Geri Dön

Anadolu Aleviliği ile İran Şiasının inanç esasları açısından mukayesesi (Adıyaman örneği)

Comparison of Anatolian Alevism and Iranian Shia in terms of principles of belief (Example of Adiyaman)

  1. Tez No: 649450
  2. Yazar: İLYAS İNAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HAMDİ GÜNDOĞAR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Adıyaman Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Kelam ve Mezhepler Tarihi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 204

Özet

İslâm kültür tarihi açısından değerlendirildiğinde Alevî ve Şiî kelimelerinin çeşitli anlamlarda kullanıldığı görülür. Aleviliğin, Hz. Muhammed'in vefatından sonra ortaya çıkan ve Hz. Ali'nin imametini/hilafetini konu edinerek itikadi anlamda farklılaşma gösteren fırkaların genel adı olan Şîa ile eşanlamlı mezhebî bir nitelemeyle de kullanıldığını görüyoruz. Çalışmamızda, bu iki kavramın tarihsel süreçte geçirdikleri merhaleler ile birbirleriyle olan inanç temelli ilişkileri ele alınacaktır. Tezimizin birinci bölümünde Alevilik ve Şîa'nın hangi anlamlara geldiği, hangi şartlarda ortaya çıktıkları, zaman içerisinde geçirdikleri değişim ve Adıyaman yöresindeki yansımaları hakkında bilgi verilmektedir. Çalışmamızın omurgasını oluşturan ikinci bölümde ise, Alevilik ile Şîa'nın inanç esasları başlıklar halinde verilip, Adıyaman ili örneğinde benzer ve farklı yönleri dikkatlere sunulmaktadır. Anadolu Aleviliğinin İran'daki İmamiyye Şîa'sı ile Ehl-i beyt, imamet, on iki imam, ilahi kitap inancı gibi hususlarda benzerlik gösterdiği; buna karşın ulûhiyyet, nübüvvet, vahdet-i vücûd ve ru'yetullah gibi hususlarda da birbirlerinden ayrıldıkları görülmüştür. Ayrıca, Anadolu Aleviliği ile Adıyaman yöresi Alevi anlayışı arasında, beklenen Mehdi'nin on ikinci imam olup olmadığı gibi bir takım inançsal farklılıklara da dikkat çekilmiştir.

Özet (Çeviri)

Considering Islamic cultural history, the words“Alevi”and“Shiite”are used in various meanings. Alevism, which came out after the death of the Prophet, was also used as synonymous with the word“Shia”, the general name of the sects that differ in terms of the belief that rely on the issue of Hz. Ali's imamate / caliphate. In the present study, the evolutionary stages of these two concepts throughout the history and their faith-based relationships with each other will be discussed. In the first part of this thesis, information is given regarding the meanings of Alevism and Shia, the conditions under which they emerged, the change they have gone through over time and their reflections in Adiyaman. In the second part, which forms the backbone of the study, the belief principles of Alevism and Shia are given under headings and similar and different aspects of the two principles in Adiyaman province are presented. It is shown that Anatolian Alevism shows similarities with the Imamiyye Shia in Iran on issues including Ahl al-Beyt, imamate, twelve imams, belief in the divine book while they differ from each other in matters such as divinity, prophethood, wahdat al-vucud and Seeing God. In addition, some belief differences between Anatolian Alevism and the Alevism in Adiyaman region, such as whether the expected Mahdi is the twelfth imam, have been pointed out.

Benzer Tezler

  1. Kâkâîliğin menşei ve Anadolu Alevîliği ile etkileşimi

    Origin of Kâkâî and its interaction with Anatolian Alevîsm

    MEHMET SAİT ATILGAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinHakkari Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEKERYA SARIBULAK

  2. Anadolu aleviliğinde ritüel ve müzik birlikteliği: Yukarıemirler köyü müsahiplik cemi örneği

    The ritual and music in anatolian alevism: Case of musahiplik cem at the Yukariemirler village

    AYDAN ERDOĞAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Halk Bilimi (Folklor)Akdeniz Üniversitesi

    Müzik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SİBEL PAŞAOĞLU

  3. Tokat yöresi Alevî-Bektaşî inancında zâkirlik geleneği

    The tradition of dhikr performers among Alevî-Bektashi belief in Tokat territory

    DENİZ GÜNEŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Müzikİstanbul Teknik Üniversitesi

    Müzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. EROL PARLAK

    ÖĞR. GÖR. SÜLEYMAN ŞENEL

  4. Anadolu'da Ca'ferilik, Ca'feriler ve Ca'ferileşme olgusu (Çorum Ehl-i Beyt Vakfı örneği)

    Jaʿfarite and Jaʿfaris in Anatolia, (Case of Çorum Ahl al-Bayt Foundation)

    ŞABAN BANAZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DinCumhuriyet Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. METİN BOZKUŞ

  5. 63 Numaralı Mühimme Defteri; 995 - 996 / 1587 - 1588; özet ve transkripsiyon

    Başlık çevirisi yok

    SERDAR KAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    TarihMarmara Üniversitesi

    Türk Tarihi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ALİ KARACA