The role of Type-A personality on work-family-personal life conflict and psychological well-being
A-tipi kişiliğin, iş-aile-özel hayat çatışması ve psikolojik iyi oluş üzerindeki rolü
- Tez No: 638456
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ DORUK UYSAL IRAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: A-tipi kişilik, iş-aile-özel hayat çatışması, psikolojik iyi oluş, eş/yönetici desteği, zamansal/mekânsal esneklik, Type-A personality, work-family-personal life conflict, psychological well-being, spousal/supervisory support, temporal/operational flexibility
- Yıl: 2020
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Bahçeşehir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
İş ve iş dışı hayat arasındaki dengesizlik hakkındaki literatürde, özellikle A-tipi kişilik ve kişinin ihtiyaçları gibi iki önemli husus gözden kaçırılmıştır. Bu amaçla mevcut çalışma, Türkiye'de çalışan anneler ve babalar arasında A-tipi kişiliğin iş-aile-özel hayat çatışması (İAÖÇ) ve psikolojik iyi oluş (depresyon, kaygı, stres ve duygusal tükenme) üzerindeki rolünü araştırmıştır. Ayrıca, iş özellikleri (esneklik ve yönetici desteği) ve aile özellikleri (eş desteği ve çocuk sayısı ve yaşları) İAÖÇ' nin olası yordayıcıları olarak incelenmiştir. Önceki çalışmalar İAÖÇ ve psikolojik iyi oluş arasındaki negatif ilişkiyi bulmuş olsa da, bu çalışma A-tipi kişilik, esneklik türleri (zamansal/mekânsal) ve destek tiplerinin (eş/yönetici) İAÖÇ ve psikolojik iyi oluş üzerindeki rolünü belirleme açısından yenidir. Böylece, çalışan annelerin ve babaların bu konudaki sorunları ayrıntılı olarak anlaşılabilir, bu da psikolojik iyi oluşlarına ve yaşam dengelerine olumlu yönde katkıda bulunabilir. Veriler, en az bir çocuğu ve tam zamanlı aktif işi olan 385 çalışandan toplanmıştır. Çalışmanın hipotezleri, korelasyon analizi ve aşamalı regresyon analizleri kullanılarak test edilmiştir. Bulunan sonuçlara göre, yüksek A-tipi kişiliğe sahip katılımcılar daha yüksek İAÖÇ' ye ve zayıf psikolojik iyiliğe sahiptir. Ayrıca, A-tipi kişiliğin tüm İAÖÇ tipleri için en iyi yordayıcı olduğu ortaya çıkmıştır. Ek olarak, eş desteği neredeyse tüm İAÖÇ tiplerinin ikinci önemli belirleyicisi olarak bulunurken, yönetici desteği sadece iş-özel hayat çatışması (İÖ), iş-aile çatışması (İA) ve aile-iş çatışması (Aİ) için belirleyici olmuştur. Beklenilenin aksine, esneklik türleri (zamansal/mekânsal) hemen hemen tüm İAÖÇ türleri için yordayıcı olarak bulunmamıştır. İş-aile çatışması (İA) ve özel hayat-aile çatışması (ÖA) dışında, İAÖÇ tipleri psikolojik iyi oluşun anlamlı yordayıcıları olarak bulunmuştur. Çalışmanın bulguları literatür ışığında tartışılmıştır. Ayrıca, çalışmanın klinik etkileri, güçlü yanları, sınırlamaları ve gelecek çalışmalar için yönlendirmeler sunulmaktadır.
Özet (Çeviri)
In the literature on imbalance between work and non-work life, two important issues especially such as type-A personality and the needs of person have been missed out. To this end, the current study investigated the role of type-A personality on work-family-personal life conflict (WFPC) and psychological well-being (depression, anxiety, stress, and emotional exhaustion) among employed mothers and fathers in Turkey. Also, job characteristics (flexibility and supervisory support) and family characteristics (spousal support and the number of children and their ages) were examined to be the possible predictors of WFPC. Although prior studies have found the negative association between WFPC and psychological well-being, this study is novel in terms of determining the role of type-A personality, the types of flexibility (temporal/operational) and the types of support (spouse/supervisor) on WFPC and psychological well-being. Thus, the problems of employed mothers and fathers on this issue can be understood in detail, which can contribute positively to their psychological well-being and life balance. Data were collected from 385 employees with having at least one child and full-time active job. Using correlational analysis and stepwise regression analyses, the study hypotheses were tested. According to results, participants with higher type-A personality had higher WFPC as well as poor psychological well-being. It was also revealed that type-A personality was the best predictor for all types of WFPC. In addition, spousal support was found as second important predictor of almost all WFPC types whereas supervisory support was predictor only for work-personal life interference (WIP), work-family interference (WIF), and family-work interference (FIW). Contrary to expectations, the types of flexibility (temporal/operational) were found as not predictors for almost all types of WFPC. Except for work-family interference (WIF) and personal life-family interference (PIF), the types of WFPC were found as significant predictors of the psychological well-being. The findings of study were discussed in light of the literature. Also, clinical implications, strengths, and limitations of the study, and future directions were presented.
Benzer Tezler
- Türkiye'de mimar otobiyografileri
Architects' autobiographies in Turkey
SADEDDİN ALİ PAŞAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Biyografiİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP KUBAN
- Aile ve sosyal politikalar bakanlığına bağlı bir çocuk yuvasında çalışan bakım personellerinin iş stresi ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkide annelik statüsü ve kişilik özelliklerinin biçimlendirici etkisi
The moderating role of motherhood status and personality characteristics on the relationship between job stress and burnout in a group of caregivers working in an orphranage of family and social policies ministry
ÖZGE ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HANİFE ÖZLEM BERK
- Yaşlılara yönelik tutumların açıklanmasında özgecilik ve kişilik özelliklerinin rolü: Karşılaştırmalı bir çalışma
The role of altruism and personality traits in explaining attitudes towards elderly people: A comparative study
MUSTAFA ÖZGÖL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiTrabzon ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA ALTUN
- Sosyal hizmet ve sağlık yöneticilerini etkileyen iş stres faktörleri
Job stress of social work and health care institutions managers
VEDAT IŞIKHAN
Doktora
Türkçe
1998
Sosyal HizmetlerHacettepe ÜniversitesiSosyal Hizmetler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERİL TUFAN
- Orta öğretimimizdeki halk oyunları etkinlikleri üzerine gözlem ve öneriler
Observations and suggestions on the activities of folk dances in Turkish secondary education
ŞENGÜL TEMEL
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Eğitim ve Öğretimİstanbul Teknik ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. AFŞİN EMİRALİOĞLU