Geri Dön

Yabancılara Türkçe öğretiminde kaynak eserler (Kitâbu'l-İdrâk li-Lisâni'l-Atrâk örneği)

Source works in teaching Turkish to foreigners (Example of Kitâbu'l-İdrâk li-Lisâni'l-Atrâk)

  1. Tez No: 642768
  2. Yazar: ÜNAL ALDEMİR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA S. KAÇALİN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Dilbilim, Eğitim ve Öğretim, Linguistics, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Memlûk Kıpçakçası, sözlük bilimi, Kitâbu'l-İdrâk li- Lisâni'l Atrâk, Yabancılara Türkçe Öğretimi, Mamluk Kipchak, dictionary science, Kitâbu'l-İdrâk li-Lisâni'l- Atrâk, teaching Turkish to foreigners
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türkçe Öğretmenliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 952

Özet

Bu çalışmada ele alınacak olan Kitâbu' l-İdrâk li-Lisâni' l-Atrâk, yabancılara Türkçe öğretimi maksadıyla yazılan ilk eserlerden biridir. Gerek müellifi gerek ihtiva ettiği malzeme gerekse usulü bakımından benzerleri içinde müstesna bir yere sahip olan eser, alanında bir merhaledir. Eserde öğretilmeğe çalışılan Türkçe ise Memlûkların Mısır'a hâkim olduğu dönemdeki [1250-1517]“yaşayan”Türkçedir. Ebu Hayyân tarafından, Mısır'ın Kahire şehrinde 20 Ramazan 712 (18 Aralık 1312) Perşembe günü tamamlanan Kitâbu'l-İdrâk li Lisâni'l-Atrâk'in aslı bugün elde olmadığından çalışmada, eserin eldeki üç yazma nüshası kullanılmıştır. Çalışmamızda söz konusu eserin iki bölümü (sözlük ve dil bilgisi) ve üç nüshası da incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre çalışma, aşağıda belirtilen bölümler hâlinde düzenlenmiştir: Birinci bölüm,“giriş”bölümüdür. Bu bölümde, tezin kavramsal çerçevesi çizilmiş, problem durumu ve yöntem ortaya konulmuştur. İkinci bölüm, çalışmaya konu olan eserin önce genel özellikleri; daha sonra“yabancılara Türkçe öğretimi”alanında ortaya koyduğu hususiyetler bakımından ele alındığı bölümdür. Üçüncü bölüm, incelenen eserin sunulduğu bölümdür. Bu bölüm beş kısma ayrılmıştır. İlk kısımda, yazma eserin sözlük bölümünün muhtevası, kaynaklar ışığında ve bu üç nüsha eşliğinde, çeviri yazı kullanılarak Latin harfleriyle kaydedilmiştir. Burada, mümkün olduğunca, Türkçe kelimelerin doğru okunuşlarının verilmesine; Arapça karşılıklarının da doğru manalandırılmasına gayret edilmiştir. İkinci kısmında, yazma eserin dil bilgisi bölümünün çevirisi yer almaktadır. Burada, kısmi düzenlemeler ve tashihler yapılmakla yetinilerek Kilisli Rıfat BİLGE'nin Ahmet CAFEROĞLU'nun eseri için yaptığı tercümeyi muhafaza etme yolu tercih edilmiştir. Üçüncü kısımda yazma eserin sözlük ve dil bilgisi bölümü, Arap harfli olarak yazılmış ve üç nüsha da göz önünde bulundurularak gerek biçim gerek içerik olarak eserin aslı yansıtılmaya gayret edilmiştir. Dördüncü kısımda incelenen eserin dizinine yer verilmiştir. Dördüncü ve son bölüm sonuç ve önerilerin yer aldığı bölümdür.

Özet (Çeviri)

Kitabu'l-Idrak li Lisani'l-Atrak, which will be discussed in this study, is one of the first works written for the purpose of teaching Turkish to foreigners. The work, which has an exceptional place among its kind, in terms of its writer, material and style, is a phase in its field. The Turkish that was tried to be taught in the work is“living”Turkish in the period [1250- 1517] when the Mamluks ruled Egypt. Since the original Kitabu'l-Idrak li-Lisani'l-Atrak, completed by Abu Hayyan on Thursday, December 18, 1312 (20 Ramadan 712) in Cairo, Egypt, is not available today, the three written copies of the work were used in the study. In this study, two parts (dictionary and grammar) and three copies of this work were examined. According to the results, the study is organized into the following sections: The first part is the“introduction”section. In this section, the conceptual framework of the thesis is highlighted and the problem situation and method are presented. The second part is the part where the work is first discussed in terms of the general characteristics of the work and then the specialities that it reveals in the field of“Turkish language teaching to foreigners”. The third part is the part where the work being examined is presented. This section is divided into five parts. In the first part, the contents of the dictionary section of the manuscript were recorded in Latin letters using translation writing in the light of the sources and accompanied by these three copies. Here, as far as possible, the provision of the correct pronunciation of the Turkish words; the effort has been made to the true meaning of their Arabic equivalents. The second part contains a translation of the grammar section of the manuscript. Here, by making partial arrangements and revisions, the way was preferred to preserve the translation of Kilisli Rifat BİLGE for Ahmet CAFEROĞLU's work. In the third part, the dictionary and grammar section of the work was written in Arabic and three copies were taken into consideration and efforts were made to reflect the original of the work in both form and content. In the fourth part, the index of the work examined is given. The fourth and final section is the one with the results and suggestions.

Benzer Tezler

  1. Yabancılara Türkçe öğretiminde Sabahattin Ali'nin apartman ve Köpek isimli hikâyelerinin a1-a2 seviyesine uygun sadeleştirme çalışması

    A study on simplification of stories named apartman and Köpek by Sabahattin Ali to a1-a2 levels in teaching Turkish to foreigners

    ZEYNEP KAYMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. AKARTÜRK KARAHAN

  2. Yabancılara Türkçe öğretiminde Ömer Seyfettin'in 'Pembe İncili Kaftan' hikâyesinin B1 seviyesine uyarlama çalışması

    Adaptation study of Omer Seyfettin's story of 'Pembe İncili Kaftan' in teaching Turkish to foreigners to level B1

    SEVCİHAN AHMET

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimFatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi

    Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ŞABAN SAĞLIK

  3. Yabancılara Türkçe öğretiminde refik Halit Karay'ın eskici ve testi adlı hikâyelerinin A2 seviyesine uyarlanması

    Refik Halit Karay's 'Eskici' and 'testi' storys in the Turkish language in foreigners setting up to level A2

    HASAN YAYAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimNevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi

    Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. LOKMAN TANRIKULU

  4. Yedi İklim Türkçe ve İstanbul yabancılar için Türkçe öğretim setlerindeki fiilimsilerin kullanım sıklığının belirlenmesi

    Determination of frequency of occurrence of the gerundials that of Turkish teaching sets for Seven Climate Turkish and Istanbul foreigners

    TANJU KILIÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DilbilimNevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi

    Yabancılara Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MESUT GÜN

  5. Yabancılara Türkçe öğretimi ders kitaplarında {-Mış} biçimbiriminin işlevlerinin incelenmesi

    Examining the functions of the morpheme {-Miş} in Turkish as a foreign language coursebooks

    SELDA DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesi

    Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. KAMİL İŞERİ