Anadolu sahası Türk halk hikâyelerinde erkeklik temsilleri
Representations of masculinity in Anatolian field Turkish folk romances
- Tez No: 647799
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZKUL ÇOBANOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 603
Özet
Geleneksel Türk toplumu içerisinde erkekliğe ait olarak tanımlanmış sosyo-kültürel anlamları, Anadolu sahası halk hikâyeleri üzerinden analiz etmeyi hedefleyen bu çalışmada; toplumsal cinsiyet kategorilerinden biri olan ve biyolojiden ziyade kültürel bir kurguya dayanan erkeklik olgusu; feminist teori ve eleştirel erkeklik araştırmalarının kuramsal birikimleri ışığında ele alınmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda, üretim ve tüketim bağlamları açısından Anadolu sahasına ait ve daha önceden çeşitli araştırmacılar tarafından derlenmiş olan 96 hikâye metni; toplumsal cinsiyet literatürünün kuramsal bakış açısından yararlanılarak mercek altına alınmış ve böylelikle söz konusu metinler içerisinde erkeklik performanslarına sınırlar çizen ataerkil yapılar; bu performansların sahnelendiği toplumsal kurumlar; erkekliğin kurucu öğelerini içlerinde barındıran kültürel ideolojiler ve her şeyden ötede, erkekliğe semiyotik bir çerçeve çizen söylem ve stereotipler; oluşturdukları“sistem kompoziyonu”açısından ayrıntılı bir şekilde çözümlenmeye çalışılmıştır. Bu anlamda, ana-akım entelektüel düşünce tarihi yahut siyasal vakaların kronolojik dizimi açısından tasvir edilen“bayağı”bir tarih fikrinden farklı olarak; içinde bulunduğumuz ana şekil veren bir tarih fikrine; yani kurucu etkisiyle bugünü hükmü altına alan ve yaşanılan hayatın belirleyici koşullarını bizlere dayatan bir“zihniyetler tarihi”ne ulaşmayı hedefleyen bu çalışma; epistemolojik ve kuramsal çerçeveyi tartışan“Giriş”bölümü ve ulaşılan bulguların sentezlendiği“Sonuç”kısmı hariç tutularak söylenecek olursa, dört ana bölümden oluşmaktadır. Buna göre, sosyal hayat içerisinde“bütünsellik arz eden bir düzenlilik”olarak tanımlanan ve bireylerin gündelik hayat performanslarına sınır ve setler çeken üç ana toplumsal yapı (ekonomi-iktidar-kateksis) ve bu yapılar ekseninde ortaya çıkarılan“hegemonik erkeklik”ve“diğer performanslar”; birinci bölümün temel ilgi alanını oluştururken; bu yapıların cisimleşerek ortaya konduğu“aile”,“eğitim”,“siyaset”,“din”ve“boş zaman”kurumları ise, ikinci bölümün konusunu oluşturur. Geleneksel toplumda erkekliğin kurucu değerleri arasında yer alan ve en temel tanımıyla“kitlelerin şekilsiz inanç ve bilişsel sistemleri”ni ifade eden“namus”,“militarizm”ve“romantik aşk”gibi ideolojiler ise; erkeklik performanslarına etki etme biçimleriyle üçüncü bölümün inceleme alanını oluşturmaktadır. Öte yandan, toplumsal pratiğin hayata geçmek için yaslanmak zorunda olduğu“göreceli bir gerçeklik”olarak tanımlanan söylemin ise, gündelik hayatın parçaları içerisine serpiştirdiği çeşitli stereotiplerle birlikte, erkek ve kadın kimliklerinin kurulmasında ne gibi rollere sahip olduğu; dördüncü bölümün konusunu teşkil eden temel problem olarak tayin edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study which aims to analyze the socio-cultural meanings of masculinity within traditional Turkish society through Anatolian field folk romances, the phenomenon of masculinity which is one of the gender categories and is based on cultural fiction rather than biology has been tried to examined through the light of the theoretical accumulations of feminist theory and critical masculinity studies. With this aim, 96 romance texts belonging to the Anatolian field which previously compiled by various researchers has been examined with theoretical point of view of gender literature, and thus patriarchal structures that limit masculinity performances, social institutions in which these performances are staged, cultural ideologies that contain the founding elements of masculinity, and above all discourse and stereotypes that draw a semiotic framework of masculinity within these texts have tried to be analyzed in detail in terms of the“system composition”they have created. In this context, this study which aims to reach to the an idea of a history that shapes the time we are in; in other words a“history of mentalities”that imposes the present with its constituent influence and imposes on us the defining conditions of life unlike a simple idea of history depicted in terms of the history of mainstream intellectual thought or the chronological sequence of political cases, consists of four main sections, if we exclude the“Introduction”section discussing the epistemological and theoretical framework and the“Conclusion”section in which the findings are synthesized. Accordingly, the three main social structures (economy-power-desire) which defined in a general framework as a“holistic regularity ”in social life and draws limits and sets to the daily life performance of individuals, and“hegemonic masculinity”and“other performances”uncovered on the axis of these structures are the basic interest of the first section. While the institutions of“family”,“education”,“politics”,“religion”and“leisure”in which these structures are embodies and put forward are the subject of the second chapter. Ideologies that based on“the shapeless belief and cognitive systems of the masses”such as“honor”,“militarism”and“romantic love”which are among the basic values of masculinity in traditional society and affect performances form the review area of the third section. In other respects, the role of discourse which described as a“relative reality”which social practice has to be leaned on to come to life, and has roles in establishing male and female identities with the various stereotypes that sprinkled into parts of everyday life was determined as the main problem that constitutes the subject of the fourth chapter.
Benzer Tezler
- Anadolu sahası Türk halk hikâyelerinde korku
Fear of Anatolian field folk story
TUĞBA KARAKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıKafkas ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM BALKAYA
- Anadolu sahası Türk halk hikâyelerinde utanç kültürü bağlam ve unsurları
The context and elements of the shame culture in the Turkish folk stories in Anatolia
AYŞEGÜL ÖZDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA HAMARAT
- Anadolu sahası Türk halk hikâyelerinde dinî motifler üzerine bir araştırma
A research on reli̇gi̇ous moti̇fs i̇n Turki̇sh folk narrati̇ves Anatoli̇a area
HALİL BUNSUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİNAN GÖNEN
- Anadolu sahası Türk halk hikâyelerinde şiddet
Violence in Anatolian field Turkish folk story
SONGÜL DAŞDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Halk Bilimi (Folklor)Kafkas ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM BALKAYA
DOÇ. DR. AHMET ÖZGÜR GÜVENÇ
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA KIMIŞOĞLU
- Anadolu sahası Türk halk hikâyelerinde toplumsal cinsiyet rolleri ile kadınlar
Gender roles of women in the Turkish folk tales in Anatolia
ESRA AKBALIK
Doktora
Türkçe
2012
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEYMA GÜNGÖR