Denizel kaynak kayaların n-alkan ve biyomarker karakteristikleri; seçilmiş kaynak kayalar üzerinde uygulanması
Characterization of marine source rocks by n-alkanes and biomarkers: Interpretation of selected samples
- Tez No: 649186
- Danışmanlar: PROF. DR. REYHAN KARA GÜLBAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Kaynak kaya, denizel çökel ortamı, biyomarker, n-alkan, TOK, piroliz, istatistik, Biomarkers, Gas Chromatography-Mass Spectrometry, Pyrolysis, Rock-Eval 6, Cluster analysis, Marine Formation, Geo-chemistry, Turkey, Geology
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 220
Özet
Denizel ortamda çökeldiği bilinen Çağlayan, Dereköy, Ziyarettepe, Karababa, Karaboğaz ve Dadaş formasyonlarının kaynak kaya karakteristikleri, n-alkan ve biyomarker verilerinin istatistiksel davranışlarını belirlemek amacıyla Piroliz/TOK, GC ve GC-MS analizleri gerçekleştirilmiş ve elde edilen n-alkan, steran-terpan bileşenlerine cluster analizi uygulanmıştır. TOK içeriğine göre Dereköy Formasyonu çok iyi (mükemmel), Ziyarettepe, Dadaş, Karababa ve Karaboğaz formasyonları iyi ve Çağlayan Formasyonu orta-iyi kaynak kaya özelliğine sahiptir. Dereköy, Karababa ve Karaboğaz formasyonları baskın olarak Tip II kerojen içerirken, Çağlayan, Ziyarettepe ve Dadaş formasyonları Tip II-III kerojen içermektedirler. Karababa ve Karaboğaz formasyonları anoksik bir ortamda çökelmişken, Ziyarettepe ve Çağlayan formasyonları suboksik-oksik, Dadaş ve Dereköy formasyonları ise suboksik bir ortamda çökelmişlerdir. Piroliz, GC ve biyomarker verilerine göre Dereköy Formasyonu olgunlaşmamış, Çağlayan ve Karaboğaz formasyonları erken olgun ve Ziyarettepe, Karababa ve Dadaş formasyonları olgun özellik taşımaktadır. Elde edilen verilere göre Çağlayan, Dadaş ve Ziyarettepe formasyonları aktif kaynak kayalar olup, petrol gaz türetmiş ve halen petrol/gaz potansiyeline sahiptirler. Karababa ve Karaboğaz formasyonları aktif kaynak kayalar olup petrol türetmiş ve halen önemli oranda petrol türüm potansiyeli taşımaktadırlar. Dereköy Formasyonu ise olgunlaşmamış özellikte olduğu için henüz hidrokarbon türetmemiş olup, uygun koşullarda yeterli oldgunluğa eriştiğinde yüksek miktarda petrol türetebilecek potansiyel kaynak kayalardır. Cluster analizi sonucunda orta karbon numaralı n-alkanlar ile yüksek karbon numaralı n-alkanlar belirgin bir şekilde ayrılmışlardır. Terpanların cluster analizi sonucunda ise trisiklik terpanlar aynı grupta yer almış ve benzer faktörden etkilendikleri belirlenmiştir. Homohopanlar 22S ve 22R olarak iki grupta yer almış ve moretan 22R homohopanlara eşlik etmiştir. Steran bileşenleri ise cluster analizi sonucunda diasteranlar ve steranlar olarak ayrı gruplara ayrılmıştır.
Özet (Çeviri)
To characterize the marine sources rock of the Çağlayan, Dereköy, Ziyarettepe, Karababa, Karaboğaz, and Dadaş geological formations. Pyrolysis/TOK, GC, and GC-MS analyzes were performed to determine the statistical behavior of the data for n-alkanes and biomarkers. Similarly, a sterane- Cluster analysis was applied to the terpene components. According to the results, the TOK content of the Dereköy Fm. is excellent, the Ziyarettepe, Dadaş, Karababa, and Karaboğaz Formations are good, and the Çağlayan Fm. has a good source rock characteristics. With respect to the type of organic matter, the Dereköy, Karababa and Karaboğaz formations are mainly Type II kerogen, the Çağlayan, Ziyarettepe and Dadaş formations contain Type II-III kerogen. By transitivity, the Karababa, and Karaboğaz formations were deposited in an anoxic environment, the Ziyarettepe and Çağlayan formations were deposited in between a sub-toxic and oxic, while the Dadaş and Dereköy formations were deposited in a sub-oxic. Based on pyrolysis, GC, and biomarkers results, the Dereköy Formation is immature, the Çağlayan and Karaboğaz formations are early maturing, and the Ziyarettepe, Karababa, and Dadaş formations are mature. The data indicate that the Çağlayan, Dadaş, and Ziyarettepe formations are active source rocks and are derived from oil/gas and still have potentiality. The Karababa and Karabogaz formations are active source rocks, produced oil and still have potentiality. Since the Dereköy Formation is immature, it has not yet generated hydrocarbons and, its potential source rocks could generate oil when it reaches the right conditions. As a result of the cluster analysis; the n-alkanes with a medium and high carbon number were clearly separated. The Tricyclic Terpenes were in the same group and are affected by similar factors. Homohopanes were included in two groups as 22S and 22R. Finally, the steranes components were divided into diasteranes and steranes.
Benzer Tezler
- İstanbul paleozoyiği'nin yapısı ve tektonik evrimi
Structure and the tectonic evolution of the Istanbul palaeozoic
SEMİH CAN ÜLGEN
Doktora
Türkçe
2021
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiKatı Yer Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ MEHMET CELAL ŞENGÖR
- Kuzey Irak bölgesindeki orta–geç jura yaşlı kaya birimlerinin sedimantoloji özellikleri ve petrol olanaklarının araştırılması
Investigation properties of sedimentology and petroleum possibilities of middle–late jurassic rock units in regions of located Northern Iraq
RADHWAN KHALEEL HAYDER ALATROSHE
Doktora
Türkçe
2018
Jeoloji MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FUZULİ YAĞMURLU
- Yıldızeli (Sivas) ve Almus (Tokat) ilçeleri arasında yer alan senozoyik yaşlı magmatik birimlerin petrojenezi ve bölgenin jeotektonik evriminin araştırılması
Petrogenetic and geotectonic evolution of the cenozoic magmatism in between Yildizeli (Sivas) and Almus (Tokat) regions
GÖNENÇ GÖÇMENGİL
Doktora
Türkçe
2018
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİYE KARACIK
- Amasya Ovası ve yakın çevresinin fiziki coğrafyası
The Geography of physical survey in Amasya plain and its environment
HALİL İBRAHİM ZEYBEK
- Doğu Toroslar bölgesi otokton paleozoyik birimlerinin hidrokarbon potansiyelinin araştırılması
Investigation of hydrocarbon potential of autochthonous paleozoic units in the Eastern Taurus region
ÖZGÜL ŞEN GÜNAYDIN
Doktora
Türkçe
2005
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. İSMAİL HAKKI DEMİREL