Geri Dön

Derlem tabanlı görsel Türkçe sözlük kullanımının yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin kelime öğrenme düzeyine etkisi

The effect of the use of the corpus-based visual Turkish dictionary on the vocabulary learning level of the learners of Turkish as a foreign language

PDF İndir

  1. Tez No: 644677
  2. Yazar: SERCAN HALAT
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. HATİCE FIRAT
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 197

Özet

Sözlükler sahip oldukları geniş kelime ağlarıyla yabancı/ikinci dil öğretiminin önemli bir unsuru konumundadır. İçerisinde barındırdığı madde başı kelimeler ve buna ilişkin kelime türü, tanım, örnek, sesletim, görsel vb. gibi biçimsel ve anlamsal birimler sayesinde sözlükler, dil öğrenenlerin söz varlığının geliştirilmesine katkı sağlamaktadır. Bu yönüyle dilin dinleme, konuşma, okuma ve yazma becerilerinin kazandırılmasında ve doğru ve etkili bir biçimde kullanılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Sözlüğe ilişkin bu özellikler, onu yabancı dil öğretiminde vazgeçilmez bir başucu kaynağı hâline getirmektedir. Ne var ki mevcut durumda, yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi için hazırlanmış öğrenici sözlüklerinin çok az sayıda olduğu ve bunların kelime öğretimine ilişkin talebi karşılayamadığı görülmektedir. Günümüzde hazırlanan sözlüklerin birçoğunda, teknolojinin imkânlarından yeterince faydalanılmaması, bilimsel bir disiplin olarak sözlükbilimin temel ilkelerinin dikkate alınmaması, derlem dilbilim çalışmalarının kullanılmaması ve görsel-işitsel unsurlarla birlikte tematik yaklaşımın, dil öğretimindeki olumlu etkisini ortaya koyan kuram ve çalışmaların göz ardı edilmesi bu alandaki başlıca eksikliklerdendir. Buradan hareketle araştırma kapsamında, yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde sözlükbilim ve derlem dilbilim çalışmalarından faydalanarak, başlangıç dil düzeyinde (A1) tek dilli“Derlem Tabanlı Görsel Türkçe Sözlük”hazırlanmış ve bu sözlüğün, yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin kelime bilgi düzeylerine ve kalıcılığa olan etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmada nicel ve nitel yaklaşımların birlikte yer aldığı karma yöntem desenlerinden açıklayıcı desen (explanatory design) kullanılmıştır. Nicel boyutta, deney ve kontrol grubu oluşturulmuş ve deney grubunun 8 hafta boyunca Derlem Tabanlı Görsel Türkçe Sözlük'ü kullanması sağlanmıştır. Uygulamanın çalışma grupları üzerinde yarattığı etkiyi belirleyebilmek amacıyla ön test, son test ve kalıcılık testlerinin yer aldığı yarı deneysel model kullanılmıştır. Çalışmanın diğer boyutunda, nitel araştırma modellerinden biri olan durum çalışmasından (case study) yararlanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 yılı güz döneminde Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Türkçe Öğretim Merkezinde (TÖMER) öğrenim görmekte olan 48 katılımcı oluşturmaktadır. Araştırmaya dâhil olan öğrenci grupları, kolay ulaşılabilir (elverişli) örneklem ile seçilmiştir. Çalışmada deney grubu 25 öğrenciden oluşurken, kontrol grubunda 23 öğrenci yer almaktadır. Araştırmanın alt problemlerine cevap aranırken, hedef kitlenin demografik özelliklerini daha iyi betimleyebilmek amacıyla katılımcılara kişisel bilgi formu yöneltilmiştir. Katılımcıların kelime bilgi düzeylerinin ölçülebilmesi amacıyla kelime bilgisi başarı testi, ön test, son test ve kalıcılık testi olarak çalışma gruplarına uygulanmıştır. Uygulama sonrasında katılımcıların Derlem Tabanlı Görsel Türkçe Sözlük hakkındaki görüşlerinin belirlenebilmesi amacıyla, deney grubundan seçilen 5 öğrenci ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırmadan elde edilen nicel verilerin grup içi karşılaştırılmasında ilişkili örneklemler t-testi, gruplar arası karşılaştırmada ise bağımsız örneklem t-testi ve kovaryans analizinden (ANCOVA) yararlanılmıştır. Araştırmadan elde edilen nitel verilerin analizi için ise betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar Derlem Tabanlı Görsel Türkçe Sözlük'ün grup içi karşılaştırmasında, yabancı dil olarak Türkçe öğrenen deney grubu katılımcılarının kelime bilgisi düzeylerinin arttırılmasında etkili olduğunu göstermektedir. Gruplar arası karşılaştırmaya ilişkin sonuca göre, deney grubu lehine anlamlı bir farkın oluştuğu ve bunda Derlem Tabanlı Görsel Türkçe Sözlük'ün önemli bir etkisinin bulunduğu tespit edilmiştir. Kalıcılık testi başarı puanlarına ilişkin gerek grup içi, gerekse de gruplar arası karşılaştırmada ise deney grubu lehine anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuç, Derlem Tabanlı Görsel Türkçe Sözlük kullanılarak yapılan öğretimin, kelime öğrenmeye ilişkin kalıcılığın sağlamasında etkili olduğunu göstermektedir. Yapılan görüşmeler sonucunda ise katılımcıların, Derlem Tabanlı Görsel Türkçe Sözlük'ü kelime öğrenme konusunda faydalı ve işlevsel buldukları anlaşılmıştır. Araştırmanın nicel ve nitel boyutu kapsamında ulaşılan sonuçlar, sözlükbilim ve derlem dilbilim çalışmaları doğrultusunda hazırlanan Derlem Tabanlı Görsel Türkçe Sözlük'ün, kelime öğrenme ve kelimelere ilişkin kalıcılığın sağlanmasında etkili olduğunu, bu nedenle yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanışlı bir yardımcı ders materyali olarak kullanılabileceğini göstermektedir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar bağlamında, yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde görsel sözlük hazırlama ve kullanımına ilişkin önerilerde bulunulmuştur.

