Otizm spektrum bozukluğu tanısı olan çocukların annelerinin psikolojik sıkıntı, travma sonrası gelişim ve yaşam doyumu düzeyleri ile ilgili değişkenler
Factors related with psychological distress, posttraumatic growth and life satisfaction in mothers of children with autism spectrum disorder
- Tez No: 635982
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLAY DİRİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
Bu çalışmanın temel amacı otizm tanılı çocuğu olan annelerin yaşadıkları psikolojik sıkıntılar (depresyon, kaygı, stres), travma sonrası gelişim (TSG) ve yaşam doyumu ile ilişkili olan faktörleri incelemektir. Araştırmanın örneklemini otizm tanılı çocuğu olan yaşları 27-57 arasında (Ort.= 40.21, S.= 6.38) değişen 150 anne oluşturmaktadır. Katılımcılara Sosyodemografik Bilgi Formu, Sakin Benlik Ölçeği (SBÖ), Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇASDÖ), Depresyon Anksiyete Stres-21 Ölçeği (DASÖ-21), Travma Sonrası Gelişim Envanteri (TSGE) ve Yaşam Doyumu Ölçeği (YDÖ) uygulanmıştır. Hipotezleri test etmek için sosyodemografik değişkenler, hastalıkla ilişkili değişkenler, sakin benlik, algılanan sosyal destek ile psikolojik sıkıntılar (depresyon, kaygı, stres), travma sonrası gelişim ve yaşam doyumu arasındaki ilişkiler tek yönlü varyans analizi, korelasyon ve regresyon analizleri ile incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda annelerin düşük düzeyde psikolojik sıkıntılar yaşadıkları belirlenmiştir. Sakin benliğin annelerin psikolojik sıkıntılarıyla (depresyon, kaygı, stres) ilişkisi olmadığı tespit edilmiştir. Ancak sakin benlik puanları yükseldikçe hem travma sonrası gelişim hem de yaşam doyumunun arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca annelerin algıladıkları sosyal desteğin travma sonrası gelişim ve yaşam doyumunu artırdığı, ancak yaşadıkları psikolojik sıkıntılarla (depresyon, kaygı ve stres) anlamlı bir ilişkisinin olmadığı bulunmuştur. Sosyodemografik değişkenlerden; çocuğun doğum sırası, gelir düzeyi, annenin eğitim düzeyi, annenin algıladığı otizm belirti şiddeti psikolojik sıkıntılar ve travma sonrası gelişimin yordayıcıları olarak bulunmuştur. Başka bir ifadeyle, eğer çocuk ailenin küçük çocuğu ise annelerin depresyon düzeyi artmakta; ailenin gelir düzeyi düştükçe annenin kaygı düzeyi artmakta, annenin algıladığı otizm belirti şiddeti artıkça stres düzeyi artmaktadır. Annenin eğitim düzeyi düştükçe ise annelerin tramva sonrası gelişim düzeyi artmaktadır. Ayrıca, gelir düzeyi arttıkça yaşam doyumu artmaktadır. Bunların dışında, depresyon azaldıkça ve travma sonrası gelişim arttıkça yaşam doyumu artmaktadır. Tüm bulgular değerlendirildiğinde, otizm tanılı çocuğu olan annelerin travma sonrası gelişim ve yaşam doyumunu arttırmada sakin benlik ve algılanan sosyal desteğin önemli rolü olduğu belirlenmiştir. Bu nedenle otizm tanısı olan çocukların aileleri ile çalışan uzmanların uygulayacakları terapötik müdahalelerde bu faktörlere odaklanmaları annelerin olumlu değişimler yaşamalarına katkı sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this study is to investigate variables which can be related to depression, anxiety, stres, posttraumatic growth and life satisfaction among mothers who have a child with autism spectrum disorder. The sample of the study was composed of 150 mothers (M= 40.21, SD= 6.38) who have a child with autism spectrum disorder. The Quiet Ego Scale (QES), Multidimensional Perceived Social Support Scale (MSPSS), The Depression Anxiety Stress Scale (DASS 21), The Posttraumatic Growth Inventory (PTGI) and Satisfaction with Life Scale (SWLS) were administered to participants. One way ANOVA, correlation and regression analyses were conducted to identify the relationship between socio-demographic variables, illness related variables, quiet ego, perceived social support depression, anxiety, stress, posttraumatic growth and life satisfaction. The results showed that while mothers depression, anxiety and stress scores are low. There is no relationship found between quiet ego and depression, anxiety, stress. However, as quiet ego scores increase both posttraumatic growth and life satisfaction scores increase. Moreover, there is no relationship found between perceived social support and depression, anxiety, stress. However, it is found that perceived social supoort increases posttraumatic growth and life satisfaction. Among the socio-demographic features birth order, income, mother's education level and perceived autism severity are the predictors of depression, anxiety, stress and posttraumatic growth. In other words, mothers'depression level increases if she has another older child; when income level decreases anxiety level increases; when perceived autism severity increases stress level also increases. Mothers' posttraumatic growth level increases with education level. Moreover, life satisfaction level increases with income level. In addition, when depression level decreases and posttraumatic growth increases life satisfaction level increases. Considering the findings there is important role of quiet ego and perceived social supoort in mothers' who have a child with autism posttraumatic growth and life satisfaction. Therefore, professionals working with families who have a child with autism should focus on these factors in order to contribute families' positive change.
Benzer Tezler
- Otizm spektrum bozukluğu tanısı almışçocukların annelerinde psikolojikdayanıklılık, yaşam doyumu ve depresyonarasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of relationship betweenpsychological resilience, life satisfaction anddepresion in authism spectrum disorder's mother
SERENAY SATILMIŞ
- Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış çocukların annelerinin çocuklarındaki otizm semptomlarının şiddetine göre psikolojik dayanıklılık ve başa çıkma tutumlarının karşılaştırılması
Comparison of the psychological resilience and coping attitudes of the mothers of the children diagnosed with autism spectrum disorder by the severity of autism symptoms in their children
ELVAN BOZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖKHAN ORAL
- The predictors of parental stress and family resilience in mothers of children with autism spectrum disorder
Çocuğu otizm spektrum bozukluğu tanısı almış annelerin ebeveyn stresi ve aile yılmazlığını yordayan faktörler
EZGİ DİDEM MERDAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiKlinik Psikoloji Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜMİT AKIRMAK
- Kahramanmaraş merkezli deprem sonrası otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda duygusal/davranışsal sorunlar ile annelerinin anksiyete, depresyon düzeyleri ve başa çıkma tutumlarının değerlendirilmesi
Evaluation of emotional and behavioral problems in children with autism spectrum disorder and their mothers' anxiety, depression levels, and coping attitudes after the earthquake centered in Kahramanmaras
KEVSER YENİCİL DAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE ALTUN
- Nörogelişimsel bozukluk tanısı alan çocukların annelerinde içselleştirilmiş damgalamanın psikolojik sonuçları: Bir model testi
Psychological consequences of affiliate stigma in mothers of children diagnosed with neurodevelopmental disorders: A model test
GAMZE KILIÇ