Kazakçanın dinî söz varlığı -tarihî karşılaştırmalı bir inceleme-
The religious vocabulary of Kazakh -a historical comparative review-
- Tez No: 647930
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜLYA KASAPOĞLU ÇENGEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 415
Özet
Bu çalışmada, Qazaq Ädebiy Tiliniŋ Sözdigi [Kazak Edebî Dilinin Sözlüğü] adlı on altı ciltlik eserde [diniy.] kısaltmasıyla verilen madde başlarından hareketle Kazakçanın dinî söz varlığının tespiti hedeflenmiştir. Söz konusu hedef doğrultusunda çalışmanın güvenirliğini arttırmak için Qazaq Tiliniŋ Sözdigi [Kazak Dilinin Sözlüğü] ve Kur'an-ı Kerim ve Kazakça Meâli adlı eserler de taranmıştır. Günümüz Kazakçasının dinî söz varlığı, eş zamanlı yöntemle belirlenmiştir. Elde edilen malzemenin ilk İslami eserlerle karşılaştırılmasında ise art zamanlı yönteme başvurulmuştur. Kutadgu Bilig, Atebetü'l-Hakayık, Karahanlı Türkçesinde İlk Kur'an Tercümesi (Rylands Nüshası), Karahanlı Türkçesi Satır-Arası Kur'an Tercümesi (TİEM 73); karşılaştırmada yararlanılan ilk İslami eserlerdir. Kazakça malzemenin tasnifinde Kuran-ı Kerim fihristleri esas alınmıştır. İlk İslami eserlerden günümüz Kazakçasına süregelen ortak yönler ya da farklılıklar, her bir bölüm sonunda yapılan değerlendirme ile ortaya konmuştur. Bazı durumlarda etimolojik, fonetik ve morfolojik izahlara da yer verilmiştir. Son bölümde Kazakçanın dinî söz varlığı, istatistiksel veriler ve grafiklerle açıklanmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study it is aimed to determine the religious vocabulary of Kazakh according to entry which are given by the abbreviation [diniy.] in Qazaq Ädebiy Tiliniŋ Sözdigi [Kazak Edebî Dilinin Sözlüğü] which is sixteen volumes. Because of this aim to increase the reliability of the study Qazaq Tiliniŋ Sözdigi [Kazak Dilinin Sözlüğü] and Kur'an-ı Kerim ve Kazakça Meâli has been scanned. The religious vocabulary of modern Kazakh was determined by the synchronic method. In comparison of the obtained material with the first Islamic works, an diachronic method was used. Kutadgu Bilig, Atebetü'l-Hakayık, Karahanlı Türkçesinde İlk Kur'an Tercümesi (Rylands Nüshası), Karahanlı Türkçesi Satır-Arası Kur'an Tercümesi (TİEM 73) are the first Islamic works used in comparison. In the classification of Kazakh material, the catalog of The Holy Qur'an were taken as basis. Common aspects or differences from the earliest Islamic works to modern Kazakh revealed by the evaluation at the end of each section. In some cases etymologic, phonetic and morphologic explanations are also given. In the last part the religious vocabulary of Kazakh is explained with statistical data and graphics.
Benzer Tezler
- Hz. İsa'nın dağdaki vaazının Hıristiyanlık açısından incelenmesi
The sermon on the mount
HÜLYA ÇETİN
Doktora
Türkçe
2012
DinSelçuk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİDAYET IŞIK
- Kazakistan'da bir hafıza zinciri olarak din
Religion as a chain of memory in Kazakhstan
RUSLAN IBRAYEV
Doktora
Türkçe
2022
SosyolojiMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ COŞKUN
- Kazakistan'da Hıristiyanlık: Tarihsel gelişimi ve günümüzdeki durumu
Christianity in Kazakhstan: Its Historical Development And Current Situation
ZHANBOLAT TOLOGON
Doktora
Türkçe
2023
DinDokuz Eylül ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ İHSAN YİTİK
- Hakas ve Kazak atasözlerinin toplumsal cinsiyet bağlamında incelenmesi
Analysis of Khakas and Kazakh proverbs in the context of gender
ÖZGE AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)Kırklareli ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERHAN AKTAŞ
- Hasan Eşref (Ö. XIX. yy ?) Mecmūʻası (İnceleme-metin)
Hasan Eşref (D. XIX. century?) Mecmūʻası (Review-text)
RUMEYSA NUR ERTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NUSRET GEDİK
- Kazakistan toplumunun dini hayatında hadis ve sünnetin rolü
The role of hadith and sunnah in religion life of Kazakhstan
ŞAMŞAT ADİLBAYEVA
Doktora
Türkçe
2002
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL HAKKI ÜNAL