Koruma amaçlı imar planlarının etkinliği: Samsun, İlkadım ilçesi koruma amaçlı imar planları üzerine bir değerlendirme
The efficiency of conservation development plan: A review of conservation development plans in Ilkadim province, Samsun
- Tez No: 647512
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ADEM ERDEM ERBAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Koruma Amaçlı İmar Planı, Kültürel Miras, Sit Alanı, Tescilli Yapı, Samsun İlkadım İlçesi, Conservation Development Plan, Cultural Heritage, Site Area, Registered Building, Samsun İlkadım Province
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Koruma ve Yenileme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 204
Özet
Türkiye'de kültürel miras kapsamındaki taşınmaz kültür varlıkları, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu (2863 sayılı kanun) ve kanunun ilgili maddelerine dayanarak hazırlanan yönetmelikler aracılığı ile yönetilir/korunur. 2863 sayılı kanuna göre kültür varlıkları sit ve tescil yolu ile belirlenerek kaydedilir. Sit alanları arkeolojik, kentsel ve tarihi olmak üzere üçe ayrılırlar. Tescilli yapılar ise; sivil mimari örnekleri ve anıtlardır. Tescilli yapılar rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri aracılığı ile korunurken, sit alanları için Koruma Amaçlı İmar Planları hazırlanmaktadır. Plan notları ve plan açıklama raporuyla bir bütün olarak kabul edilen imar planları, planlama esaslarına ve şehircilik ilke ve esaslarına göre hazırlanmalıdır. Taşınmaz kültür varlıklarının korunmasında yerelde yetkili kurumlar; Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu (Bölge Kurulu), Koruma Uygulama ve Denetim Büroları (KUDEB) ve arkeolojik sit alanları için ilgili Müze Müdürlükleridir. Müze Müdürlükleri arkeolojik sondaj kazı çalışmalarını yapıp, sonuç raporunu Bölge Kuruluna iletmekle yükümlüdür. KUDEB kültür varlıklarının korunması için gerçekleştirilen tadilat, tamir, onarım çalışmalarını denetler, uygun veya uygunsuzluk durumlarını gerekli işlemlerin yapılması için ilgili Bölge Kuruluna iletir. Bölge Kurulları kültür varlıklarının tespit ve tescil işlerinden ve Koruma Amaçlı İmar Planlarının onanmasından sorumlu karar merciidir. Hitit, Pers, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı yönetimlerinde kalan ve Cumhuriyet Tarihimiz açısından da önemli bir yere sahip olan Samsun İli, İlkadım ilçesinde; toplam 18 adet sit alanı ve 161 adet tescilli yapı bulunmaktadır. Koruma Amaçlı İmar Planlarının etkinliğini tartışmaya yönelik hazırlanan bu tez çalışmasında, kentin gelişmesine bağlı olarak, İlkadım İlçesinde bulunan Koruma Amaçlı İmar Planlarının yaşadığı süreç, kültürel mirası koruma temelinde değerlendirilmektedir. Kültürel mirasın korunması yaklaşımı üzerine literatür taramaları sonucu ortaya çıkan kavramsal çerçevenin, Samsun İlkadım İlçesi sınırlarında bulunan Samsun Koruma Amaçlı İmar Planı ve Değişiklikleri, Amisos Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı, koruma kullanma koşulları belirlenen plansız sit alanları ve arkeolojik sondaj kazı raporlarıyla birlikte karşılaştırmalı değerlendirilmesiyle; arkeolojik sondaj kazı raporlarında önerilen sit alanları ile tescil edilen bazı sit alanlarının sit satatülerinin uyuşmadığı, 1.derece arkeolojik sit olarak tescil edilmiş alanlarda yapılaşmaya izin verildiği, plan üzerinde tanımsız alanların bulunduğu, sit alanı olarak tescil edilmiş bazı bölgelerde 4 yıl gibi uzun bir sürede koruma amaçlı imar planı yapılmadığı, arkeolojik sondaj kazı çalışmaları sonucunda ortaya çıkarılan ve 1.derece arkeolojik sit alanı olarak önerilen bölgede kalıntıların üstünün kapatılması gibi bulgulara ulaşılmış, planlama alanında kanun, yönetmelik ve ilke kararı gibi yasal zorunluluklara uyulmadığı tespit edilmiştir. Bu tez çalışması kuramsal araştırma yöntemi kullanılarak dijital ortamda hazırlanmıştır. Çalışma, ilgili mesleki sözlükler, makaleler, kitaplar, Resmi Gazete, ve kurumların resmi web siteleri kullanılarak yapılan literatür taraması ile birlikte, İlkadım İlçe Belediyesi ve Samsun Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu arşivinden edinilen veriler kullanılmıştır.
