Sosyo-mekânsal ayrışmada kapalı yerleşmelerin rolü: İzmir Oyunlar köyü örneği
The role of gated communities in socio-spatial segregation: The case of İzmir Oyunlar köyü
- Tez No: 649052
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKAY SÜDAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beşeri ve İktisadi Coğrafya Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 222
Özet
Sosyo-kültürel ve ekonomik farklılıkların aynı yerde bulunduğu kozmopolit modern kentler, yurttaşlık ortak aidiyeti çerçevesinde, farklı toplumsal sınıfların birlikte kullandığı kamusal alanlara sahiptir. 1980'lerle birlikte güçlenen küreselleşme sürecinin hız kazanması ve iyice yerleşikleşen neoliberal anlayış; varsıl-yoksul ayrımının derinleşmesini, yeni orta sınıf kentlileri olarak adlandırılan bir grubun ortaya çıkmasını ve söz konusu kamusal alanda yaşanan sosyal ve mekânsal parçalanmaları da beraberinde getirmiştir. Bu durumun mekânsal tezahürü ise gelir gruplarının dışardan erişimi sınırlı kapalı yerleşmeleri-güvenlikli siteleri yeni yaşam alanları olarak seçmeleri olmuştur. Sakinlerini dış dünyadan ayıran kapalı yerleşmeler, her türden niteliği ile kent evreninin küçük bir simülâsyonunu teşkil etmektedir. Bu, kapalı yerleşmelerde yaşayan bireyler üzerinde kentsel-kamusal ortama yönelik öteki algısını oluşturabilmekte; söz konusu simülâsyon, bireylerin yer kimliklerinde de ikilem ve değişimleri meydana getirebilmektedir. Sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel farklılıkların çevre ile doğrudan ilişkili olduğu düşünüldüğünde bireylerin aidiyetlerinde yaşanan dönüşüm, onları dışardakilerden hem sosyal hem de mekânsal anlamda uzaklaştırabilmektedir. Bu durum, bir yandan kentsel/kamusal yaşam alanına dair aidiyet duygusunu aşındırırken diğer yandan kentteki türdeş olmayan kültürel ve ekonomik yapıları ötekileştirerek sosyal-mekânsal ayrışmayı meydana getirebilmektedir. Bu araştırma, İzmir'in Balçova ilçesinde konumlanan, 2000'li yılların ortasında yerleşime açılmış Oyunlar Köyü (Olimpiyat Köyü) üzerinedir ve 210 kişilik bir örnekleme dayanmaktadır. Kapalı yerleşmelerinin sosyo-mekânsal ayrışma üzerindeki rolüne odaklanan bu çalışmada, kapalı yerleşmelerde yaşayan sakinlerin kente bağlılık ve aidiyet düzeyleri ile kapalı yerleşmeye bağlılık ve aidiyet düzeyleri arasındaki ilişki, çeşitli istatistiki yöntemlerle incelenmiştir. Ayrıca, Oyunlar Köyü sakinlerinin ikamet ettiği yarı kapalı yerleşmeye atfettiği anlamlar ve bu yerleşmeyi tercih etme sebepleri ile kente bağlılık ve aidiyet düzeyleri arasındaki ilişki, yine çeşitli istatistiki yöntemlerle incelenmiştir. Bunların yanı sıra Oyunlar Köyü sakinlerinin mekânsal hareketliliği, içe kapanma durumları için dağılış haritaları ile tasvir edilmiştir. Oyunlar Köyü yarı kapalı yerleşmesi ile sosyo-mekânsal ayrışma arasındaki ilişkide; ayrışmayı temsil eden belirtiler hem çeşitli analizler ile incelenmiş hem de ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Modern cosmopolitan cities are home to socio-culturally and economically different groups and within the common understanding of citizenship, they provide diverse public spaces for them to live together. However, ever-strengthening globalization process well-rooted neoliberal policies since 1980s has deepened the gap between different income groups and caused a socio-spatial segregation in the above-mentioned public urban space. A spatial outcome of this process has been the emergence of gated communities preferred by upper income groups. Gated communities function as a micro model of a city with all the services and social, recreational facilities they provide for their residents. Such a wide range of functions mitigates the need for a“real”urban area, resulting in the socio-spatial isolation of gated community residents. Here the place identity, place attachment are crucial concepts to understand the relations with different spatial settings. By constructing an identity of insiders and outsiders, gated communities create a segregation. Such a segregation not only weaken the belongingness to the urban public space but also stands against the wider and heterogeneous urban structure. This research was conducted in Oyunlar Köyü (Olimpiyat Köyü), a gated community located in the Balçova district of Izmir, Turkey. It is based on a sample of 210 participants. I focused on the segregative role of gated communities and investigated the levels of place attachment in cases of house, residential area, district and the city of Izmir. Urban-related identity, pull factors to reside in Oyunlar Köyü, meanings of place and mobility patterns for different purposes (shopping, commuting, recreation etc.) were also among the aspects that I considered. Mobility pattern of the participants were mapped and statistical analyses were performed in order to understand the inter-group differences.
Benzer Tezler
- Kapalı yerleşmelerde insan ve yer ilişkileri: Mavişehir (İzmir) örneği
Human and place relations in gated communities: The case of Mavişehir (İzmir)
BAHAR KABA
- Metropol kentlerdeki sosyal ve mekansal ayrışma üzerine bir değerlendirme: İstanbul Kemerpark Evleri örneği
An assessment on social and spatial segregation in metropol cities: Case of Istanbul Kemerpark Houses
HATİCE TURUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
CoğrafyaSakarya ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZERRİN KARAKUZULU
- Üst gelir grubunun sosyo mekânsal ayrışımı, Ankara Bilkent Angora Evleri örneği
Socio spatial segregation of high income groups The case of Angora Houses in Bilkent Ankara
TUĞÇE ŞANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Şehircilik ve Bölge PlanlamaGazi ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NİHAN ÖZDEMİR SÖNMEZ
- Erzurum'da konut pratiğinin dönüşüm aracı olarak kapalı siteler
Gated communities as a transformation tool of housing practice in Erzurum
ASUDE ELKOCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Şehircilik ve Bölge PlanlamaAtatürk ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DOĞAN DURSUN
- Neoliberalizing Amed: Gated communities in Diyarbakir 1999-2019
Neoliberalleşen Amed: Diyarbakır'da güvenlikli siteler 1999-2019
ESRA KARADAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Antropolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiKültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH UĞUR TANYELİ