Corcȋ Zeydân'ın 'Selâhaddin Eyyûbȋ' adlı romanının Arapça ve İngilizceden Türkçeye yapılan çevirilerindeki kayıplar
Losses in the translations of the novel 'Saladin' by Jurji Zaydan from Arabic and English into Turkish
- Tez No: 642866
- Danışmanlar: DOÇ. DR. OSMAN DÜZGÜN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arap Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 181
Özet
Çeviri bir dilden başka bir dile aktarımı ifade etmektedir. Ancak literatürde bu aktarımın her zaman mümkün olup olmadığı ve kendine özgü bir dil yapısı olan yazınsal metinin bu özelliğini kaybetmeden hedef dile ne ölçüde aktarılabileceği önemli bir tartışma konusudur. Buradan hareketle kaleme alınan bu tez çalışması çeviri kaybı sorununu ele alarak alan hakimiyeti ve metin türleri gibi iki temel problemden kaynaklandığı argümanını savunmaktadır. Bilimsel ve teknik metinler düz bir anlama sahipken edebi metinler, yazarların sahip oldukları dilsel özellikler nedeniyle farklılık göstermektedir. Edebi metin çevirisinde yaşanan zorlukların nedeni, kültürel ve yapısal farklılıklardır. Örneğin kaynak dil ile hedef dil arasındaki anlam örtüşmüyorsa, dil bilgisel ve kültürel farklılıklar varsa, bu iki dil çifti arasında yapılan çeviride kayıpların yaşanması kaçınılmaz olacaktır. Bütün bunlara ek olarak diller arasındaki farklılıklar başlı başına çeviri kaybına sebep olurken; ara dilden yapılan çevirilerde bu kayıp daha da artmaktadır. Bir metin kaynak dilden ara bir dile aktarılıp bu ara dil kaynak dil kabul edilerek üçüncü bir dile çevriliyorsa, çeviri kaybının katlanarak artacağı söylenebilir. Nitekim böyle durumlarda çevirmen çeviride kayıp düzeyini en aza indirgemek için azami düzeyde çaba sarf etmelidir. Bu çalışmaya konu edilen çeviri kayıplarının karşılaştırmalı çeviri bilim alanına katkı sağlaması için Zeki Megamiz tarafından kaynak dil Arapçadan Türkçeye ve Cuma Vural tarafından ara dil İngilizceden Türkçeye çevirisi yapılan Lübnanlı tarihi roman yazarı Corcȋ Zeydân'ın Selâhaddȋn Eyyûbȋ adlı romanının karşılaştırmalı metin incelemesi yapılmıştır. Bu çalışma bir giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde çalışmanın amacı, yöntemi, kapsamı ve sınırlılıkları incelenmiş; birinci bölümde kuramsal çerçeve ortaya konmuş; ikinci bölümde kaynak eser yazarı hakkında bilgi verilerek yukarıda adı geçen romanın kısa tahlili yapılmış ve üçüncü bölümde de çeviri sürecinde tespit edilen dil bilgisel ve kültürel kayıplar kaynak metinden tablo düzeyinde örnekler verilerek incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
Translation refers to the transfer from one language to another. However, it is an important discussion in the literature whether this transfer is always possible and to what extent the literary text, which has a unique language structure, can be transferred to the target language without losing this feature. Based on this, this thesis study considers the problem of translation losses and defends the argument that it arises from two basic reasons such as the domination over the specific field and text types. While scientific and technical texts have a direct meaning, literary texts differ due to the linguistic features of the authors. Cultural and structural differences are the reasons for the difficulties seen during the translation of literary texts. For example, if the meaning between the source language and the target language does not match, and there are grammatical and cultural differences, it will be inevitable to experience losses in the translation between these two language pairs. In addition to all these, the differences between languages cause loss of translation at first hand. This loss increases even more in translations made from a third language. It can be said that if a text is transferred from the source language to a third language by means of an interlanguage, the losses in translation will increase exponentially. Indeed, in such cases, the translator must devote great efforts to minimize the level of loss in translation. In order to contribute to the field of comparative translation studies, the comparative text analysis of the historical novel“Saladin”written by the Lebanese author Jurji Zeydȃn, was performed based on the translations of it including the one by Zeki Megamiz from Arabic to Turkish and the one by Cuma Vural from English to Turkish. This study consists of an introduction and three chapters. In the introduction, the purpose, method, scope and limitations of the study were examined; in the first chapter, the theoretical framework was presented. In the second part, the above-mentioned novel was analyzed briefly by giving information about the author of, and in the third part, the grammatical and cultural losses identified in the translation process were examined by giving examples from the source text by means of a table.
Benzer Tezler
- Corci Zeydanân'ın 'Selahaddin Eyyübî ve Haşhaşiler' adlı romanının Türkçe çeviri metinlerinin eşdeğerlik yaklaşımları açısından incelenmesi
An analysis of Jurji Zaydan's novel 'Saladin and Hashashins' according to the equivalance approaches of the Turkish translation texts
ALİ OSMAN KIRALİ
Doktora
Türkçe
2021
Doğu Dilleri ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUAMMER SARIKAYA
- Corci Zeydan'ın tarihi romancılığı ve Osmanlı İnkılabı adlı romanı
Başlık çevirisi yok
ŞAHİN ŞENER
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Doğu Dilleri ve EdebiyatıUludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NASUHİ ÜNAL KARAARSLAN
- Corci Zeydan'ın İslam medeniyeti tasavvuru (İslam Medeniyeti Tarihi kitabı bağlamında)
Corci̇ Zeydan's thought of Islamic civilization (Within the context of book titled history of islamic civilization
ÖMER PEKKIRBIZLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEM ZORLU
- Corci Zeydan'ın İstanbul'a Seyahat isimli eserinde mimari ve sosyal hayat
Architecture and soscial life in Corci Zeydan's book called Istanbul'a Seyahat
BETÜL NUR SEMİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Tarihİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTarih ve Medeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH TOK
- Corci Zeydân ve Haccac b. Yusuf romanının tahlili
Analysis of the novel Jurji Zaidan and Al-Hajjaj İbn Yousaf
ENES SAYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Doğu Dilleri ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENES ERDİM