Özet (Çeviri)
Cultural heritage is evaluated by 2863 Law on the Conservation of Cultural and Natural Property in Turkey. In terms of Turkish legislations, immovable cultural properties which are featured as cultural heritage value. According to the Law on the Conservation of Cultural and Natural Property, the immovable cultural properties are defined by site areas and registered buildings. The site areas are discussed in three different field such as, archaeological, historical and urban site. The civil architecture examples and monuments are admitted as registered. While registered buildings are protected by survey, restitution and restoration projects, for the site areas are evaluated by preparing Conservation Development Plan. The development plans which are seen as undivided with plan notes and plan statement report, should be formed based on the planning principles and urbanism principles. Regional Council for the Conservation of Cultural Property, Conservation Praxis and Audit Offices are authorized organizations about conservation of immovable cultural properties. For the archaeological site areas, Museum Directorates which are responsible for doing archaeological drillings, preparation and submission of final report to the Regional Council, about to are entitled. The Conservation Praxis and Audit Offices are responsible for inspects of the renovation, repair works to provide the conservation of cultural properties and transmits the availability or non-compliance situations to the relevant Regional Council. The Regional Council are the authorities in both determination and registration of cultural assets and approval of the Conservation Development Plans. In Samsun city, İlkadım Province, which was ruled by the Hitit, the Persian, the Rome, the Byzantine, the Seljuq and the Ottoman and has a significant importance in the history of our republic, is occupied by 18 site areas and 161 registered buildings. This dissertation study aims to determine the efficiency of conservation development plans. In this regard, the process of the conservation development plans in İlkadım Province is evaluated in the basis of cultural heritage conservation. The conceptual framework about the conservation of cultural heritage is emerged as e result of the literature reviews. The Conservation Development Plan of Samsun and its amendments, the Conservation Development Plan of Amisos and unplanned site areas which are determined conservation conditions and archaeological drilling reports are evaluated. According to these assessments; it has been determined that the protected site areas of some sites registered with the proposed sites in the archaeological drilling excavation reports don't diverge. It is seen that structuring is allowed in the registered areas of the first-degree archaeological site. There are some undefined areas on the plan and in some areas which are defined as registered area, a conservation development plan has not been prepared for protection in a long time such as four years. It was found out during the archaeological excavation studies that the remainings were covered up in areas which are suggested as first-degree archaeological sites. It has been determined that legal requirements such as law, regulations and policy decisions are not defined in the planning area. This thesis study was conducted digitally using theoretical research method. In this study the literature review formed using related vocational dictionaries, articles, books, the Official Gazette and the official websites of the institutions along with the data gathered from the archive of the İlkadım District Municipality and the Regional Council for the Conservation of Cultural Property in Samsun.
Benzer Tezler
- İmar planlarının uygulama etkinliğinin değerlendirilmesinde doluluk-boşluk analizi'nin kullanımı: Kemeraltı tarihi kent merkezi (İzmir) örneği
The use of solid-void analysis in evaluating the effectiveness of zoning plan implementation: The case of Kemeraltı historic city center (İzmir)
İLAYDA ANAÇ TÜRKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge PlanlamaSüleyman Demirel ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞİRİN GÜLCEN EREN
- Koruma amaçlı imar planlarının yapılaşmaya etkisinin ayder örneğinde cepheler açısından incelenmesi
Exami̇nation of the effect of reconstraction plans for protect to structuring in the example of ayder highland in terms of facades
SEMA AKÇAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
MimarlıkKaradeniz Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE SAĞSÖZ
- Türkiye'de dünya miras alanlarının korunmasına yönelik çalışmaların etkinliği: Kapadokya örneği
World heritage conservation effectiveness in Turkey: Cappadocia case
TUĞÇE UÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENGİN EYÜP EYUBOĞLU
- İstanbul tarihi yarımada ve beyoğlu kentsel sit alanları örneğinde; koruma amaçlı imar planlarının yargısal inceleme süreçlerinin etkinliğinin artırılmasına ilişkin bir sistem önerisi
In the example of İstanbul historical peninsula and beyoğlu urban site; a system recommendation on increasing the efficiency of the judicial review process of conservative zoning plans
ALİ YÜKSEL
Doktora
Türkçe
2023
Hukukİstanbul Arel ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET METE TAPAN
PROF. DR. HALİL İBRAHİM ŞANLI
- Kentsel kültür mirasına yönelik risk azaltımı için bir yönetim modeli önerisi: İstanbul-Büyükada örneği
A management model for risk mitigation for urban cultural heritage: Istanbul-Büyükada case study
EVREN UZER VON BUSCH
Doktora
Türkçe
2010
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY