Kosova'dan Libya'ya insani müdahale ve koruma sorumluluğu
Humanitarian intervention and responsibility to protect from Kosovo to Libya
- Tez No: 651331
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜNGÖR ŞAHİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Milli Savunma Üniversitesi
- Enstitü: Atatürk Stratejik Araştırmalar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Strateji ve Güvenlik Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Güvenlik Araştırmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 115
Özet
İnsani müdahale kavramı haklı savaş kuramından günümüze kadar yüzyıllardır tartışılmakta olan bir konudur. Soğuk Savaş sonrası süreçte devletler arasında yaşanan savaşlar yerini devlet içi etnik, dini, mezhepsel çatışmalara bırakmıştır. Bu çatışmalarda devletin/hükümetin genellikle çatışmanın bir tarafını desteklemesi ve hatta kimi zaman bir tarafını oluşturmaları nedeniyle insan güvenliği ve insan haklarının uluslararası toplum tarafından korunması gerektiği fikri ortaya çıkmıştır. 1999 yılında Kosova'da yaşanan insani dram karşısında NATO, BM Güvenlik Konseyi görevlendirmesi olmaksızın müdahalede bulunma kararı almıştır. Bu sayede NATO, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra varlığını devam ettirmek için kendine yeni görevler edinmiş ve yayınladığı yeni strateji belgesiyle etki alanını ittifak üyelerinin toprak sınırlarından çok daha geniş hale getirmiştir. Bu strateji neticesinde Kanada Hükümeti öncülüğünde hazırlanan ICISS (International Commission on Intervention and State Sovereignty) raporu ile koruma sorumluluğu kavramı ortaya çıkmıştır. Bu kavram ile Kosova örneğindeki gibi insani krizler karşısında gerçekleştirilecek insani müdahalelere hukuki dayanak oluşturmak istenmiş ve 2005 BM Dünya Zirvesinde raporun bir bölümü kabul edilmiştir. 2011 yılında ise Arap Baharının Libya'ya sıçraması ile başlayan olaylara BM kısa sürede tepki vermiş ve koruma sorumluluğu kapsamında müdahale kararı almıştır. Bu kapsamda çalışmanın amacı insani müdahale ve koruma sorumluluğu kavramları arasındaki ilişkinin incelenerek koruma sorumluluğu kavramının uluslararası toplum tarafından genel kabul görüp görmediği ve ilerleyen süreçte örf adet kuralı haline gelip gelemeyeceğini değerlendirmektir. Kosova ve Libya müdahalelerini örnek olarak aldığımız bu çalışmada literatür taraması kullanılarak koruma sorumluluğunun uluslararası toplumda ne derecede içselleştirildiği araştırılmıştır. Çalışma sonucunda koruma sorumluluğunun kavramsal olarak insani müdahaleden çok daha ileri düzeyde olduğu fakat günümüzde BMGK tekelinde bulunan müdahale kararı alma yetkinliğinin değişmesi ve kavramın genel kabul görmesi için bir miktar daha gelişime ihtiyacı olduğu değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Humanitarian intervention has been a debated issue for centuries from just war theory to the present day. Wars between states in the post-Cold War period have been replaced by intra-state ethnic, religious, and sectarian conflicts, From these conflicts, because the state / government usually supports one side of the conflict and sometimes even forms one side of it, the idea has emerged that human security and human rights should be protected by the international community. In 1999 NATO decided, without a UN Security Council authorization, to intervene in Kosovo as a reaction to the on-going humanitarian catastrophe. This action by NATO shaped new roles in how the alliance would continue to exist after the dissolution of the Soviet Union and NATO's appartent new strategy focused on expanding its influence beyond the territory of alliance members. As a result of this strategy, the concept of responsibility to protect emerged with the ICISS report prepared under the leadership of the Canadian Government. With this concept, it was aimed to establish a legal basis for humanitarian interventions to be carried out in the face of humanitarian crises, such as in the case of Kosovo and part of the report was accepted at the 2005 UN World Summit. In 2011, the UN responded rapidly to the events that started with the Arab spring in Libya and decided to intervene under the responsibility to protect concept. In this context, the purpose of the study is to examine the relationship between the concepts of humanitarian intervention and responsibility to protect and to evaluate whether the concept of the responsibility to protect is generally accepted by the international community and whether it will become a custom rule in the future. This study used a literature review to analyze Kosovo and Libya interventions to determine to what extent the responsibility to protect was internalized by the international community. The results of this study found that conceptually the responsibility to protect is more advanced than the humanitarian intervention, however the concept needs some more development and some changes about the intervention decision process in the UNSC to be generally accepted.
Benzer Tezler
- Kosova'dan Suriye'ye insani müdahale ve koruma sorumluluğu kavramlarının dönüşümü
The transformation concepts of humanitarian intervention and responsibility to protect from Kosovo to Syria
FECRA AKCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Uluslararası İlişkilerKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARİF BAĞBAŞLIOĞLU
- İnsani müdahale ve koruma sorumluluğu kavramlarının Ruanda, Kosova ve Libya örnekleri ışığında değerlendirilmesi
Evaluation of the concepts of humanitarian intervention and responsibility to protect in the light of Ruwanda, Kosovo and Libya cases
KAMAL ALAQAD
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Uluslararası İlişkilerMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FÜSUN ÖZERDEM
- Ceyhan'daki Arnavutlar: Din, kimlik ve bütünleşme
Albanians in Ceyhan: Religion, identity and integration
FARUK FINDIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinÇukurova ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH ÖZBOLAT
- Kosova Radyo ve Televizyonu'nda Türkçe yayınlar: Yugoslavya Döneminden Kosava Cumhuriyeti'ne
Turkish Radio and Television broadcasts in Kosovo :Yugoslav Republic of Kosovo Period
SERPİN EMRUŞİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Radyo-TelevizyonAnkara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ENGİN SARI
- Kosova Türklerinin azınlık hakları (1974-2008)
The minority rigths of Turks in Kosovo
ŞEYMA TOPRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Uluslararası İlişkilerBursa Uludağ ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KADER ÖZLEM