Abdülhak Şinasi Hisar'ın Çamlıcadaki Eniştemiz adlı eserindeki cümle tipleri üzerine bir inceleme
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 64623
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUHAMMET YELTEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1997
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 453
Özet
ÖZET Abdülhak Şinasi Hisar'ın Çamlıcadaki Eniştemiz adlı eserindeki cümleler üzerinde yaptığımız bu çalışma esas olarak giriş ve inceleme bölümlerinden meydana gelmiştir. Önsöz' de, çalışmanın gayesi, çalışma konumuz olan sözkonusu eserin seçilme nedeni ve çalışma esnasında takip ettiğimiz yol konusunda bilgi verilmiştir. Bu çalışmamızda dilbilgisi kaynaklarından faydalanarak ortaya koyduğumuz cümle unsurları ve cümle türlerinin tek tek tanımı yapılmış ve bu cümle türleri hakkında kaynaklara dayalı açıklayıcı bilgiler verilmiş, ayrıca cümleler bu mevcut kaynaklara göre sınıflandırılmıştır. Oldukça uzun ve karmaşık bir özellik taşıyan cümleler, daha çok şekil fonksiyonlarıyla ele alınmış ve yazarın anlatıma zenginlik katmak gayesiyle diziler halinde kullandığı isim-fiil, sıfat-fiil (partisip) ve zarf-fiil (gerindium)'lerle kurulmuş kelime ve kelime grupları çerçevesinde incelenmiştir. Bazı kaynakların hiç temas etmediği bazılarının ise eksik ve birbirini tutmayan değişik başlıklar altında ele aldığı ve temel cümleyi görev ve an lamca destekleyen yan yargılar, yapı özellikleri itibariyle değerlendirilerek, fiilimsilerle kurulanlar“cümlemsi”, -SA morfemiyle kurulanlarla, ilgi cümlelerinde ki' den sonra gelen cümle“yancümle”, temel cümle içinde geçen ve bir isim gibi kullanılan cümle de içcümle olarak adlandırılmışlardır. 439Ayrıca bu yan yargıların, temel cümleye katılma şekilleri, yani temel cümleyi hangi görev ilgisiyle tamamladıkları hususu ayrıntılarıyla ele alınıp incelenmiştir. Eserde bütün cümle tiplerine rastlanmıştır. Ancak bu cümle tiplerin den emir cümleleriyle devrik cümlelerin daha az kullanıldığı fakat daha çok birleşik ve sıralı cümlelere yer verildiği görülmüştür. İnceleme bölümünde ise Çamlıcadaki Eniştemiz'de geçen ve tek tek fişlemesi yapılan bütün cümlelerin giriş kısmındaki cümle tiplerine uygun şekilde ayrı ayrı açıklamaları yapıldı. Örnek cümlelerin yüklemleri zaman yönünden de incelendi ve hangi yüklemin hangi kiple ve kaç defa çekimlendiği sayı olarak tesbit edilerek ilgili konu başlıkları altında verildi. Ayrıca şablonumuza uymayan cümleler çeşitli yönlerden değerlendirilmeye tabi tutuldu. Aynı tipteki cümlelerin hepsi, tezin hacmini artıracağı endişesiyle inceleme kısmına alınamadı. Ancak bu cümleler tasnif edilerek kullanıma hazır hale getirildi. 440
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Abdülhak Şinasi Hisar'ın eserlerinde ikilemeler
Reduplications in the Works of Abdülhak Şinasi Hisar
EMİNE BİLGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıManisa Celal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASU ERSOY
- Abdülhak Şinasi Hisar'ın romanlarında mekan-insan ilişkisi
The relationship between place and human in the novels of Abdulhak Şinasi Hisar
YUNUS BİLGE
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıFatih ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET TEKİN
- Edebiyatta Üsküdar
Üsküdar in literature
UĞUR İBRAHİMHAKKIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Türk Dili ve EdebiyatıMersin ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZAFER ÖNLER
- Abdülhak Şinasi Hisar'ın deneme ve tenkitleri üzerine bir inceleme
A review on the essays and criticisms of Abdülhak Şinasi Hisar
ŞEYMA NUR KARABULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıTOBB Ekonomi ve Teknoloji ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NECMETTİN TURİNAY
- Abdülhak Şinasi Hisar'ın eserlerinde geçmiş ve gelecek zaman
The past and the future time in the works of Abdülhak Şinasi Hisar
MAHFUZ ZARİÇ
Doktora
Türkçe
2013
BiyografiAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİHAYET ARSLAN