Allah inancı-ahlak ilişkisi: Din eğitimi bağlamında bir inceleme
The relationship between belief in God and morality: A study in the context of religious education
- Tez No: 649636
- Danışmanlar: PROF. DR. HAMİT ER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Eğitim ve Öğretim, Felsefe, Religion, Education and Training, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 449
Özet
Bu çalışma İslam düşüncesi doğrultusunda inanç ile ahlak arasındaki ilişkiyi ve bunun günümüz insanındaki tezahür biçimlerini din eğitimi bağlamında tartışmayı amaçlamaktadır. Bu ilişkinin mahiyetinin biri düşünsel, diğeri pratik olmak üzere iki şekilde açığa çıkarılması mümkündür. Allah inancı ile ahlak arasında güçlü bir bağ kuran kadim geleneğimize ait yaklaşımlar tezin teorik çerçevesini oluşturmaktadır. Buradan hareketle çalışma Allah inancının ahlakî eylemlere pozitif etki ettiği, ahlakî eylemlerin de Allah inancını güçlendirdiği iddiasını taşımaktadır. Bu doğrultuda gerçekleşen Allah inancına dayalı ahlak eğitimi ve ahlaka dayalı inanç gelişiminin ise din eğitimine inanç-ahlak ilişkisini pratikte kurma imkânı sunabileceği düşünülmektedir. Bu bağlamda tabakalı örnekleme ve kartopu örnekleme yöntemleriyle belirlenen Allah'a inanan, çeşitli öğrenim düzeylerine sahip, farklı meslek gruplarından, İstanbul'da yaşayan 25-35 yaş arası kadın ve erkeklerden oluşan 42 genç yetişkin ile mülakat tekniğiyle görüşmeler yapılarak nitel araştırma gerçekleştirilmiş, bulgular yapılandırıcı içerik analiziyle değerlendirilmiştir. Tezin pratik kısmını oluşturan nitel araştırma bulguları, inanç ile ahlak arasındaki ilişkinin günümüz insanında yeterince kurulamadığını ve din eğitiminin bu hususta olumlu bir etkiye sahip olmadığını göstermektedir. Allah inancının yanında vicdan, fayda, haz ve akıl gibi beşerî faktörlerin de ahlakın kaynağı olarak kabul edildiği, dolayısıyla inanç-ahlak ilişkisinde“parçalı ahlak anlayışı”nın ortaya çıktığı görülmektedir. Mevcut ahlak teorilerinin dışında yeni, özgün ve karma bir form kazanan bu anlayışta, inanç ile eylem ya da bilgi ile eylem arasındaki ilişkinin mutlaklığı ahlaka yansımazken bazen inanç paranteze alınarak eylemde bulunulup bazen de şartlara göre ahlakilik askıya alınabilmektedir. İnancın aklî temellendirmelerden uzak, taklit aşamasında kalması Yaratıcı ile yeterince güçlü bir bağ kurulmasına, dolayısıyla inancın ahlaka pozitif etki etmesine engel teşkil etmektedir. Yaratıcı ile kurulan ontolojik, epistemolojik ve aksiyolojik irtibatın gerçekleş/e/memesine bağlı olarak ortaya çıkan bu durumda ise ahlakilik, çoğunlukla Allah'ın insan ile ilişkisindeki mütekabiliyetlik esasına dayandırılarak gerçekleşmektedir. İslam düşünce geleneğinden beslenerek kişinin inanç-ahlak tasavvurunu inşa eden ve onun, yaratılışına uygun biçimde yetkinleşmesine olanak tanıyan bir din eğitimi yaklaşımı ise bu bağın güçlendirilmesinin bir imkânı olarak değerlendirilebilir.
Özet (Çeviri)
This study aims to discuss the relationship between belief and morality in line with the Islamic thought along with the manifestation forms of this relationship on today's human in the context of religious education. It is possible to reveal the nature of this relationship in two ways;one as intellectual and the other as practical. The approaches of our ancient tradition establishing a strong link between the belief in God and morality constitute the theoretical framework of this study. Based on this, thisstudy claims that the belief in God has a positive effect on moral actions and those moral actions strengthen the belief in Allah. Thus, it is envisaged that moral education based on the belief in Allah and development of belief based on morality may provide an opportunity to establish the relationship between belief and morality in practice.In this context, a qualitative research was conducted by interviewing 42 young adults who were determined by stratified sampling and snowball sampling methods. The interviewees are women and men aged 25-35 who live in Istanbul, believe in God and have various education levels. The results have been evaluated by using constructive content analysis. Qualitative research findings, which constitute the practical side of the study, indicate that the correlation between belief and morality is not sufficiently established in today's human and that religious education does not have a positive effect on this relationship. In addition to the belief in God, human factors such as conscience, utility, pleasure and reason are also accepted as the source of morality, and therefore a“fragmented understanding of morality”has emerged in the relationship between belief and morality. While, in this approach gaining a new, original and mixed morality form apart from the current moral theories, the absolute relationship between belief and action or between knowledge and action is not fully reflected in personal morality; sometimes the action is conducted by bracketing the belief is, and sometimes morality can be suspended according to the conditions. The facts that belief remains on the level of imitation and that it lacks rational foundations prevent the establishment of a strong bond with the Creator and thus overshadow the positive effect of the belief on morality. In this case, stemming from the failure at establishing the ontological, epistemological and axiological connection with God, morality is mostly based on the principle of reciprocity in God's relationship with human beings. An approach to religious education feeding on Islamic thought tradition buildingone's belief-moral imagination and enablinghim to become competent in accordance with his creation can be regarded as an opportunity to strengthen this bond.
Benzer Tezler
- Din eğitimi açısından Kurân-ı Kerim'de itaat kavramı
The concept of obedience in the Holy Quran within the context of religious education
HAKAN ÖZKAN
- Çocuklara Rehber Dergisi'nin din eğitimi açısından değerlendirilmesi (1-100. sayılar)
Evaluation of Guidebook Magazine for Children in terms of religious education (Numbers 1-100)
RECEP ALTINGÖLLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE DEMİREL UÇAN
- Sa'duddîn Taftâzânî'de ahlâk anlayışı
Understanding of morality in Sa'd al-dîn al-Taftâzânî
ABDULLAH ÇOBANOĞLU
Doktora
Türkçe
2020
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FETHİ KERİM KAZANÇ
- Adonis ve Nizâr Kabbânî'nin şiirlerindeki dînî imgelerin incelenmesi
An examination of religious images in the poetry of 'Adonis and Nizar Qabbani
ALPER ÇIRPAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinYozgat Bozok ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TALİP ÖZDEŞ
- Ortaöğretim din kültürü ve ahlak bilgisi dersinde 7e öğrenme modelinin kullanımı
Using 7e learning model in secondary religious culture and ethics course
SELMA ALTIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Dinİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAFİNAZ ASRİ