17. yüzyıl Şeyhülislamlarından Çatalcalı Ali Efendi'nin (1631-1692) Fetâvâ'sı ışığında fıkıh düşüncesi
The fiqh thought of Catalcali Ali Efendi (1631-1692) –one of the Shaikh al-Islams in 17th century- in the light of his book 'Fatawa'
- Tez No: 647820
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ERDOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 296
Özet
17. yüzyılda yaşamış bir Osmanlı fakihi olan Çatalcalı Ali Efendi hem on üç yıl süren şeyhülislamlığı, hem de oldukça muteber görülen fetvaları ile dikkat çeken bir isimdir. Fetvalarının derlendiği Fetâvâ-yı Ali Efendi adlı eserden hareketle hazırlanan bu çalışma giriş, üç ana bölüm ve sonuç kısımlarından oluşmaktadır. Birinci bölümde Çatalcalı Ali Efendi'nin kapsamlı bir biyografisi hazırlanmış, Fetâvâ-yı Ali Efendi'nin derleniş süreci ortaya konmuş ve eser hakkında literatürde yer alan bilgiler tekrar gözden geçirilerek en isabetli verilere ulaşılmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde Ali Efendi'nin fetvalarına genel bakış yapılmış; kullandığı fetva dili ve üslubu, fetvalarında yer verilen coğrafi ögeler ve fetvaya konu olan kişiler / topluluklar araştırılarak dönemin Osmanlı toplumu hakkında incelemeler yapılmıştır. Üçüncü ve son bölümde Ali Efendi'nin fetvaları fıkhî açıdan ele alınmıştır. Bu bağlamda bazı ihtilaflı meselelerde tercih edilen kavli ifade biçimi, teklîfî hükümlere dair ıstılahları kullanımı, fıkhî kavramlara dair izahları, Osmanlı dönemindeki bazı tartışmalı meselelere yaklaşımı, mezhep dışı kavillerle amel hakkındaki tutumu ve fetvalarında gözettiği fıkhî ilkeler incelenerek Çatalcalı Ali Efendi'nin fıkıh düşüncesi tespit edilmeye çalışılmıştır. Son olarak, Ekler kısmında Fetâvâ-yı Ali Efendi'nin bizzat gördüğümüz doksan adet yazma nüshasına ait istinsah bilgilerinin yanısıra, Vakıf bahsinin tenkitli neşrine de yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Catalcali Ali Efendi, an outstanding Shaikh al-Islam, who lived in the 17th century, is a prominent name both with his work for thirteen years and his highly respected fatwas. This study that is based on the book“Fatawa Ali Efendi”, which consists of his fatwas, is divided into the parts of an introduction, three sections in the main body and a conclusion. In the first part, the study covers a comprehensive biography of Catalcali Ali Efendi and puts forward the compilation process of his Fatawa. Through a literature review, scholarly sources have been studied to find existing knowledge about his work. The second part is an overview of the fatwas of Catalcali Ali Efendi, as well as his language and style used in fatwas, the geographic elements related to the fatwas, and the people who asked for fatwas. An analysis of the Ottoman society in the 17th century has also been carried out. In the third and the last part, the fatwas of Catalcali Ali Efendi were handled in detail in terms of Islamic fiqh. His expressions of the views that were chosen about some controversial issues of fiqh, the concepts of categoric juristic propositions that are used in his fatwas, his explanations of fiqh terms, his views about certain issues that were discussed in the Ottoman empire, as well as his attitude towards practicing other mazhab opinions and the legal principles in his fatwas have been studied in order to understand his fiqh thought. Finally, the technical information of ninety Fatawa Ali Efendi manuscripts that I personally reviewed and the critical whole text of Kitab al-Waqf can be found in the Attachments section.
Benzer Tezler
- 17. yüzyıl şeyhülislamlarından Bâlîzâde Mustafa Efendi ve elden verdiği fetvâları
Bâlizâde Mustafa Efendi, one of the 17th century sheikh-ul-islams, and his fatwas by hand
ASEL EBRAR DÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinKocaeli ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN OKUR
- 17. yüzyıl Osmanlı fetva mecmualarında had ve kısas uygulamaları
17 th century hadd and qisas practices in Ottoman fatwa compilations
EBRU ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRULLAH DUMLU
- 17. yüzyıl Osmanlı hukukunda tesebbüb halinde damân
Causal compensation in 17th century Ottoman law
BURAK ERGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Dinİstanbul 29 Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASIM CÜNEYD KÖKSAL
- 17. yüzyıl deniz gücü ve Girit Harbi
Ottoman navy force in 17 th century and the Crete War
MUSTAFA ERŞANAL
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
TarihSüleyman Demirel ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ MEHMET İNAL
- 17. yüzyıl Hollanda resminde portre
Portrait in the 17.th Dutch painting
ÜMRAN ÖZBALCI
Sanatta Yeterlik
Türkçe
1998
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. KEMAL İSKENDER