Astım hastalarında genetik yatkınlık, duyarlılık ve oksidatif stres göstergelerinin moleküler analizi
Molecular analysis of genetic susceptibility, sensitivity and oxidative stress markers in asthma patients
- Tez No: 634908
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE ŞEKÜRE NAZLI ARDA, PROF. DR. ASLI GELİNCİK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Allerji ve İmmünoloji, Genetik, Allergy and Immunology, Genetics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Moleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Moleküler Biyoloji ve Genetik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 163
Özet
Akut ataklar halinde ortaya çıkan kronik bir solunum yolu hastalığı olan astım her yaştan insan için çok ciddi bir sağlık sorunudur. Türkiye'de her 12-13 erişkinden ve 7-8 çocuktan biri astım hastasıdır. Toplam hasta sayısının dünyada 300 milyona ve Türkiye'de 3.5 milyona ulaştığı belirtilmekte ve bu sayıların gelecekte hızla artacağı öngörülmektedir. Alerjik astım, mast hücrelerini ve Th2 hücrelerini aktive eden, dokuda eozinofillerin sayısını arttıran ve IL-13, IL-4, TSLP gibi sitokinlerin salgılanmasını tetikleyen IgE aracılı bir yanıta bağlı olarak gelişir. Bağışıklık hücrelerinin, yapısal hücrelerin ve sitokinlerin karmaşık etkileşimleri sonucunda da hava yolu enflamasyonu meydana gelir. Çeşitli bireysel (genetik, obezite, cinsiyet) ve çevresel (ev tozu akarı, küf mantarı, polenler, bazı ilaçlar vb.) faktörler hastalığın gelişimine katkıda bulunur. Çeşitli çalışmalar, gen polimorfizmleri ile astıma yatkınlık arasında ilişki bulunduğunu ortaya koymuştur. Bu yüzden alerjik astım hastalarındaki olası polimorfik genler ve bunların hastalık gelişimindeki rollerine ilişkin çalışmalar önemlidir. İnterlökin-13 ve forkhead box protein 3 (FOXP3) ile alerjik veya immünolojik hastalıklar arasındaki ilişki birçok çalışmada gösterilmiştir. Bu genler üzerindeki tek nükleotid polimorfizmleri (SNP'ler) farklı popülasyonlarda incelenmiş ve bazılarının astım gelişiminde önemli olduğu gösterilmiştir. FOXP3 bir transkripsiyon faktörü olarak, düzenleyici T hücrelerinin (Treg) gelişim ve fonksiyonu için ana regülatör olarak işlev görür ve spesifik Treg biyobelirtecidir. Bazı bilimsel yayınlar astım hastalarında FOXP3 mRNA düzeyinin ve protein ekspresyonunun azaldığını rapor etmektedir. FOXP3 proteini bir sinyalden sonra bazı genlerin anlatımını bastırırken diğer bazı genlerin anlatımını arttırır. FOXP3ʼün ekspresyonunu etkilediği bu genlerden biri interlökin-35 genidir (IL35). Bu genin protein ürünü olan IL-35, efektör T hücrelerinin baskılanmasına aracılık eder ve eksikliği, enflamatuvar ve otoimmün hastalıklar gibi birçok hastalığın patogeneziyle ilişkilidir. Alerjik ve kronik enflamatuvar hastalıklarda, bağışıklık sisteminin aktivasyonunun bir sonucu olarak oksidatif stres oluşur. Enflamasyon ve bağışıklık yanıtı sırasında reaktif oksijen türlerinin (ROT) aşırı oluşumu, oksidatif stresi indükleyerek hücre hasarına neden olabilir. Reaktif oksijen türleri, lipit, DNA, RNA ve proteinler gibi hücre bileşenlerine zarar verir. Oksidatif stresin, solunum sistemindeki çevre dokulara zarar vererek astımın ilerlemesine katkıda bulunduğu bilinmektedir ve ayrıca astım şiddeti ile korelasyonuna ilişkin bazı kanıtlar vardır. Bu çalışmada FOXP3 ve IL13 genlerindeki tek nükleotid polimorfizmleri ile oksidatif stres ve antioksidan düzeylerini gösteren bazı belirteçler, astım gelişimi ve kontrolündeki rollerini anlamak amacıyla analiz edildi. Bu çalışmada duyarlılık testleri tamamlanmış toplam 120 alerjik astım hastası (92 kadın + 28 erkek) ve 120 sağlıklı bireyden (90 kadın + 30 erkek) kan örnekleri alındı. Toplanan kan örnekleri üzerinde polimorfizm ve oksidatif stres analizleri yapıldı. Polimorfizm analizleri FOXP3 (rs3761548 ve rs3761549 SNPʼleri için) ve IL13 (rs20541 ve rs1881457 SNPʼleri için) genlerinde PCR-RFLP yöntemiyle yapıldı. Hasta ve kontrol gruplarında serum