Muş kent merkezinde erken cumhuriyet dönemi kamu yapıları
Public buildings of the early republican era in the city center of Mus
- Tez No: 640251
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALEV ERKMEN ÖZHEKİM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi ve Kuramı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
Cumhuriyet'in ilanı ile başlayan yeni politik dönemde, Türkiye'nin kentleşme ve yapılaşma tarihinde de yeni bir dönemin başladığı söylenebilir. Bu dönemin planlama ve imar etkinlikleri kapsamında, yeni Başkent Ankara öncelikli olmak üzere Anadolu genelinde eğitim, sağlık ve kültür hizmetlerini yaygınlaştırmak üzere pek çok yeni kamu yapısı inşa edilmiştir. Dönemin iktidarı, ülkeyi“topyekün bir modernleşme projesi”ile yeniden imar etmeyi hedeflemiş; bu proje kapsamında Anadolu'nun büyük kentleri kadar ekonomisi, nüfusu ve merkezle ilişkileri daha sınırlı olan kentsel yerleşimler de, yoğun bir imar etkinliği ile değişim sürecine girmiştir. Cumhuriyet'le birlikte, 1924 yılında il statüsüne getirilen Muş kenti de, yeni rejimin imar politikalarına dahil edilmiş; kent eğitim, sağlık ve kültür gibi kamusal hizmetleri yürütecek bir dizi yeni binanın inşasına sahne olmuştur. Bu tez çalışması, kentin fiziksel çehresini değiştirdiği kadar toplumsal yaşantısını da yeniden düzenleyen bu kamu yapılarını belgelemeyi amaçlamaktadır. Muş'un 20. yüzyıl mimarlık üretimi neredeyse hiç araştırılmamış ve belgelenmemiş bir mimari birikim oluşturmaktadır. Kentin yakın tarihli yapı stoğunun araştırılıp belgelenmesine başlangıç oluşturmayı hedefleyen bu tez, 1923-1950 yılları arasında Muş kent merkezinde inşa edilen kamu yapılarını konu almakta; bu örneklerin yapım öyküleri, genel mimari nitelikleri, konumları, kentin toplumsal yaşamına katkıları ve geçirdikleri değişimler aktarılmakta ve 2020 yılındaki güncel durumları belgelenmektedir. Araştırma, arşiv/doküman taraması, saha tespitleri ve sözlü tarih çalışmaları ile gerçekleştirilmiştir. Tezin giriş bölümünde tezin amacı, kapsamı, yöntemi ve hipotezi belirtilmiştir. Tezin ikinci bölümünde Muş kentinin coğrafi konumu, sınırları, toplumsal yapısı, nüfusu, kentin kısa tarihi ve önemli tarihsel yapıları tanıtılarak Muş kenti ile ilgili genel bilgiler verilmeye çalışılmıştır. Üçüncü bölümde Erken Cumhuriyet dönemi imar faaliyetlerine dair genel bilgiler verildikten sonra Doğu Anadolu'daki imar etkinlikleri incelenmiş ve Muş'taki uygulamaları ele alınmıştır. Tezin ana araştırma konusu olan dördüncü bölümde ise Muş kent merkezinde Erken Cumhuriyet dönemi kamu yapılarının inşa süreçleri, mimari özellikleri, kent içindeki konumları, kent yaşamına katkıları incelenmiştir. Tezin beşinci bölümünde 1950 sonrası Muş kent merkezinde yıkılan değişen ve yeni inşa edilen kamu yapılarıyla ilgili bilgiler verilerek kent değişimi irdelenmiştir. Tezin sonuç bölümünde ise araştırma kapsamında varılan sonuçlar ortaya konmuş; Erken Cumhuriyet döneminde diğer Anadolu kentlerinde olduğu gibi Muş kent merkezinde de imar etkinliklerinin gerçekleştirildiği; Hükümet Konağı, Vali Konağı, Halkevi, Cumhuriyet İlkokulu, Muş Ortaokulu, Atatürk İlkokulu, Memur evleri, Ziraat Bankası, Asri Hamam, Asri Cezaevi, Vilayet Jandarma Komutanlığı, Belediye Parkı, Stadyum, Memleket Hastanesi ve Tayyare Şehitliği'nin inşa edildiği tespit edilmiştir. Araştırma sürecinde iklim, coğrafi yapı, bütçe sorunu, asayiş problemlerinin getirdiği emniyet odaklı yaklaşımlar, kalifiye eleman eksikliği, bölgedeki disiplinsiz ve ehil olmayan memurların varlığı gibi faktörlerin Muş'taki imar faaliyetlerini etkilediği gözlemlenmiştir.
