Geri Dön

Süt ve süt ürünleri talebinin aıds modeli ile tahmin edilmesi: TRA1 bölgesi örneği

Estimating the demand for milk and milk products by aids model: Case study of TRA1 region

  1. Tez No: 655341
  2. Yazar: AHMED HAMMADA
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AVNİ BİRİNCİ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ziraat, Agriculture
  6. Anahtar Kelimeler: TRA1 Bölgesi, Süt, Süt Ürünleri, Tüketim, AIDS Modeli, TRA1 Region, Milk and Dairy Products, Consumption, Affecting Factors
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Atatürk Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Tarım İşletmeciliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 123

Özet

Amaç: Araştırmanın temel amacı, TRA1 Bölgesindeki Erzurum, Erzincan ve Bayburt illerindeki hanelerin, süt ve süt ürünleri talebinin, AIDS yöntemiyle tahmin edilmesidir. Yöntem: Bu araştırmada örnek hacminin hesaplanmasında oransal örnekleme yöntemi, verilerin analizinde ise Yaklaşık İdeal Talep Sistemi (AIDS) modeli kullanılmıştır. AIDS, Rotterdam ve Translog talep modellerini kapsayacak şekilde genelleştirilmiş logaritmik (PIGLOG) sınıfına ait maliyet fonksiyonundan hareketle Deaton ve Muellbauer tarafından geliştirilmiş bir modeldir. Ayrıca, sistem eşitliklerinin çözümünde Görünüşte İlişkisiz Regresyon (GİR) yöntemi kullanılmıştır. GİR tahmin yönteminde eşitliklerin her biri ayrı ayrı tahmin edilmekte ve elde edilen artıklar Genelleştirilmiş En Küçük Kareler yöntemiyle yapılan tahminde varyans-kovaryans matrisinin tahmin edilmesinde kullanılmaktadır. Bulgular: Hanelerin süt satın alırken birinci olarak yağ oranını dikkat aldıkları belirlenmiştir. Tahmin sonuçları, Marshalcı fiyat esnekliklerinin homojenlik ve simetri kısıtlı olan modelde yer alan ve incelenen süt ve süt ürünleri için esnek olmadıkları görülmektedir. Hicksçi fiyat esnekliği bakımından da homojenlik ve simetri kısıtları uygulandığında süt, peynir, yoğurt ve tereyağının esnek olmadığı belirlenmiştir. İncelenen malların Marshalcı fiyat esnekliklerine sırasıyla bakıldığında süt, peynir, yoğurt ve tereyağı fiyatında % 10'luk bir artış olduğunda ilgili ürünlerin talep miktarlarında sırasıyla % 5,4 % 8,8, % 7,4 ve % 6,7'lik bir azalışın meydana geldiği hesaplanmıştır. Diğer taraftan kısıtsız GİR modelinde peynir, kısıtlı GİR modelinde ise yoğurt harcama esnekliği en yüksek ürün olarak bulunmuştur. Sonuç: TRA1 bölgesinde araştırmaya dahil olan ve anket yapılan tüketicilerin % 55,25'i erkek iken, % 44,75'i kadındır. Görüşülen kişilerin yaş ortalaması bölge itibariyle 32'dir. Bu kişilerin % 71,25'inin evli olduğu belirlenmiştir. Ailedeki fert sayısı ortalama olarak 3 kişidir. Aile başına haftada ortalama 5,1 litre süt, 2,4 kg peynir, 4,4 kg yoğurt ve 1 kg tereyağı tüketildiği tespit edilmiştir. Süt, peynir, yoğurt ve tereyağı ortalama fiyatları sırasıyla, 3,5, 20,1, 5,7 ve 35,7 TL'dır. Süt, peynir, yoğurt ve tereyağına ait ortalama harcama ise haftalık olarak 114,1 TL olarak belirlenmiştir. Süt ve ürünleri tüketimini artırmak ve gıda harcamaları içinde payını yükseltebilmek için ambalajlamaya önem verilmesi ve sütteki yağ oranına dikkat edilmesi gerektiği çalışma sonuçlarına göre ileri sürülebilir.