IL-35 düzeyi ELISA yöntemiyle ölçüldü. Ayrıca, her iki grupta plazma protein karbonil (PK), malondialdehit (MDA), indirgenmiş glutatyon (GSH) düzeyleri, ferrik indirgeyici antioksidan güç (FRAP) ve serum katalaz aktivitesi spektrofotometrik yöntemlerle saptandı. FOXP3 geni X kromozomu üzerinde bulunduğundan, polimorfizm sonuçları erkek ve kadın bireylerde ayrı ayrı değerlendirildi. FOXP3 geni -3279A/C (SNP rs3761548) pozisyonundaki genetik varyasyonların istatistiksel analizi, alerjik astımı olan kadınlarda CC genotipinin, erkeklerde ise C genotipinin daha yaygın olduğunu ve hastalığa yatkınlığı arttırdığını ortaya koydu. FOXP3 geni -2383C/T (SNP rs3761549) pozisyonundaki polimorfizm durumu, CT genotipli kadınların yüksek alerjik astım riskine sahip olduğunu ortaya koydu. Bu SNP için çalışma gruplarında (sağlıklı ve hasta) kadınlarda TT genotipine ve erkeklerde T genotipine sahip bireye rastlanmadı. IL13 geni +2044G/A (SNP rs20541) ve -1512A/C (SNP rs1881457) pozisyonlarındaki varyasyonlar bakımından alerjik astım hastaları ile sağlıklı bireyler arasında anlamlı farklar gözlenmedi. Serumdaki IL-35 düzeyi alerjik astım hastalarında, sağlıklı bireylere kıyasla yüksek olsa da bu fark istatiksel olarak anlamlı değildi (sırasıyla, 17.74 ± 2.76 pg/mL ve 15.62 ± 1.93 pg/mL, p>0.05). Hastalarda IL-35 ve IgE arasında pozitif yönde zayıf bir ilişki vardı (r = + 0.365, p
Özet (Çeviri)
Asthma, which is a chronic respiratory disease leading acute attacks, is a serious health problem for people of all ages. One in every 12-13 adults and 7-8 children in Turkey are suffering from asthma. It is pointed out that the total number of asthma patients reached to 300 million in the World and 3.5 million in Turkey, and these numbers are predicted to increase very rapidly in the future. Allergic asthma develops depending on an IgE-mediated response, activating the mast cells and Th2 cells, increasing the number of eosinophils in the tissue, and trigerring the secretion of cytokines, such as IL-13, IL-4 and TSLP. Consequently, airway inflammation occurs as a result of the complex interactions of immune cells, structural cells, and cytokines. Various individual (genetics, obesity, gender) and environmental (house dust mite, mold fungus, pollens, some drugs etc.) factors contribute to the development of the disease. Several studies have confirmed the relationship between gene polymorphisms and asthma susceptibility. Therefore, studies on the possible polymorphic genes in allergic asthma patients and their roles in progression of asthma are important. The association of interleukin 13 (IL-13) and forkhead box protein 3 (FOXP3) with some allergic and immunological diseases has been documented in a number of studies. Single nucleotide polymorphisms (SNPs) on these genes have been studied in different populations and some of them have been shown to be important in the progression of asthma. As a transcription factor, FOXP3 acts as the main regulator of the development and function of T-regulatory (Treg) cells and is the most specific Treg biomarker. Some scientific papers have shown decreased FOXP3 mRNA level and protein expression in asthmatic patients. After a signal, the FOXP3 protein suppresses expression of some genes whereas increases of some others. One of the genes that FOXP3 affects its expression is interlukin 35 gene (IL35). The protein product of this gene, IL-35, mediates the suppression of effector T cells, and its deficiency correlates with the pathogenesis of several diseases, such as inflammatory and autoimmune diseases. In allergic and chronic inflammatory diseases, oxidative stress occurs as a result of immune system activation. During inflammation and immune response, excessive reactive oxygen species (ROS) formation can induce oxidative stress, ultimately leading to cell damage. Reactive oxygen species damage cell components, such as lipid, DNA, RNA, and proteins. Oxidative stress