Okul yöneticilerinin otantik liderlik davranışları ile öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye ve ahlaki cesaret davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi
An examination of the relationship between the authentic leadership behaviors of school administrators and positive psychological capital and moral courage behaviors of teachers
- Tez No: 797157
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET KORKMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 189
Özet
Bu çalışmanın temel amacı ilk ve ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin görüşlerine göre okul müdürlerinin otantik liderlik davranışları ile öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayeleri ve ahlaki cesaret davranışları arasındaki ilişkileri ortaya koymaktır. Araştırma ilişkisel tarama modelinde bir çalışmadır. Bu araştırmanın evrenini 2020 – 2021 eğitim öğretim yılında Antalya il merkezi sınırları içerisindeki beş ilçede (Aksu, Döşemealtı, Kepez, Konyaaltı ve Muratpaşa) bulunan 355 kamu İlk ve Ortaokulunda görevli 8665 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanının örneklemini ise uygun örnekleme yönteminden yararlanılarak ulaşılan 474 öğretmen oluşturmaktadır. Bu araştırmada veri toplama aracı olarak Walumbwa, Avolio, Gardner, Wensing ve Peterson (2008) tarafından geliştirilen ve Tabak, Polat, Coşar ve Türköz (2012) tarafından Türkçe' ye uyarlanan“Otantik Liderlik Ölçeği”; Luthans, Avolio, Avey ve Norman (2007a) tarafından geliştirilen ve Çetin ve Basım (2012) tarafından Türkçe' ye uyarlanan“Pozitif Psikolojik Sermaye Ölçeği”ve Sekerka, Bagozzi ve Charnigo (2009) tarafından geliştirilen ve bu çalışmanın araştırmacısı tarafından Türkçe' ye uyarlanan“Mesleki Ahlaki Cesaret Ölçeği”(Professional Moral Courage Scale) kullanılmıştır. Ölçeklerin geçerlik ve güvenirlik analizinde Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ve (Cronbach Alpha Coefficient) alfa kat sayısı, değişkenler arasındaki ilişkileri belirlemek için ise normal dağılmayan veriler için kullanılan Spearman Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Katılımcıların görüşlerinin cinsiyet, yaş, kıdem ve okul türü açısından değerlendirilmesinde non-parametrik testlerden Mann Whitney U, Kruskal-Wallis H, Dunn-Bonferroni post-hoc analizleri kullanılmıştır. Betimsel analiz sonuçlarına göre öğretmenlerin otantik liderlik, pozitif psikolojik sermaye ve ahlaki cesaret algıları yüksek düzeyde çıkmıştır. Okul müdürlerin otantik liderlik davranışları ile öğretmenlerin psikolojik sermayeleri ve ahlaki cesaret davranışları arasında düşük düzeyde olumlu ve anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Yapısal eşitlik modellemesi (YEM) analizi sonucuna göre okul müdürlerin otantik liderlik davranışları ile öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayeleri arasındaki ilişkide öğretmenlerin ahlaki cesaret davranışlarının tam aracılık rolünün olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca araştırma kapsamında bazı öneriler de sunulmuştur. Bu bağlamda okulların gelişimsel sürecinde sürekli olumsuz durumlar üzerinde durmak yerine öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayeleri gibi olumlu geliştirilebilir yönlere vurgu yapılabilir. Milli eğitim politikalarında okul müdürlerinin otantik liderlik özelliklerini ve öğretmenlerin ahlaki cesaret davranışlarını ve pozitif psikolojik sermayelerini geliştirici eğitici faaliyetlere yer verilebilir. Araştırma farklı kademe ve kurumlarda daha geniş örneklem çerçevesinde tekrar yapılarak karşılaştırmalar yapılabilir. Son olarak araştırma ölçek geliştirme çalışmaları ile desteklenebilir.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this study is to reveal the relationships between school principals' authentic leadership behaviors and teachers' positive psychological capital and moral courage behaviors, according to the views of teachers working in primary and secondary schools.The research is a relational survey model. The universe of this research consists of 8665 teachers working in 355 public primary and secondary schools in five districts (Aksu, Döşemealtı, Kepez, Konyaaltı and Muratpaşa) within the borders of Antalya city center in the 2020-2021 academic year. The sample of the study consists of 474 teachers reached by using the convenient sampling method. In this study, the“Authentic Leadership Scale”developed by Walumbwa, Avolio, Gardner, Wensing and Peterson (2008) and adapted to Turkish by Tabak, Polat, Coşar and Türköz (2012); the“Positive Psychological Capital Scale”developed by Luthans, Avolio, Avey and Norman (2007a) and adapted to Turkish by Çetin and Basım (2012);“Professional Moral Courage Scale”developed by Sekerka, Bagozzi and Charnigo (2009) and adapted to Turkish by the researchers of this study were used as data collection tools. Confirmatory Factor Analysis (CFA) and (Cronbach Alpha Coefficient) alpha coefficients were used in the validity and reliability analysis of the scales, and Spearman's Correlation Coefficient, which was used for data that was not normally distributed, was used to determine the relationships between the variables. Mann Whitney U, Kruskal-Wallis H, Dunn-Bonferroni post-hoc analyzes of non-parametric tests were used to evaluate the views of the participants in terms of gender, age, seniority and school type. According to the descriptive analysis results, teachers' perceptions of authentic leadership, positive psychological capital and moral courage were found to be high. A low-level positive and significant relationship was found between school principals' authentic leadership behaviors and teachers' psychological capital and moral courage behaviors. According to the results of the Structural equation modeling (SEM) analysis, it has been determined that the moral courage behaviors of the teachers have a full mediating role in the relationship between the authentic leadership behaviors of the school principals and the positive psychological capital of the teachers. In addition, some suggestions were presented within the scope of the research. In this context, instead of constantly dwelling on negative situations in the developmental process of schools, positive aspects such as positive psychological capital of teachers can be emphasized. In the national education policies, educational activities can be included in the school principals' authentic leadership characteristics and teachers' moral courage behaviors and positive psychological capital. Comparisons can be made by repeating the research with larger samples at different levels and organizations. Finally, the research can be supported original scale development studies.
Benzer Tezler
- Okul yöneticilerinin otantik ve holistik liderlik tarzlarının pozitif örgütsel davranış üzerindeki etkisi: Yapay sinir ağları uygulaması
The effects of authentic and holistic leadership styles of the school managers on the positive organizational behavior: Application of artificial neural networks
ZÜBEYDE YARAŞ
Doktora
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUKADDER BOYDAK ÖZAN
- Yöneticilerin liderlik stilleri ile iş yerinde yaşanan psikolojik yıldırma arasındaki ilişkinin araştırılması
Investigation of the relationship between managers' leadership styles and psychological injury at work
YELİZ PASTIRMACIOĞLU
- Okul yöneticilerinin otantik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between school leaders' authentic leadership behavior and teachers' organizational citizenship behaviors and organizational commitment levels
OSMAN KOÇAK
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECMİ GÖKYER
- Okul yöneticilerinin otantik liderlik davranışları ile okulların akademik iyimserlik ve öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeyleri arasındaki ilişki
Relation between principals' authentic leadersehip behaviours and schools' academic optimism and teachers' organizational cynicism level
ABDULVEHAP BOZ
Doktora
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimDicle ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FIRAT KIYAS BİREL
- Okul yöneticilerinin liderlik davranışları ile öğretmenlerin iş motivasyonları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Analyzing the relation of school principals' leadership behaviors on teachers' work motivation
ASLIHAN ÖZMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimYeditepe ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
PROF. ENGİN KARADAĞ