority, tenure at the current school and type of institution were analyzed with the One-Way ANOVA test. Pearson correlation analysis was used to determine the relationship between toxic leadership and psychological capital. Finally, multiple regression analysis was conducted to see whether the toxic leadership behaviors of school principals were the significant predictor of teachers' psychological capital levels. According to the results, the psychological capital levels of male teachers are higher than female teachers'. Additionally, toxic leadership perceptions of the teachers aged 41 and over are higher than the perceptions of the teachers in other age groups. Furthermore toxic leadership perceptions of teachers with professional seniority of 16 years or more were higher than those with less professional seniority. In addition, results indicated that there is a low and negative significant relationship between toxic leadership and psychological capital. Moreover, as aresult of regression analysis, toxic leadership was the significant predictor of teachers' psychological capital and its sub-dimensions. According to the findings, it is important for school principals to avoid toxic leadership behaviors in educational environments and to increase teachers' psychological capital.

Benzer Tezler

  1. Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin toksik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişki (Gaziantep Şehitkâmil İlçesi örneği)

    According to the teacher perceptions the relationship between toxic leadership behaviors of school principals and organizational cynicism attitudes of teachers (the sample of Gaziantep Şehitkamil District)

    NASİP DEMİREL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Eğitim ve ÖğretimZirve Üniversitesi

    Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Eko. Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET CEZMİ SAVAŞ

  2. Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin toksik liderlik davranışları ile öğretmenlerin motivasyon ve iş tatmin düzeyleri arasındaki ilişki

    The relationship between the toxic leadership behaviors of school managers and the levels of motivation and job satisfaction of teachers in terms of teachers' perceptions

    SELÇUK ERTUĞRUL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve Öğretimİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. A. FARUK LEVENT

  3. Okul müdürlerinin toksik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel adalet ve örgütsel muhalefet algıları arasındaki ilişkiler

    The relationships between school principals' toxic leadership behaviors and teachers' perceptions of organizational justice and organizational dissent

    SÜLEYMAN YATAĞAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimPamukkale Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZEYNEP MERAL TANRIÖĞEN

  4. Okul yöneticilerinin toksik liderlik davranışları ile öğretmenlerin depresyon, anksiyete, stres ve iş anlamı arasındaki ilişkinin incelenmesi

    Ivestigation of the relationship between school administrators' toxic leadership behaviours and teachers' depression, anxiety, stress and meaning of work

    GÖNÜL GÜL YILDIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAKAN SARIÇAM

  5. Okul müdürlerinin toksik liderlik davranışları ile öğretmenlerin yaşam doyumu arasındaki ilişki

    The relationship between toxic leadership behaviors of school principals and life satisfaction of teachers

    KADRİYE EROĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimDicle Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ABİDİN DAĞLI