is known to contribute to asthma progression by damaging surrounding tissues in the respiratory system, and also there are some evidences of its correlation with asthma severity. In this study, single nucleotide polimorfisms on FOXP3 and IL13 genes, and some markers of oxidative stress and antioxidant status were analyzed with the aim of understanding their roles in asthma progression and control. Blood samples were obtained from total 120 allergic asthma patients (92 females + 28 males) whose sensitivity tests were completed, and 120 healthy subjects (90 females + 30 males). Polymorphism analyses were performed on FOXP3 (for SNPs rs3761548 and rs3761549) and IL13 (for SNPs rs20541 and rs1881457) genes by PCR-RFLP method. The serum IL-35 level was measured by ELISA in the patient and healthy control groups. Besides, plasma protein carbonyl (PC), malondialdehyde (MDA), reduced glutathione (GSH) levels, ferric reducing antioxidant power (FRAP) and serum catalase activity were detected using spectrophotometric methods in both groups. Since the FOXP3 gene is located on the X chromosome, the results were evaluated as male and female individually. Statistical analysis of the genetic variations at the position -3279A/C on FOXP3 gene (SNP rs3761548) revealed that CC genotype in female and C genotype in male were more prevalent in patients with allergic asthma, and increased the susceptibility to the disease. Polymorphism status at the position -2383C/T (SNP rs3761549) on FOXP3 gene exhibited that female with CT genotype had high risk of allergic asthma. For this SNP, TT genotype in female and T genotype in male were not encountered in none of the study groups (patients and healthy). No significant differences were observed for the variations at the positions +2044G/A (SNP rs20541) and -1512A/C (SNP rs1881457) on IL13 gene between allergic asthma patients and healthy subjects. Although serum IL-35 level was higher in allergic asthma patients compared to healthy subjects, this difference was not statistically significant (17.74 ± 5.76 pg/mL and 15.62 ± 4.9 pg/mL, p>0.05, respectively). There was a positively weak correlation between serum IL-35 and IgE levels in patients (r = + 0.365, p
Benzer Tezler
- Preparation and characterization of magnetic nanoparticles with anchored antibodies for biomarker separation from body fluids
Vücut sıvılarından biyogösterge ayrımı için antikor bağlı magnetik nanopartikül üretimi ve karakterizasyonu
ELVAN DEMİRBAĞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
Kimya Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGÜL ÖZCAN TAŞPINAR
PROF. DR. PETR KACER
- Çocuklarda astıma yatkınlığı ve fenotipik özelliklerini etkileyen bazı genlerin ekspresyonları ve fonksiyonel etkilerinin araştırılması
Investigation of some gene expressions which affect childhood asthma and its fenotypical characteristics and their functional effects
MEHMET ALMACIOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
Allerji ve İmmünolojiGaziantep ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM KESKİN
- Primer immün yetmezlik tanısı ile takip edilen hastaların retrospektif olarak değerlendirilmesi: Beş yıllık deneyim
Retrospective evaluation of patients who were followed with the diagnosis of primary immunodeficiency between 2006-2011 in Konya
YASEMİN KINALI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2012
Allerji ve İmmünolojiNecmettin Erbakan ÜniversitesiPediatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL REİSLİ
- 2012-2017 yılları arasında primer immün yetmezlik tanısı alan hastalarımızın retrospektif değerlendirilmesi;tek merkez deneyimi
Retrospective evaluation of patients who were followed with the diagnosis of primary immunodeficiency between 2012-2017; single center experience
OSMAN ÖZDEMİR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Allerji ve İmmünolojiNecmettin Erbakan ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL REİSLİ