Suriyeli mültecilerde travma sonrası stres belirtilerive travma sonrası büyüme ile ilişkili değişkenler
Post-traumatic stress symptoms and variables related to post-traumatic growth among Syrian refugees
- Tez No: 641059
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP CEREN ACARTÜRK, DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM HAKKI ACAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Suriye Savaşı, Suriyeli vatandaşların başka ülkelere toplu şekilde iltica etmelerine ve onların kendi ülkelerinde, iltica sırasında ve iltica sonrası yeni ülkelerine yerleşme sürecinde birçok olası travmatik yaşantı ve stres veren duruma maruz kalmalarına sebep olmuştur. Suriyeli mültecilerin bu örseleyici yaşantılar sonrasında olumlu psikolojik etkilenme ihtimallerini inceleyen araştırma sınırlıdır. Mevcut çalışmada, Türkiye'de yaşayan Suriyeli mültecilerde travma sonrası büyümeyi etkileyen faktörlerin incelenmesi ve bu faktörleri içeren bir model oluşturulması amaçlanmıştır. Önerilen modeldeki faktörler şunlardır; geçmiş çoklu travmatik yaşantılar, iltica sonrası yaşanılan zorluklar, travma sonrası stres belirtileri ve başa çıkma tutumları. Bu faktörler arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) kullanılmıştır. Çalışmanın verileri, Hatay ve Mardin'de kamp dışında yaşayan Suriyeli mültecilerden toplanmıştır. 18-77 yaş aralığında (𝑋𝑜𝑟𝑡= 35.60, SS = 11.65), 275 kadın (%52.1), 249 erkek (%47.2), 528 Suriyeli mültecinin katılımcı olduğu araştırma, kesitsel bir çalışmadır. Çalışmanın değişkenleri olan geçmiş çoklu travmatik yaşantılar, iltica sonrası yaşanılan zorluklar, travma sonrası stres belirtileri ve başa çıkma tutumları ölçmek amacıyla 5 adet özbildirime dayalı ölçek kullanılmıştır (LEC-5, PMLD, PCL-5, COPE, PTGI). YEM sonuçları, modelin eldeki veriye iyi uyduğunu (RMSEA = .08, CFI = .91, SRMR = .08) ve TSB'deki varyansın % 33'ünün bağımsız değişkenler tarafından açıklandığını göstermiştir. Çoklu geçmiş travmatik olayın şiddeti ve iltica sonrası zorluklar TSB ile doğrudan ilişkili olmayıp, travma sonrası stres belirtileri ile ilişkilidir. Başa çıkma stratejileri doğrudan TSB ile ilişkilidir ve travmatik yaşantıların türünün ve şiddetinin TSB ile olan ilişkisinde baş etme stratejileri aracılık etmektedir. İstatistiksel model, mültecilerin geçmişte meydana gelen çoklu travmatik yaşantıların özellikleri ile TSB arasındaki ilişkinin başa çıkma stratejilerinin varlığıyla açıklandığı göstermektedir. Bu anlamda, mültecilere yönelik psikoterapilerde ve psikososyal müdahalelerde başa çıkma stratejilerinin ele alınması pozitif psikolojik büyümeyi destekleyeceği düşünülmektedir. Model, iltica sonrası zorlukların TSB veya başa çıkma stratejilerini doğrudan etkilemediğini göstermektedir. İlişkili alanyazında bu etkinin incelendiği sınırlı sayıda araştırma olduğu için gelecekteki çalışmaların iltica sonrası zorlukların TSB üzerindeki etkisine ayrıntılı olarak değinilmesi önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
The Syrian War has caused to a mass migration of Syrians to other countries and exposed them many possible traumatic events and stressors in their countries of origin, during migration and during resettlement. The possibility of positive psyhological effect of adverse life events is less documented among Syrian refugees. The aim of this paper is to develop a statistical model identifying factors that are associated with post traumatic growth (PTG) of Syrian refugees residing in Turkey. These factors include multiple traumatic events, post-migration difficulties (PMLD), post traumatic stress symptoms and coping strategies. Structural equation modelling (SEM) was used in the current study to assess the relationship among these factors. Data were obtained from Syrian refugees residing outcome camps in Hatay and Mardin. A total of 528 Syrians, aged between 18-77 years (Mage= 35.60, SD = 11.65), 275 women (%52.1), 249 men (%47.2) participated in a cross-sectional study using five self-report instruments measuring past traumatic events, post-migration stressors, post-traumatic symptoms, coping strategies and post-traumatic growth (LEC-5, PMLD, PCL-5, COPE, PTGI). SEM results indicated that the model fit the data well (RMSEA =.08, CFI = .91, SRMR= .08) and that 33% of the variance in PTG was explained by independent variables. Multiple past traumatic events severity and PMLD was directly related to distress symptoms, not to PTG. Coping strategies was directly related to PTG and the relationship between trauma characteristics and PTG mediated by coping strategies. The statistical model provides support that the relationship between refugees' past multiple traumatic characteristics and PTG appear to be explained through the presence of coping strategies which could be adressed in the psychotherapies and psychosocial interventions for refugees to promote positive psychological change. The model showed that PMLD were not related to PTG or coping strategies which is less documented in refugee literature, thereby future studies should be adressed the effect of post-migration difficulties on PTG in detail.
Benzer Tezler
- Türkiye'de yaşayan psikososyal yardım talebinde bulunan suriyeli mültecilerde algılanan ayrımcılık ve göç sonrası yaşam zorluklarının ruh sağlığına etkisi
The effect of perceived discrimination and post migration living difficulties on the mental health of syrian refugees living in turkey and requesting psychosocial assistance
AYLİN EVECEN KARAYTUĞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ONUR DURMAZ
- Suriyeli mültecilerin travma sonrası stres bozukluğu, depresyon ve anksiyete belirtileri ile yaşam kalitesi arasındaki ilişki üzerine bir araştırma: Kayseri ili örneği
A study on the relationship between post-traumatic stress disorder, depression and anxiety symptoms and the quality of life of Syrian refugees: A case study of Kayseri province
EMRAH GÖKKAYA
Doktora
Türkçe
2022
Kamu YönetimiGümüşhane ÜniversitesiAfet Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET HANEFİ TOPAL
- Şanlıurfa ili Suruç ilçesinde yaşamakta olan ilköğretim öğrencilerinde genel psikopatoloji, travmatik yaşantılar ve travma sonrası stres bozukluğu ile uyumlu yakınmaların belirlenmesi
General psychopathology, traumatic experiences and symptoms congruent with post-traumatic stress disorder among primary school children living in Şanlıurfa county, Suruc district
SİNEM TABUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
PsikolojiHasan Kalyoncu ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP BENGİ SEMERCİ SÖZÜER
- Savaş ve iltica: Travmatik olaylara maruz kalmış geçici koruma statüsündeki Suriyeli kadınlara yönelik inceleme ve psikolojik müdahale
War and immigration: Implementing psychosocial interventions to Syrian refugee women who are exposed to psychological trauma
HALİME SEVDE ESKİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Psikolojiİstanbul Şehir ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP CEREN ACARTÜRK
- Suriyeli mültecilerde travma sonrası stres bozukluğu taraması
Post traumatic stress disorder screening in syrian refugees
ESER SAĞALTICI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
PsikiyatriGaziantep ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÖKAY ALPAK