Yunus Emre'nin şiirlerinde halk edebiyatı unsurlarının tahlili
Analysis of folk literature elements in Yunus Emre's poems
- Tez No: 643169
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ RUŞEN ALİZADE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 191
Özet
13.yüzyılın sonları ile 14.yüzyılın başlarında Anadolu'da yaşayarak devrin çalkantılı sosyo-ekonomik ortamında Türk halkının muhayyilesinden yola çıkıp, İslami yaklaşımlar ile devrin tasavvuf anlayışını içselleştiren Yunus Emre, Tasavvuf Edebiyatı'nın da kayda değer bir şahsiyeti olarak ön plana çıkmıştır. Kendi argümanlarıyla kurguladığı ve tasavvuf edebiyatı içinde temel yaklaşımını Türk halkının muhayyilesi ve diline göre ortaya koyduğu eserleri onun hakkında bizlere bilgiler veren önemli kaynaklardır. Devrin çalkantılı ortamında Arapça ve Farsça'nın yaygın olarak kullanımı söz konusu iken temel yaklaşım ve felsefesini yalın ve akıcı bir Türkçe ile sergileyen mutasavvıf şair varlığıyla halk edebiyatının asırları aşan büyük bir şahsiyeti olarak tarihte kendine mümtaz bir yer edinmiştir. Yaklaşımlarında halka dair ve halkı aksettiren unsurların yoğunluğu onun halktan biri olması ile açıklanabilir. Bu muvazenede öğretilerini geliştiren Yunus Emre, halktan kaynağını alan ve onların kültüründen damıtarak elde ettiği halk edebiyatı unsurlarını da sanatında ustaca işlemiştir. İşte bu çalışmamız Yunus Emre'nin eserlerinde yer verdiği belli başlı halk edebiyatı unsurlarını tespit etmek ve bu unsurların tahlillerini yapmak üzerinedir. Çalışmamız sürecinde büyük mutasavvuf ve şair Yunus Emre'nin“Divan”,“Risaletü'n-Nushiyye”ve“Güldeste”eserleri temel kaynak olarak kullanılmış ve bu doğrultuda çalışmamızda bize yol gösteren ilgili literatür eserleri de araştırma boyunca bize yol gösterici olmuştur. Bu cümleden hareketle araştırmanın kavramsal çerçevesi ve içeriğinin zenginleşmesi bağlamında sosyal bilimlerin araştırma metotlarından olan muhteva analizi, kavram analizi, araştırma ve karşılaştırmalı yorumlama çalışmanın temel metodolojisi olmuştur. Ayrıca bu çalışmada yapısal-semantik yöntem aracılığı ile belli başlı analizler gerçekleştirilmiştir. Bu cümleden olarak araştırmada temel kavramlar üzerinde durulmuş ve halk edebiyatının kalıplaşmış olarak bilinen unsurları ele alınmıştır. Amaç ve araştırma yöntemlerine uygun olarak şairin eserlerinden tespit edilen halk edebiyatına dair unsurların yine tahlil edilerek belli başlı bulgulara ulaşılmasının ise bu doğrultuda ileride yapılacak akademik çalışmalara katkı sunacağı ve çalışmanın bu yönüyle de bir boşluğu dolduracağı anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Yunus Emre has come into prominence also in Sufi Literature as a considerable character that has internalized Islamic approaches with sufistic understanding of the period based on Turkish folk (people)'s imagination on turbulent socio-economic environment of the period, who lived in Anatolia in the late 13th century and in the beginning of 14th century. His works, which he built (mounted) with his own arguments and which put forth (presented) his basic approach according to Turkish folk's imagination and language within sufi literature, are important sources that give information about him to us. While Arabic and Persian were commonly being used on the turbulent environment of the period, he has gained a distinguished seat (place) for himself in the history as a great person who has gone beyond centuries in folk literature, with his sufi/mystic entity whose basic approach and philosophy showed by a simple and fluent Turkish. Intensity of elements concerning the folk and reflecting the folk in his approaches can be explained by his being one of the folk (everyman/joe public/one of the people). Developed his teachings in this respect (from this point of view), Yunus Emre, in his art, masterly crafted also folk literature elements of which source took from the folk and which he obtained by distilling from their (folk's) culture. Here, our this study aims at determining certain folk literature elements which Yunus Emre gave a place in his works and making analyses of these elements. During our study, the great Sufi and poet Yunus Emre's works“Dîvân (Diwan: Collected Poems), Risaletü'n-Nushiyye (Book of Counsel) and Güldeste (A Collection of Poems)”were used as basic source(s) and accordingly in our study, the literature works also became a guide to us during the research. Based on this sentence in the context of conceptual framework of the study and enrichment of its content; concept analysis, content analysis, research and tagging methods and comparative interpretation, which were among research methods of social sciences, became basic methodology that was applied in the current study. In addition, we carried out certain analyses by structural-semantic method in this study. Basen on this sentence, we dwelt upon folk literature elements which are known as cliched (fixed). It was understood that reaching certain findings by analyzing again elements of folk literature, which were determined from the poet's works, in accordance with purpose and research methods, will contribute to academic studies that would be carried out in the future in this direction and that study will fill a gap with this aspect, as well.
Benzer Tezler
- 13. ve 15. yüzyıllar arası halk şiirinde gelenek ve eğitim
Tradition and education in folk poetry between 13th and 15th centuries
AHMET ZEKİ GÜVEN
Doktora
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. MEHMET YARDIMCI
- Yunus Emre Divanı'nın kelime dünyası
Vocabulary word of Divan by Yunus Emre
YUDUM GÖRMÜŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
DilbilimGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜSEYİN ÖZBAY
- Âşık Veysel'in şiirlerinin vatan, millet, din, bayrak kavramları açısından incelenmesi
Examination of Aşık Veysel's poems as homeland, millet, religion and flag
ABDULLAH KARAÇAĞIL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGiresun ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜLKÜ KARA
- Sandıklılı Fikri hayatı, edebi kişiliği, şiirleri
Başlık çevirisi yok
NECMİYE AFYONKALE
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
BiyografiDokuz Eylül ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEMAL YÜCE
- Abdülahad Nûrî, hayatı, eserleri, edebi kişiliği ve divanının tenkidli metni
Abdülahad Nûrî his life, works, literary personality and criticized passage of divan
KADRİYE TÜRKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Süleyman Demirel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET ÖZÇELİK