Özet (Çeviri)
The Republican Era in Turkey may also be adressed as the advent of a new period in the country's urban and architectural history. An abundant number of new public buildings were inaugurated during this era in order to provide the educational, health and cultural services throughout Anatolia, particularly in the new capital city of Ankara. The government at the time aimed to redevelop the country through“a total modernization project”, a scheme encompassing not only major urban settlements but also smaller towns and cities in the cultural and economic periphery. The East Anatolian city of Muş was among the cities that prospered in this period, following its legal conversion from an Ottoman town to a Republican province in 1924. This thesis aims to document a group of public buildings errected in its city center in the first half of the twentieth century, which changed both the physical appearance and social life of Muş. No study to this date has documented the Republican buildings of the city. This thesis aims to pave the way for the research of the early twentieth century modern buildings in Muş, by examining the public buildings constructed in the city center between 1923 and 1950. This study was conducted through archive research, fieldwork and oral history. The first chapter of the thesis is an introduction that outlines the aim, scope, methodology and hypothesis of the study. The second chapter aims to provide background information about the geographical location, borders, social structure, population, and brief history of Muş and briefly overviews the major historical buildings in the city. After summarising the general planning policies of the Early Republican period; the third chapter gives an account of the urban changes the city underwent in the new era. The main chapter of this study is the fourth part where new public buildings erreted in the city center are introduced and reviewed in historic and architectural detail. Here each building is documented with details of its construction process, architectural properties, urban location and its civic/urban role throughout the period. The buildings examined and listed in the study include: Governmental Office, Governor's Mansion, Community Center, Cumhuriyet Primary School, Muş Secondary School, Atatürk Primary School, Public Housing; Ziraat Bank, Modern bath, A new Prison, A Security headquarters, City Park, Sports Ground, a public hospital and an open-air memorial. Chapter five updates the historic information given in the fourth chapter by enlisting the changes, destructions or functional transformations these buildings have undergone since the 1950s to our present day; together with a brief overview of the general transformation in the city. The thesis ends with concluding remarks, and an appendix Table presenting a chronological list summarising the historic and architectural properties of the buildings examined in the study.
Benzer Tezler
- Yerel demokrasi ve kent konseyleri üzerine bir araştırma: Muş örneği
A research on local democracy and city councils: Mus sample
ÖMER FARUK PEKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Kamu YönetimiMuş Alparslan ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYTUĞ ALTIN
- Kentiçi ulaşım planlamasında (Balıkesir ) örneği üzerinde bir araştırma
A survey about inner-city transportation planning over the example of Balikesir
EMRAH ALDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
TrafikBalıkesir Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURGUT ÖZDEMİR
- Türkiye'de Sayıştay'ın mahalli idareler üzerindeki denetimi
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM ÖZKARCI
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
İşletmeİstanbul ÜniversitesiMaliye ve Mali Yönetim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖNCEL TARKAN
- Konya kenti açık ve yeşil alan sisteminin saptanması üzerine bir araştırma
A Research on system of open and green areas of Konya
SERPİL ÖNDER
Doktora
Türkçe
1997
Peyzaj MimarlığıAnkara ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. YALÇIN MEMLÜK