The evaluation of substance use characteristics and psychosocial factors in individuals with early- and late-onset substance use disorder
Erken ve geç dönem başlangıçlı madde bağımlılığı olan bireylerde madde kullanım özellikleri ve psikososyal faktörlerin değerlendirilmesi
- Tez No: 633848
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ OYA MORTAN SEVİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: başlangıç yaşı, madde kullanımı, bağımlılık, psikososyal faktörler, onset, substance use, substance use disorder, psychosocial factors
- Yıl: 2020
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Bahçeşehir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 124
Özet
Erken dönem madde kullanımının artmış bağımlılık şiddeti ve ciddi derecede bağımlılıkla ilişkili problemler gibi önemli sonuçlara yol açtığı bilinmektedir. Bununla birlikte, erken ve geç dönem başlangıçlı madde kullanımı arasındaki farklılıklara dair yapılan çalışmalar oldukça azdır. Bu çalışmanın amacı bağımlılıkla ilişkili özellikler, kişilik özellikleri, travmatik yaşantılar ve algılanan sosyal destek bakımından erken ve geç dönem başlangıçlı madde kullanımı arasındaki farklılıkları değerlendirmektedir. Çalışmaya toplam 200 kişi (Bağımlılık tanısı olan 100 kişi, klinik dışı örneklemden 100 kişi) katılmıştır. Bağımlılık tanısı olan katılımcılardan 'Bağımlılık Profili İndeksi (BAPI), Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, Beş-Faktör Kişilik Envanteri ve Kocaeli – Ruhsal Travma Kısa Tarama Ölçeği'nin doldurulması istenilmiştir. Bağımlılık tanısı olmayan katılımcılar ise BAPI hariç diğer tüm ölçekleri doldurmuştur. Sonuçlar, erken madde kullanımı başlangıcı olan bireylerin maddeyi geç kullanmaya başlayan bireylere kıyasla daha fazla travmatik yaşantıya sahip olduğunu ve travma sonrası stres bozukluğu geliştirme risklerinin daha fazla olduğunu ortaya koymuştur. Bağımlılıkla ilişkili özelliklerin, kişilik özelliklerinin, travmatik yaşantıların ve algılanan sosyal desteğin hipotezlerde belirtildiği gibi birbirleri ile ilişkili olduğu gözlenmiştir. Bununla birlikte, madde kullanım başlangıcının depresyon, yaşam durumu ve iş durumu tarafından açıklanabildiği ortaya konulmuştur. Belirtilen sonuçlara ek olarak, madde bağımlılığı tanısı almış bireylerin daha fazla travmatik yaşam olayı deneyimlediği bulunmuştur. Bununla birlikte, madde bağımlılığı tanısı olan bireylerin nörotisizm düzeylerinin daha yüksek olduğu, ancak dışa dönüklük ve deneyime açıklık düzeylerinin daha düşük olduğu görülmüştür. Son olarak, bu bireylerin madde bağımlılığı tanısı almayanlara kıyasla arkadaşlarından daha az sosyal destek algılarken ailelerinden daha fazla sosyal destek algıladıkları bulunmuştur. Bulgular, gelecekteki çalışmalarda bağımlılıkla ilişkili diğer değişkenler ele alınarak geliştirilebilir.
Özet (Çeviri)
It is known that early use of substances could lead to important consequences including an increased severity of substance use disorder as well as severe disorder-related problems. However, the studies on the differences between early- and late-onset substance use disorder are less in number. The aim of the study was to examine the differences between early- and late-onset substance use in terms of disorder-related and personality characteristics, traumatic experiences, and perceived social support. 200 participants (100 participants with substance use disorder, 100 participants from non-clinical population) were included. The participants with the diagnosis of substance use disorder were asked to fill out 'Addiction Severity Index (BAPI), Multidimensional Scale of Perceived Social Support (MSPSS), The Big-Five Inventory, and Kocaeli – Ruhsal Travma Kısa Tarama Ölçeği', and the participants without substance use disorder diagnosis filled out all of the scales except BAPI. The results showed that people with early onset of substance use had more traumatic experiences and higher risk of developing post-traumatic stress disorder compared to people with late onset of substance use. As hypothesized disorder-related and personality characteristics, traumatic experiences, and perceived social support were intercorrelated. And, it was found that depression, living and working status were the predictors of the onset of substance use. Additionally, the comparison between people with substance use disorder and without substance use disorder showed that people who were diagnosed with a substance use disorder experienced more traumatic events. In terms of personality characteristics, people with a substance use disorder were higher in neuroticism, and lower in openness to experiences and extraversion. Lastly, these people were less likely to perceive social support from their friends and more likely to perceive social support from their parents compared to people without a substance use disorder. The results could be extended by adding other dimensions related to substance use disorder to examine further differences in early- and late-onset substance use.
Benzer Tezler
- Kumar ve madde bağımlılarında çocukluk çağı travmaları ile dissosiyatif yaşantılar ve karanlık üçlü kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between childhood traumas and dissociative experiences and dark triad personality traits in gambling and substance addicts
EMRE AYAR
Doktora
Türkçe
2024
Adli Tıpİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDİNÇ ÖZTÜRK
- Kronik günlük baş ağrısı ve ilaç aşırı kullanım baş ağrısı hastalarında risk faktörlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of risk factors in patients with chronic daily headache and medication overuse headache
GÜLCAN TAŞÇATAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
NörolojiZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiNöroloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN TUĞRUL ATASOY
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuk ve gençlerde sigara alkol ve madde kullanımını yordayan etmenlerin değerlendirilmesi
Evaluation of the factors which predicts tobacco, alcohol and substance abuse ın children and adolescents with attention deficit hyperactivity disorder
ZEYNEP ESENKAYA USTA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2012
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİRİM GÜNAY KILIÇ
- 2020 ve 2021 yıllarında madde kullanımı iddiası ile gönderilen olguların sosyodemografik ve bağımlılık profillerinin değerlendirilmesi
Evaluation of Sociodemographic and Addiction Profiles of Cases WHO were Sent with an Allegation of Substance Use in 2020 and 2021
ZEYNEL EVLİOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Adli TıpSüleyman Demirel ÜniversitesiAdli Tıp Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇETİN LÜTFİ BAYDAR
- Hastanemizde çocuk yoğun bakım ünitesi'nde intihar girişimi nedeniyle yatan çocuk ve adölesanların retrospektif değerlendirilmesi
Retrospective evaluation of children and adolescents hospitalized in the pediatric intensive care unit of OUR hospital DUE to suicide attempts
ASLI AKIN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEDİM SAMANCI