Demre Aziz Nikolaos Kilisesi'nden çıkarılan insan iskeletlerinin antropolojik açıdan incelenmesi
The Anthropological study of the human skeletons excavated from Saint Nicholas church in Demre
- Tez No: 63729
- Danışmanlar: PROF. METİN ÖZBEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Antropoloji, Anthropology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1997
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Antropoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 138
Özet
ÖZET Antalya'nın bugünkü adıyla Kale ilçesinde yer alan Aziz Nikolaos Kilisesi 'nden gün ışığına çıkarılan ve 20. yüzyılın ilk yarısına tarihlendirilen 44 bireylik örneklem paleodemografik ve morfolojik açıdan çalışılmıştır. Söz konusu örneklemin kilise bahçesine gömülmesinden, gömü biçimden ve ölü hediyelerinden hareketle bölgede yaşamış Rumlara ait olabileceği düşünülmektedir. Paleodemografik çalışmalarda 36 erişkinin tümünün cinsiyeti belirlenmiştir. Söz konusu bu erişkinlerin ancak 19'u yaşlandırılabilmiş, geri kalan 17 birey iskelet kalıntılarının parçalı olmasından dolayı yaşlandırılamamıştır. Yaşlandırılamayan bireylerin hangi yaş dönemi içerisinde yer aldığı iskeletin gösterdiği form ve kemik gelişimi dikkate alınarak belirlenmeye çalışılmıştır. Yaşlandırılamayan ve yaşlandırılabilen tüm erişkinler yaş dönemlerine ayrılmış ve sonunda Aziz Nikolaos Kilisesi erişkinlerinin %29.55'inin (n=13) yaşlanabildiği ortaya çıkmıştır. Ancak, birey sayısının az olması ve bireylerin yaş gruplarına düzenli dağılım göstermemesi“örneklemin yaşalanan bireylerden oluşmaktadır”yargısını destekleme yada redetmede yeterli değildir. Kazıların devam etmesiyle örnekleme eklenecek yeni iskelet kalıntıları ya da Demre Rumlarına özel yapılmış mezarların araştırılmasıyla birlikte sorunun çözümü netlik kazanacaktır. Buna ek olarak toplam 5 bebek ve 3 çocuktan oluşan 15 yaşın altındakilerin sayısal açıdan“normal”bir topluluğu yansıtmadığı da görülmektedir. Bebek ve çocukların yeterli bir sayı ile temsil edilmemesi bu grubun ölüm nedeninin belirlenmesini olumsuz yönde etkilemiştir. Aziz Nikolaos Kilisesi bireylerinin yaş ortalaması 29.58 yıl, erişkinlerin yaş ortalaması ise 40.61 yıl hesaplanmıştır. Erişkinlerin ortalama ölüm yaşının Oylum Höyük (Uysal 1993), Klazomenai (Güleç 1989c), Topaklı (Güleç 1988), Değirmentepe (Özbek 1986), Panaztepe (Güleç 1989a) ve Aşvan Kale (Arman 1991) topluluklarından daha fazla olduğu belirlenmiştir.Yaşı belirlenen toplam 27 bireyin doğumdaki yaşam beklentisi 30.28 yıl olarak hesaplanmıştır. Bu beklenti 5-10 yaşları arasında 33.21 yıla çıkmaktadır. Son yaş grubunu oluşturan 55-60 yaşlan arasındaki yaşam beklentisi ise 2.5 yıla düşmektedir. Bu yaş grubuna ise topluluğun % 11.1 Ti ulaşabilmektedir. Örneklem yaşam beklentisi açısından Anadolu'nun çeşitli topluluklarıyla karşılaştırılmış ve örneklemin Ortaçağ topluluklarına benzer sonuçlar verdiği tespit edilmiştir. Aziz Nikolaos Kilisesi bireylerinin ırksal dağılımının Alpin yoğunlukta (% 55) olmasına karşın, kafatası endisleri de dikkate alındığında örneklemin oldukça heterojen bir yapıda olduğu belirlenmiştir. Kafatası endislerinin yuvarlak ve yüksek çıkması da toplulukta yuvarlak kafalıların çoğunlukta olduğunu gösterirken, kafatası kaidesinin uzun çıkması uzun kafalıların etkisinin göz ardı edilmemesi gerektiğini göstermektedir. Aziz Nikolaos Kilisesi'nin karşılaştırıldığı çeşitli Anadolu topluluklarından daha yuvarlak ve yüksek değerler vermesi de yuvarlak kafalılığı desteklemektedir. Aziz Nikolaos Kilisesi erişkinlerinin boylan Trotter-Gleser formülüne göre erkeklerde 172 cm., kadınlarda 155.3 cm.; Pearson formülüne göre erkeklerde 165.5 cm., kadınlarda 151.7 cm. hesaplanmıştır. örneklemin morfolojik yapışma ölçülemeyen özellikler de dahil edilmiştir. 23 gözlemde sadece bir bireyde metopik sütura rastlanılmıştır. Kafatasında ek kemikçiklere rastlanma oram düşük olmakla birlikte rastlanılanların büyük bölümü lambdoid sütur üzerinde izlenmiştir. Vücut kemiklerinde en yoğun izlenen özellik çömelme fasetidir ve bu özelliğe 38 gözlemin 23'ünde rastlanılmıştır. Söz konusu bu özelliliğin çevresel etkiler sonucunda ortaya çıktığı göz önünde bulundurulursa, örneklemin büyük bir bölümünün işini çömelerek yaptığı akla gelmektedir. Bu da iskelet sayısının artmasına paralel olarak netlik kazanacaktır.
