Sağlık anksiyetesini yordayan bilişsel ve üstbilişsel faktörler
Cognitive and metacognitive factors in predicting health anxiety
- Tez No: 635981
- Danışmanlar: DOÇ. DR. A. ESİN YILMAZ SAMANCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 178
Özet
Mevcut çalışma, sağlık anksiyetesi belirtilerinin yordanmasında üstbilişsel inanışlar ve işlevsel olmayan inanışların rolünü incelemeyi amaçlamıştır. Çalışmanın genel amaçlarına ulaşmak için iki aşamalı bir plan izlenmiştir. İlk çalışmada“Sağlık Anksiyetesi Hakkında Üstbilişsel İnanışlar Ölçeği-ÜBÖ-SA”nin psikometrik özellikleri 631 kişinin katıldığı bir örneklemde incelenmiştir. Ölçeğin Türkçe formunun geçerli ve güvenilir olduğu görülmüştür. İkinci çalışmada ise 436 kişinin katıldığı örneklem üzerinden üstbilişsel inanışlar, işlevsel olmayan inanışlar ve sağlık anksiyetesi arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Veri toplama araçları olarak Kişisel Bilgi Formu, Sağlık Anksiyetesi Hakkında Üstbilişsel İnanışlar Ölçeği, Sağlık Bilişleri Anketi, Sağlık Anksiyetesi Ölçeği-Kısa Form ve Eysenck Kişilik Anketi-Gözden Geçirilmiş Kısaltılmış Formu kullanılmıştır. Yapılan korelasyon analizi sonucunda üstbilişsel inanışlar, sağlıkla ilgili işlevsel olmayan inanışlar ve nörotisizmin sağlık anksiyetesi belirtileri ile anlamlı ve pozitif yönde ilişki olduğu bulunmuştur. Çalışmanın temel hipotezi doğrultusunda uygulanan hiyerarşik regresyon analizi sonucunda demografik değişkenler, nörotisizm ve sağlıkla ilgili işlevsel olmayan inanışlar kontrol edildiğinde, üstbilişsel inanışların sağlık anksiyetesi belirtilerini yordadığı ortaya koyulmuştur. Bununla birlikte sağlıkla ilgili işlevsel olmayan inanışlardan hastalıkla baş etmede güçlük boyutunun sağlık anksiyetesinin en güçlü yordayıcısı olduğu bulunmuştur. Çalışma sonuçları ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of the present study was to explore the role of metacognitive beliefs and dysfuncitonal beliefs in predicting health anxiety symptoms. A two-stage research plan was adapted to achieve this main aim. In the first study, the psychometric properties of the Metacognitions about Health Questionnaire (MCQ-HA) were evaluated in a sample of 631 participants. The Turkish form of the scale was found to be valid and reliable. In the second study, the associations among metacognitive beliefs, dysfuncitonal beliefs and health anxiety symptoms were examined in a sample of 436 participants. The instruments were the Personal Information Form, Metacognitions about Health Questionnaire, Health Cognitions Questionnaire, Short form of Health Anxiety Inventory and Eysenck Personality Questionnaire‑Revised: Short Form. The results of the correlation analysis indicated that metacognitive beliefs, dysfunctional beliefs and neuroticism were positively associated with health anxiety. The hierarchical regression analysis conducted to test the main hypothesis of the study showed that metacognitive beliefs explained a significant proportion of variance in health anxiety, when demographic variables, neuroticism and health-related dysfunctional beliefs were controlled for. In addition, difficulty in coping with illness dimension of dysfunctional beliefs about health was found to be the strongest significant predictor of health anxiety. Results of the study were discussed in the light of relevant literature.
Benzer Tezler
- Covid-19 pandemi sürecinde yaygın anksiyetenin sağlık anksiyetesi, bilişsel esneklik ve Covid-19 korkusu bağlamında yordanması
Evaluation of relationship between generalized anxiety disorder symptoms, health anxiety, fear of Covid-19 and cognitive flexibility during Covid-19 pandemic process
İPEK AKTEPE
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiDicle ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM TOLAN
- Bilişsel davranışçı model çerçevesinde sağlık kaygısı: Bedensel belirtiler ve belirsizliğe tahammülsüzlük ile sağlık kaygısı arasındaki ilişkide anksiyete duyarlılığı ve duygu düzenleme güçlüklerinin aracı rolünün incelenmesi
Health anxiety within the framework of cognitive behavioral model: Examining the mediating role of anxiety sensitivity and difficulties in emotion regulation in the relationship between somatic symptoms, intolerance of uncertainty and health anxiety
HAZAL SELİNAY KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZDEN YALÇINKAYA ALKAR
- Organik tüketim davranışının psikososyal yordayıcıları: Bütünleşik davranış modeli açısından tanımsal bir çalışma
Psychosocial predictors of organic consumption behavior: A descriptive study from the perspective of integrated behavioral model
NURAY ÖNER GÜCİN
Doktora
Türkçe
2022
Beslenme ve Diyetetikİstanbul ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM SERTEL BERK
- Bipolar bozukluğu olan olgularda yetişkin ayrılma anksiyetesi bozukluğu komorbiditesinin mizaç ve karakter özellikleri ile ilişkisi
The relationship of temperament and character dimensions in adult separation anxiety comorbidity in bipolar disorder patients
MERVE BABALIOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. İZGİ ALNIAK
- Türkiye'de yapılmış çocuk ihmali ve istismarı konulu tez çalışmalarının sistematik değerlendirilmesi
Systematic evaluati̇on of thesis on chi̇ld abuse and neglect in Turkey
ELİF CİVELEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiAnkara ÜniversitesiDisiplinlerarası Sosyal Psikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OĞUZ ERKAN BERKSUN