Özet (Çeviri)

Purpose: The main purpose of the study was to estimate the demand of milk and dairy products of households in the provinces of Erzurum, Erzincan, and Bayburt from TRA1 Region using the AIDS method. Method: In this study, proportional sampling method was used in calculating the sample volume, and Approximate Ideal Demand System (AIDS) model was used in the analysis of the data. Approximately Ideal Demand System (AIDS) was used based on the cost function belonging to the generalized logarithmic (PIGLOG) class to include AIDS, Rotterdam and Translog demand models. In addition, Seemingly Unrelated Regression (SUR) method was used in the solution of system equations. In the SUR estimation method, each of the equations was estimated separately and the residuals obtained were used in estimating the variance-covariance matrix in the estimation made by the Generalized Least Squares (OLS) method. Findings: The households weekly consumed an average of 5,1 liters milk, 2,4 kg cheese, 4,4 kg yogurt and 1 kg butter. The average expenditure of households for milk and dairy products was 114,1 TL. The households' most considered characteristics for milk and dairy products (milk, yoghurt, cheese and butter) was fat content. The estimation results show that the Marshalian price elasticities are inelastic for milk and dairy products examined in four subgroups in the homogeneity and symmetry-constrained model. Milk, cheese, yogurt and butter are inelastic when the Hicksian price elasticity constraints of homogeneity and symmetry are applied. When the Marshalian price elasticities of the goods discussed are examined, it has been calculated that a % 10 increase in the prices of milk, cheese, yoghurt and butter will cause a decrease of % 5,4 % 8,8, % 7,4 and % 6,7 respectively in the demand amounts of the related products. On the other hand, when considering unrestricted SUR model cheese product and when considering restricted SUR model yogurt product were found expenditure elastic. Results: It was determined that % 55,25 of the interviewees were male while % 44,75 were female. It has been observed that the average age of the interviewees is 32 by region and % 71,25 of them are married. It has been observed that the average number of an individual in the family is 3 people. In order to increase the consumption of milk and dairy products and to have the largest share in food expenditures, care should be taken to pack the milk sold and focus on the most important nutrients that make up milk and its products, the most important of which is fat content, as seen in the field study.

Benzer Tezler

  1. Tr 83 bölgesinde süt ve süt ürünleri tüketiminde tüketici davranışlarını etkileyen faktörler ve talebinin belirlenmesi

    Determining the factors and the demand affecting consumer attitudes in consuming milk and dairy products in Tr83 region

    RÜVEYDA KIZILOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    EkonometriGaziosmanpaşa Üniversitesi

    Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALİL KIZILASLAN

  2. Türkiye'de bazı gıda maddelerinin talep analizi

    The demond analysis of some food products in Turkey

    SEDA EKİNCİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    ZiraatÇukurova Üniversitesi

    Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OĞUZ YURDAKUL

  3. Türkiye süt endüstrisinin sektörel analizi

    Sectoral analysis of Turkish diary industry

    SERTAÇ GÖNENÇ DUMAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    EkonomiUludağ Üniversitesi

    Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ERKAN REHBER

  4. Buzağı kayıpları konusundaki üretici davranışlarının incelenmesi: Konya ili Karapınar ilçesi örneği

    Investigation of producer behaviors on calf losses: The case of Karapinar district of Konya province

    BENAY KAPLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    ZiraatSelçuk Üniversitesi

    Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HASAN ARISOY

  5. Türkiye süt ve süt ürünleri piyasası ve Avrupa Biriliği'ne uyum

    Dairy markets of Turkey and adaptation to the European Union

    ŞÜKRÜ ALPER DAŞKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    EkonomiAkdeniz Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ÖNDER OKUMUŞ