Özet (Çeviri)

Dictionaries are an important element of foreign/second language teaching with their wide networks of words. Dictionaries contribute to the development of the vocabulary of language learners through the figural and semantic units such as head words and the related word types, definitions, examples, pronunciation, visuals etc. they contain. In this respect, dictionaries play an important role in the acquisition of listening, speaking, reading and writing skills and in the accurate and effective use of the language. These features of the dictionary make it an indispensable source of reference in foreign language teaching. However, in the current situation, it is seen that there are very few learner dictionaries prepared for teaching Turkish as a foreign language and they cannot meet the demand for vocabulary teaching. The main deficiencies in many of the dictionaries prepared today include the following: the opportunities of technology are not used sufficiently, the basic principles of lexicography as a scientific discipline are ignored, the corpus linguistics studies are not capitalized on, and the theories and studies that reveal the positive effect of the thematic approach used together with audio-visual elements in language teaching are overlooked. Thus, within the context of the current study, a monolingual“Corpus-Based Visual Turkish Dictionary”was prepared at the beginner level (A1), using lexicography and corpus linguistics studies in teaching Turkish as a foreign language and it was aimed to determine the effect of this dictionary on the level of vocabulary knowledge and retention of the learners of Turkish as a foreign language. The current study employed the explanatory design, one of the mixed research designs including both quantitative and qualitative approaches. In the quantitative dimension of the study, experimental and control groups were constructed and the experimental group students used the Corpus-Based Visual Turkish Dictionary for 8 weeks. In order to determine the effect created by the application on the study groups, the quasi-experimental design including pre-test, post-test and retention test was used. In the other dimension of the study, the case study method, one of the qualitative research methods, was used. The study group of the current research is comprised of 48 students attending the Muğla Sıtkı Koçman University Turkish Language Teaching Centre (TÖMER) in the fall term of the 2019-2020 academic year. The students participating in the current study were selected by means of the convenience sampling method. While the experimental group is consisted of 25 students, there are 23 students in the control group. While seeking answers to the sub-problem of the study, a personal information form was administered to the participants to better describe the demographic features of the target population. In order to measure the vocabulary knowledge level of the participants, a vocabulary knowledge achievement test was administered to the participants as pre-test, post-test and retention test. After the completion of the application, 5 students were selected from the experimental group and semi-structured interviews were conducted with these 5 students to determine the experimental group students' opinions about the Corpus-Based Visual Turkish Dictionary. In the within-group comparisons of the quantitative data obtained in the current study, dependent samples t-test was used while in between-groups comparisons, independent samples t-test and covariance analysis (ANCOVA) were used. In the analysis of the qualitative data, the descriptive analysis technique was used. The results obtained from the within-group comparisons in the current study have revealed that the Corpus-Based Visual Turkish Dictionary was effective in increasing the vocabulary knowledge level of the experimental group students learning Turkish as a foreign language. According to the results obtained from between-groups comparisons, there is a significant difference in favour of the experimental group and the Corpus-Based Visual Turkish Dictionary had an important influence on the emergence of this significant difference. Both within-group and between-groups comparisons conducted on the retention test achievement scores have revealed that there is a significant difference in favour of the experimental group. This results shows that the Corpus-Based Visual Turkish Dictionary was effective in increasing retention of the vocabulary learned. As a result of the interviews conducted with the students, it was concluded that the students found the Corpus-Based Visual Turkish Dictionary both useful and functional. The results obtained with the context of the quantitative and qualitative dimensions of the study show that the Corpus-Based Visual Turkish Dictionary prepared in line with lexicology and corpus linguistics studies is effective in learning vocabulary and increasing retention; thus, it can be used as a supplementary material in teaching Turkish as a foreign language. In light of the findings obtained in the current study, some suggestions are made for preparing and using visual dictionaries in teaching Turkish as a foreign language.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    444630

    Web sayfalarının görsel ve yapısal benzerliklerinin incelendiği ve indekslendiği bir arama motorunun tasarımı ve gerçekleştirimi

    Design and implementation of a search engine which the visual and structural similarities of web pages are investigated and indexed

    AHMET SELMAN BOZKIR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolHacettepe Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EBRU SEZER

  2. Tez No

    523980

    Anlam alanı ve anlam ezgisi açısından eş anlamlı durum sıfatları (Derlem tabanlı bir inceleme)

    Synonym situation adjectives in terms of semantic field and semantic prosody (A corpus based analysis)

    GÖKSEL SERT

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    DilbilimEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ERDOĞAN BOZ

  3. Tez No

    513281

    Caferilikte Mersiye ve Sinezen

    Lament and Sinezen in Jaafari

    YELİZ TURMUŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Dinİstanbul Teknik Üniversitesi

    Müzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÖZDE ÇOLAKOĞLU SARI

  4. Tez No

    495126

    Eğitimde akıllı tahta kullanımı üzerine derleme çalışması

    A review on using smart board in education

    ELİF SANCAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Eğitim ve ÖğretimBahçeşehir Üniversitesi

    Bilgi Teknolojileri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TUFAN ADIGÜZEL

  5. Tez No

    847173

    Fake news classification using machine learning and deep learning approaches

    Makine öğrenimi ve derin öğrenme yaklaşımlarını kullanarak sahte haber sınıflandırması

    SAJA ABDULHALEEM MAHMOOD AL-OBAIDI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolGazi Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ TUBA ÇAĞLIKANTAR

Geri Dön