Fatik Platosu'nun (Şanlıurfa) karst jeomorfolojisi yönünden incelenmesi
The investigation of Fatik Plateau (Şanlıurfa) in terms of karst geomorphology
- Tez No: 640813
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET SERDAR AYTAÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Coğrafya Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin Şanlıurfa ili sınırları içerisinde yer alan Fatik Platosu, Harran ve Suruç ovalarının arasında yer almaktadır. İki tarafı faylarla sınırlanmış Plato, Akçakale-Suruç Grabenleri arasında yükselen bir horst karakterindedir. Araştırma sahası Türkiye Karst Bölgeleri sınıflandırmasında Güneydoğu Anadolu Karst Bölgesi içerisinde yer alır. Güneydoğu Anadolu Bölgesi karbonatlı kayaçların geniş yer kapladığı ve yer yer önemli karstik şekillerin görüldüğü alanlardan biridir. Ancak Karst jeomorfolojisine ilişkin literatür incelendiğinde, bölgedeki karstik süreçler ve oluşan şekillere ilişkin araştırmaların sayıca oldukça az olduğu görülür. Bu çalışmada Şanlıurfa Platosunun batı kesiminde yer alan Fatik Platosu'nda Karstik süreçlerin ve karstik şekillerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma sonucunda çalışma sahasında karstlaşmanın sığ yüzey karstı şeklinde gerçekleştiği, karstik süreçler üzerinde litoloji, stratigrafi, tektonik yapı, jeomorfoloji, iklim, hidroloji, toprak, bitki örtüsü ve zaman gibi faktörlerin etkili olduğu ancak karstlaşmanın daha çok litoloji, tektonik yapı ve flüvyokarstik süreçlerin kontrolünde gerçekleştiği görülmüştür. Bu nedenle araştırma sahasında karstlaşma, kireç taşının saflık derecesinin nispeten yükseldiği, tektonik hatlar boyunca ve daha çok flüvyokarstik süreçlere bağlı olarak gerçekleşmiştir. Araştırma kapsamında sahadaki çözülme şekillerini lapya, dolin, uvala, akarsu vadileri içerisinde gelişmiş flüvyokarstik depresyonlar ve mağaralar oluşturur. Sahadaki karstik birikim şekillerini ise kalker kabuk oluşumları ve kireç benekleri oluşturmaktadır. Herhangi bir alanda gerçekleşen jeomorfolojik süreçlerin ve jeomorfolojik şekillerin bilinmesi, alanın doğal ortam potansiyelinin doğru değerlendirilmesi, arazi kullanımı ve alan planlaması açısından doğru kullanılması için bir gerekliliktir. Bu yönüyle bu araştırmanın yukarıda sözü edilen planlama çalışmaları için ihtiyaç duyulan temel altlık bilginin bir kısmını karşılayacağı düşülmektedir. Öte yandan bu araştırmanın karbonatlı kayaçların geniş yer tuttuğu Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde özelde de Şanlıurfa Yöresinde Kars Jeomorfolojisine ilişkin literatür boşluğunun giderilmesine önemli katkılar sunacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Fatik Plateau, located within the borders of Şanlıurfa province of the Southeastern Anatolia Region, is located between the plains of Harran and Suruç. The Plateau, bordered by faults on both sides, is a horst character rising between Akçakale-Suruç Graben. In this study, it is aimed to investigate the geological, geomorphological, climate, hydrography, soil and vegetation factors that are effective on the karstic shapes on the Fatik Plateau and their formation and development. The fact that this study will contribute to the elimination of the literature gap related to Kars Geomorphology in the Southeastern Anatolia Region, where carbonated rocks occupy a large area, in particular, in the Şanlıurfa Region, makes the subject important. The degree of purity of the carbonated rocks in the study area varies from place to place, fault and crackiness caused by tectonic deformations, as well as seasonal river activities during rainy periods, etc. For reasons, an imbalance prevails in the distribution of karst shapes. For these reasons, karst shapes occurred mostly in the north of the study area. According to the findings obtained as a result of the studies carried out in the research area; tectonic and lithological features and fluvial processes were found to be determinant on karstification. Karstification took place in the form of shallow surface karst especially since the climate conditions are unfavorable and also the layers soluble in carbonate rocks are not very thick and limited to the surface. In addition, the course of karstification in the field progresses slowly. The development of karstification takes place in a limited period due to climatic conditions. Within the scope of the research, dissolve forms of dissolution in the field, developed fluoocarstic depressions and caves within the valleys of dolin and river. The karstic deposits in the field are formed by limestone crust formations and lime speckles.
Benzer Tezler
- Harran Ovası ve yakın çevresinin jeomorfolojisi
Geomorphology of Harran Plain and close vicinity
MEHMET SALİH AYDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
CoğrafyaHarran ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HURŞİT YETMEN
- The impact of the Late Antique Little Ice Age (535-700 AD) on the Türk Khaganate
Geç Antikçağ Küçük Buzul Çağı'nın (MS 535-700) Gök-Türk Kağanlığı üzerindeki etkisi
COŞKUN FAİK KAVALA
- Şanlıurfa-Harran ovası topraklarının ince kum mineralojisi ve bazı yaygın toprak serilerinin mikromorfolojisi
Başlık çevirisi yok
SABAHATTİN ŞAHAN
- Asfaltit ve bitümlü şist piroliz ürünlerindeki azotun potansiyometrik yöntemle incelenmesi
The Investigation of nitrogen containing compounds in pyrolysis products of asphaltite and oil shale by nonaoueous potentiometry
ALİ ÖNEN
