Bunyada ritîmî di helbestên Hêmin da
Hêmin'in şiirlerinde ritim sistemi - Rhythm construction in poetry Hêmin
- Tez No: 637131
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NESİM SÖNMEZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Hêmin, Vezin, Arûz, Kafiye, Redif, Ritm
- Yıl: 2020
- Dil: Kürtçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Yaşayan Diller Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Müzik, çok boyutlu tarzı ile şiirin en yüksek sanatsal fenomenlerinden biridir. Her bir şiir, tam bir şiir yapısını oluşturmak için bir grup müzik tekniğinden geçer. Hêmin'in şiirlerinde hatırı sayılır derecede musiki ve ritme ait bir temel barındırmaktadır. Hemin, bütüm şiirleri, şiirsel amacının ve içeriğinin yanında, müziğin yaratıcı gücünü de göz önünealmıştır. 124 adet şiirlerinde üç tür kalıp kullanmıştır: Bunlar Hezec, Remel ve Hafid kalıplarıdır. Bu kalıplarla 76 şiirini yazmıştır. Şiirlerinde 48 tanesini de hecez kalıbıyla yazmıştır. Şiirlerinde kullanılan hece sayıları arasında yedi heceli, sekiz heceli, on heceli, on bir heceli, on dört heceli, on altı heceli ve karışık heceli sayılabilir. Dahası, kafiyede, diğer Kürt klasik şairlerinin aksine, kendini şiirlerinde sadece bir tür kafiye ile sınırlamadı, onların birkaçını kullandı. Bu kafiye türleri arasında Birleşik kafiye, mesnevi, dörtlük, tahmis, tercii bend ve terkibi bend bulunmaktadır. Hemin ayrıca şiirin iç müziğindeki uzmanlığını ve bilgisini mümkün olan en iyi şekilde göstermiştir ve ona belirli bir stil kazandırmıştır. Hemin ses, kelime, ifade ve cümle gibi iç şiir müziğini dikkatle ele almıştır. Şiirin iç müziğiyle yapılan bu özenli şiirleri onun şiirlerini hem süslemiş hem de şiirlerine melodi vermiştir. Buna rağmen, şiirin iç müziği, şiirlerindeki ana amacı olan psikolojik amacı somutlaştırmıştır. Tüm bunlara ek olarak, konuşma figürlerini çok önemsemiştir ve şiirlerinde müziğin özelliklerinden yararlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Music is one of the most highly artistic phenomena in poetry with its multi-dimensional style. Each poem undergoes a group of musical technics so as to form a complete structure of poetry. (Hemin) throughout his entire poems, alongside his poetic purpose and content, considered each and every imaginative broadness of music. Rhythm construction in Hemin's poems has a group of music characteristics ans styeles specifically belong to him.Out of (124) of his poems, he used two types of meters, namely: Arabic prosody that covers (76) poems in which he applied Hazaj, Ramal and Khafifa metric patterns, and syllabic meters where he applied Hija syllabic meter in (48) of his poems. The syllabic meters used in his poems include seven syllables, eight syllables, ten syllables, eleven syllables, fourteen syllables, sixteen syllables and mixed syllables. Further, in rhyme, he, unlike the other Kurdish classic poets, he did not confine himself to only one type of rhyme in his poems, but he used several of them. Among those tyeps of rhyme, he used United rhyme, Couplet, Quatrains, Tasmiti Tarjih u Tarjihi Band u Taka, Quintet, Sestet and Sonnet. Hemin also indicated his proficiency and knowledge in the internal music of poetry in the best way possible, and this gave him to have a particular style. Hemin carefully dealt with the internal music of poetry including sound, word, expression and sentence. This careful dealing with the internal music of poetry made his poems ornamental and giving melody to his poems. Despite these, the internal music of poetry materialized the psychological purpose which was his main aim in his poems. Additionally to all this, he cared about figures of speech very much and benefitted them to serve the music of his poems. Keyword : Hêmin, Vezin, Supply, Rhyme, Redif, Rhythm. Muzîk yek ji diyardeyên hunerî ên herî bilind di nav helbestê de ye ku terz û metodên curbi cur hene. Her helbestek, ji hejmarek teknîkên muzîkbûnê re derbas dibe heya ku şêweyek tewaw ya helbestê distîne. Hêmin li hemû helbestên xwe de li rex merem, têgeh û babetên şîrên xwe, tev xeyal û çarçoveya muzîkê jî li berçav girtiye. Binyada ritmê helbestên Hêmin de komek xislet û şêvazê mûsîqaya taybet bî wî re he ye. Hêmin li koma 124 helbestan de, du cure û terzên kêş‟ê bikar anîne, ew jî kêşên Erûza Erebî ye ku 76 helbest li ser kêş û tona Hezec û Remel û Xefîf in û qalib û çarçoveya vê kêşê peyrew kiriye. Herweha 48 helbestên din jî li ser kêşa Hîca vehûnandine. Ew kêşên birgeyî ku di helbestên xwe de mifah jê standine, pêk tên ji: Kêşa heft birgeyî, heşt birgeyî, deh birgeyî, yazde birgeyî, çarde birgeyî, şazde birgeyî û kêşa têkel. Di Serwayê de wekî helbestvanên Kurd ên klasîkî nebûye û tenê peyrewkarê yek cur û terza Serwayê di helbestên xwe de nebûye, belkî çend cur û şêwazên Serwa di şîrên xwe de bikar anîne; weke: Serwaya yekgirtî, mesnewî, çarîn, tesmîta tercî‟i, tercî‟i bend û tak û pêncîne bend, şeşîne û sonît. Di mosîqaya hundurê helbestê de jî, şehrezayî û zanatiya xwe bi awayê herî baş nîşan daye û metoda xasmanî bi xwe hebûye. Di mozîka nav helbestên xwe de, Hêmin pir bi hişyarî û lêzanîn ve tevî deng peyv û hevokê de tevgeriyaye û mozîka nav helbestên xwe pê xemilaniye, û serbarê awazdarbûna helbestên wî, merema derûnî û kula dilê xwe jî ku armanca sereke bûye, di şêirên xwe mezin û berceste nîşan daye. Zêdebarê hemû ewana jî, girîngiyek zaf bi hunera rewanbêjiyê daye û di mozîka helbestan de mifah jê standiye. Peyvên Sereke : Hêmin, Kêş, Erûz, Serwa, Rewî, Rîtm
Benzer Tezler
- Şefike Yarkin'in Alisden Bir Ses adlı eseri üzerine bir çalışma (transkripsiyon-aktarma-inceleme-sözlük)
A study on Shafiqa Yarqin's work titled 'A Voice From Alis' (transcription, translation, analysis, dictionary)
ADIL BEG BUNYAD
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DilbilimAfyon Kocatepe ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET KARAMAN
- Dı helbestên Melayê Bateyî da bınyada hızr û rûxsarê
Melayê Batê'nin şiirlerindeki fikir ve biçim yapısı
HAYDER MOHAMMED OTHMAN
Yüksek Lisans
Kürtçe
2016
DinYüzüncü Yıl ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VECİHİ SÖNMEZ
- Hamid Alimcan'ın 'Simurg veya Perizad ile Bünyad' ve 'Aygül ile Bahtiyar' destanları üzerine bir inceleme
A researchon Hamid Alimjan's Epics 'Simurg or Perizad and Bunyad' and 'Aygül and Bahtiyar'
SEMİH ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıKarabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAİDBEK BOLTABAYEV
- Türkiyede elektrik enerjisi talep tahmini
Some estimates for electric energy requirement of Turkey
SALİH KIRKGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiYRD. DOÇ. DR. HACI BODUR