Tayfun Pirselimoğlu'nun sinemasını okumak
Reading Tayfun Pirselimoglu's cinema
- Tez No: 652812
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYDAN ÖZSOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Sinema diğer sanat dallarından sanatçıyla sanat arasında dolaylı iletişim olması bakımından seçilmektedir. Bu sebepten sinema dalında esas yaratıcının kim olması hakkında tartışmalar hâlâ devam etmektedir. 1950'lerden itibaren Fransa'da Cahiers du Cinéma dergisi yazarları ve öncesinde Alexandre Astruc yaratıcılığı yönetmene atfetmektelerdi. Onlar film yapım sürecinde en önemli ve yaratıcı kişi olarak yönetmeni yüceltmekteydiler. 1960'lara gelindiğinde auteur Fransa sınırlarını aşarak Amerika ve İngiltere'de tartışılmaktaydı. Andrew Sarris o döneme kadar dağınık bir politika olarak tartışılan auteur'ü kuram olarak nitelendirmiş ve sınırlarını daha belirginleştirmişti. Akabinde Peter Wollen 1969 yılında Göstergeler ve Anlam kitabında Sarris'in sınıflandırmasına yapısalcı yaklaşım getirmiştir. 1960 ve 70'lerde Türk Sinemasında bazı auteur olarak nitelendirilen yönetmenler olsa da, yaratıcı yönetmen anlayışının yükselişe geçtiği dönem 90'lar sonrasıdır. Yeni Türk Sineması veya Yönetmen Sineması olarak nitelendirilen dönemde Nuri Bilge Ceylan, Derviş Zaim, Zeki Demirkubuz gibi yönetmenlerin filmleri yurtdışı ve yurtiçi festivallerde ilgiyle karşılanmıştır. Son dönem Türk Sinemasında adını çok duyuran, fakat üzerine akademik yazıların az olduğu yönetmen Tayfun Pirselimoğlu ve sineması bu çalışmanın odak noktasıdır. Tezin temel amacı Tayfun Pirselimoğlu'nun yaratıcı yönetmenliğinin, sinema filmlerinin genel özelliklerini ortaya çıkarmaktır. Aynı zamanda auteur kuramdan hareketle yönetmenin özgün tarzının bir parçası olan temalardan biri; suç ve suçlu örneğinin filmlerdeki okumasını yapmaktır. Tayfun Pirselimoğlu filmleri auteur kuram çerçevesinde Sarris'in üç çember yaklaşımıyla, Wollen'in yapısalcı yaklaşımını eklemekle ve Bazin'in yaratıcının yaşadığı sosyokültürel ve politik ortamdan etkilenmesi düşüncesini de göz ardı etmeden, yönetmenin kişisel düşünceleri de göz önünde bulundurularak incelenmiştir. Tez kapsamında yönetmenin altı filmi incelenmiş ve sinematik evreninin gerek biçimsel gerek anlatısal açıdan değerlendirilmesi yapılmıştır. Yönetmenin oluşturduğu özgün anlatım tarzı, filmlerinin konu ve temasal benzerlikleri, teknik açıdan film yapımına hâkimliği titizlikle araştırılmıştır. Tayfun Pirselimoğlu filmlerinin ortak yönleri ve kişisel düşünceleri, filmlerdeki sembolik anlatımlar deşifre edilmiş, yönetmenin auteur özellikler taşıdığı belirlenmiştir. Bununla beraber, Pirselimoğlu'nun kendisine özgü anlatım tarzı içerisinde dikkat çeken unsurlardan biri de suç ve suçluluk temasına her filminde rastlanmasıdır. Bu çerçevede auteur olarak suç temasını filmlerinde nasıl kullandığına bakılmıştır. Sonuç olarak Pirselimoğlu filmlerinde ana karakterlerin bir şekilde suça bulaştığı, erkek karakterlerin hayata ve insanlara karşı hınçlı olmaları gözlemlenmiştir. Okumalar sonucunda karakterlerin yoksulluk ve erkeklik krizi dolayısıyla bir nevi suç işlemeye itildikleri ortaya çıkarılmıştır.
