Processing Turkish center-embeddings: An investigation of case interference and prosodic phrase lengths
Türkçede iç içe yerleşik tümce yapılarının işlemlenmesi: Durum eki müdahalesi ve bürünsel öbek uzunluğunun bir incelemesi
- Tez No: 649325
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. NAZİK DİNÇTOPAL DENİZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 308
Özet
Bu çalışma Türkçede iç içe yerleşik tümce yapılarının işlemlenmesini incelemektedir. İki tümce sonu kabul edilebilirlik puanlaması çalışması (1. ve 2. Deney) ve bir göz izleme deneyi (3. Deney) ile (i) Türkçede iç içe yerleşik tümce yapılarındaki işlemleme zorluğunun benzerlik-odaklı müdahale (ör., Lewis & Vasishth, 2005) ve/veya bürünsel öbek uzunluğuna (Fodor, 2013) bağlı olarak değişip değişmediği, (ii) Türkçe iç içe yerleşik tümcelerde kayıp-ikinci-fiil yanılsamasının (Frazier, 1985) olup olmadığı ve (iii) benzerlik-odaklı müdahale ve/veya bürünsel öbek uzunluğunun (varsa) kayıp-ikinci-fiil yanılsamasını etkileyip etkilemediği araştırılmıştır. Kabul edilebilirlik puanlamalarının sonuçları tahmin edilenin aksine düşük sözdizimsel müdahalenin incelenen tümce yapılarının işlemleme zorluğunu değiştirmediğini, fakat ideal gruplamayı destekleyen bürünsel öbek uzunluğunun bu tümcelerin işlemlenmesini kolaylaştırdığını göstermiştir. Genel olarak bakıldığında incelenen tümcelerde kayıp-ikinci-fiil yanılsaması yokken düşük sözdizimsel müdahale ve destekleyici olmayan bürünsel öbek uzunluklarına sahip tümcelerde yanılsamanın olduğu gözlemlenmiştir. Bu sonuçlar kayıp-ikinci-fiil yanılsamasının tüm dillerde var olduğu görüşünü desteklemektedir (Gibson & Thomas, 1999). Göz izleme deneyinin sonuçları incelenen tümce yapısının düşük sözdizimsel müdahale ve destekleyici bürünsel öbek uzunluklarıyla daha kolay işlemlendiğini, fakat sesbilimsel müdahalenin bir etkisinin olmadığını göstermiştir. Özetle, çalışmanın bulguları benzerlik-odaklı müdahale ve bürünsel öbek uzunluğu açıklamalarını Türkçeden veri ile desteklemiştir.
Özet (Çeviri)
This study investigated the processing difficulty associated with Turkish center- embeddings. Two off-line end-of-sentence acceptability judgment tasks (Experiments 1 and 2) and an eye-tracking experiment were conducted to examine (i) if the processing difficulty of Turkish center-embeddings is influenced by similarity- based interference (e.g., Lewis & Vasishth, 2005) and/or prosodic phrase lengths (Fodor, 2013), (ii) if missing-VP2 illusion (Frazier, 1985) exists in Turkish center- embeddings, and (iii) if the illusion (if it existed) is modulated by similarity-based interference and/or prosodic phrase lengths. The judgment tasks showed that contra the predictions of the similarity-based interference decreasing syntactic interference did not ease the processing difficulty of Turkish center-embeddings, but prosodic phrase lengths encouraging optimal phrasing of the sentence resulted in an easier processing of the construction. There was overall no missing-VP2 illusion in Turkish center-embeddings, but the illusion was observed in the sentences with decreased syntactic interference and discouraging phrase lengths, suggesting that missing-VP2 illusion may be cross-linguistic (Gibson & Thomas, 1999). The results from the eye- tracking experiment showed that decreasing syntactic interference and encouraging phrase lengths facilitated processing Turkish center-embeddings; phonological interference did not affect their processing difficulty, though. Overall, the findings supported the predictions of the similarity-based interference and prosodic phrase lengths accounts and extend them to Turkish.
Benzer Tezler
- Dişi farelerde bisfenol M ile oluşturulmuş karaciğer hasarının incelenmesi
Investigation of liver damage induced by bisphenol M in female mice
MUHAMMED CANİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
BiyolojiSakarya ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZAN DENİZ YÖN ERTUĞ
DOÇ. DR. ASUMAN DEVECİ ÖZKAN
- CNN-based text-independent automatic speaker identification
Evrişimsel sinir ağı tabanlı metinden bağımsız otomatik konuşmacı tanılama
MANDANA FASOUNAKI
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKHAN İNCE
- Hava koşullarını dikkate alan dron eşlikli son adım teslimat modeli
Drone-assisted last mile delivery model considering weather conditions
ÖZLEM GÜREL
Doktora
Türkçe
2025
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEYDA SERDAR ASAN
- Türkiye'de karma kullanımlı yapılarda yönetim planı ve uygulama sorunları
Management plans and practical challenges in mixed-use developments in Türkiye
FURKAN YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiGayrimenkul Geliştirme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEVKİYE ŞENCE TÜRK
- The bid/no-bid framework utilizing Node2Vec for international contractors
Uluslararası yükleniciler için Node2Vec ile teklif/red çerçevesi oluşturulması
HALİT FERDİ AVCI
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ONUR BEHZAT TOKDEMİR