Özet (Çeviri)
in ABSTRACT A sample of 44 individuals, excavated from the Church of St. Nicholas in Kale, Antalya/Turkey which were dated to the first half of the 20th century were analysed paleodemographically and morphologically. The fact that the sample was buried in the churchyard, the form of the burial and the burial objects strongly suggests that the burials belong to the Greeks who have lived in the region. Paleodemographical inspection has revealed the sex of 36 adults. 19 of them could be aged; the ages at death of the the remaining 17, being badly fragmented could not be determined.. The age range of the individuals whose exact age could not be determined was approximated by the inspection of the form and the developmental stage of the bones. All the individuals then were placed in age categories; and it has been demonstrated that 29.55 % of the adults (n=13) of the Church of St. Nicholas lived to an old age. Whether this situation is peculiar to the individuals in this specific burial or a general feature of the Demre population could not be explained, due to the paucity in the number and the fact that individuals do not exhibit an even distribution in age categories. The question will be further revealed with the new skeletal finds added to the series during the excavations and the investigation made in the Greek cemeteries of Demre. In addition, the subadult category, comprising of 3 infants and 5 children demonstrate that we are not faced with a“normal”community. The insufficient representation of the subadults affects adversely the determination of their causes of death. The average age at death of the Church of St. Nicholas is found to be 29.58, whereas this average is 40.61 for the adults. It has been established that the average age at death is higher than Oylum Höyük (Uysal 1993), Klazomenai (Güleç 1989c), Topaklı (Güleç 1988), Değirmentepe (Özbek 1986), Panaztepe (Güleç 1989a) and Avşan Kale (Arman 1991) populations.IV The average life expectancy at birth of the 27 individuals whose ages were determined has been established as 30.28 years. This expectancy rises to 33.21 years between the ages 5-10. In the last of the age ranges, that of 55-60, the life expectancy falls to 2.5 years. Only 11.11% of the population lived to this age range. The sample has been compared to various populations of Anatolia and similarities with the Middle Age groups were established. The racial distribution of the Church of St. Nicholas individuals displays a concentration of the Alpines (55 %) whereas the investigation of the cranial indices exhibits a heterogeneous composition. The high rate of bracycephaly points to a brachycephal majority whereas the length of the basion- alveolar shows that the influence of dolicocephals must not be overlooked. When compared to other populations of Anatolia, the St. Nicholas group gives rounder and longer values; thus supporting the barachycephalic trend. The height of the St. Nicholas adults gives, according to Trotter-Gleser formula, 172 cm. in males and 155.3 cm. in females; whereas, when the Pearson formula is applied, 165.5 cm. for males and 151.7 cm. for females is established. Unmeasurable characteristics have also been included in the analysis of the morphological structure of the sample. Metopic suture has been observed in one individual. While the rate of wormians is relatively low, those who exist are placed on the lambdoid suture. The most common characteristic of the body bones is the squatter facet which was observed in 23 of the 38 individuals. If the fact that this formation is due to environmental conditions is taken into account, it may be suggested that most of the individuals of the sample worked in a squatting position. This assumption will gain further validity with the increase in the number of the skeletons.
Benzer Tezler
- Myra'nın limanı Andriake'nin yerleşim planı
Settlement plan of Andriake, the harbour of Myra
ÇAKIR AFŞİN AYGÜN
- Myra-Demre Aziz Nikolaos Kilisesi kazılarında ortaya çıkarılmış Episkopeion'da (Piskoposluk ikametgahı) malzeme ve yapım teknikleri
Material and construction techniques from Episkopeion (Episcopal residence) in Myra–Demre St. Nicholas Church's excavation
EMRE SEMİRAMİS
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ArkeolojiMersin ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞENER YILDIRIM
PROF. DR. SEMA DOĞAN
- Demre Aziz Nikolaos Kilisesi duvar ve zemin kaplamaları
Revetments and mosaic pavements of Demre Saint Nicholas
ZAHİDE ÇİĞDEM ALAS
Doktora
Türkçe
2011
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMİHA YILDIZ ÖTÜKEN
- Akdeniz çevresi ortaçağ camcılığı ışığında Demre Aziz Nikolaos Kilisesi cam buluntuları
Glass findings from Demre (Myra) St. Nicholas Church, in the light of medieval Mediterranean Glassware
ÖZGÜ ÇÖMEZOĞLU
Doktora
Türkçe
2007
Sanat Tarihiİstanbul ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. T. ENGİN AKYÜREK
- Demre Aziz Nikolaos Kilisesi'nde ele geçen Bizans sırlı seramikleri (1989-2000)
The Byzantine glazed ceramics found in Demre st. Nicolaos Church (1989-2000)
EBRU FATMA FINDIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. MERYEM ACARA