Özet (Çeviri)
Cinema differs from other branches of art because of the indirect communication between the artist and art. Therefore, there has always been a debate about who is the main creator of the art of cinema. From the 1950s, writers of the magazine Cahiers du Cinéma in France, and previously Alexandre Astruc, attributed this creativity to the director of the film. They valued the director as the most important and creative person in the filmmaking process. By the 1960s, the auteur policy had crossed the borders of France and was being discussed in the USA and England. Andrew Sarris described the auteur as a theory that was discussed as a scattered policy until that time and made its boundaries more apparent. Subsequently, in 1969, Peter Wollen introduced a structuralist approach to Sarris' classification in his book Signs and Meaning. Although there were some auteur directors in Turkish cinema in the 1960s and 70s, the period in which the creative author director's mentality started to rise was after the 90s. The films of directors such as Nuri Bilge Ceylan, Derviş Zaim and Zeki Demirkubuz attracted attention in international and domestic festivals. Also, these auteurs were qualified as Turkey's New Wave Cinema's members. Director Tayfun Pirselimoğlu and his cinema, which has made a name for itself in Turkish cinema in the recent period, but with little academic researches on, are the focus of this study. The thesis aims to determine whether Tayfun Pirselimoğlu is a creative director or not. Also within the framework of auteur theory, to read one of the themes that are part of the original style of the director; the example of crime and criminal in the movies. The films of Tayfun Pirselimoğlu were examined within the framework of auteur theory with Sarris' three circles approach, Wollen's structuralist approach and also Bazin's thoughts haven't been ignored which believes that auteur is influenced by the socio-cultural and political environment in which he lives and transmits it to his films. Within the scope of the thesis, six feature films of the director examined and the cinematic universe of the director evaluated both formally and narratively. The original narrative style of the director, the similarities and themes of his films, and his mastery of filmmaking in technical terms are remarkable. The common aspects and personal thoughts of Tayfun Pirselimoğlu films, symbolic narratives in the films were deciphered and it was determined that the director had auteur characteristics. However, one of the elements that attract Pirselimoğlu's unique expression style is the theme of crime and guilt in every movie. In this context, it was examined how this theme is reflected in the films as an auteur. Consequently, it was observed in Pirselimoğlu films that the main characters were involved in crime in some way, and male characters were resentful towards life and people. As a result of the readings, it was revealed that the characters were pushed to commit some kind of crime due to the poverty and masculinity crisis.
Benzer Tezler
- Auteur teori açısından Pirselimoğlu Sineması'nın incelenmesi
An examination of Pirselimoglu's Cinema in terms of auteur theory
BURCU GÜVEN ÇİTOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Radyo-TelevizyonMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİME NEŞE KAPLAN İLHAN
- Yeni kara film olarak Tayfun Pirselimoğlu sineması: Filmlerin sinematografi ve anlatı analizleri
Tayfun Pirselimoğlu cinema as neo-noir: Analyse of cinematography and narration
AHMET ERTUĞRUL BİLKAN
Doktora
Türkçe
2022
Radyo-TelevizyonGazi ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERDAR ÖZTÜRK
- Tayfun Pirselimoğlu filmlerinde kadın temsili ve Saç filminde abject
Representation of woman in Tayfun Pirselimoglu films and abject in Saç
BERÇEM GÜL ARPA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü SanatlarıKadir Has Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLÜMSER DENİZ BAYRAKDAR
- Filmde mizansen eleştirisi: Tayfun Pirselimoğlu sineması
Criticism of mise-en-scene in film: Tayfun Pirselimoğlu's cinema
UMUT YOLAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Radyo-TelevizyonSelçuk ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SÜLEYMAN SIRRI YILMAZ
- Türk sinemasındaki 'Auteur' yönetmenlerin filmlerinde nihilizm ve birey: Zeki Demirkubuz, Nuri Bilge Ceylan, Tayfun Pirselimoğlu örneği
Nihilism and individual in films of 'Auteur' directors in Turkish Cinema: Zeki Demirkubuz, Nuri Bilge Ceylan, Tayfun Pirselimoğlu examples
ULAŞ IŞIKLAR
Doktora
Türkçe
2017
Radyo-TelevizyonEge ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LALE KABADAYI