Nüfus Defterlerine göre Turhal kazasında Müslim nüfus (1831-1844)
Muslim population in Turhal accident according to Population Registers (1831-1844)
- Tez No: 655575
- Danışmanlar: PROF. DR. SONGÜL ÇOLAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Nüfus Sayımı, Nüfus Defterleri, Nüfus, Turhal, Müslim, Census, Population Registers, Population, Turhal, Muslim
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 201
Özet
Arapça nefs kelimesinin çoğulu olan nüfus kelimesi,“ruh, can, hayat”anlamında kullanılır ve genellikle bir yerde yaşayan insanları ifade eder. Osmanlı Devleti'nin ilk dönemlerinden itibaren vergi ödemekle yükümlü olanları ve bilhassa askerî mevcudu tespit etmek amacıyla nüfus sayımları yapılmıştır. Bu amaçla yapılan sayım işlemleri, dönemlere ve hazırlanma amaçlarına göre farklılıklar göstermiştir. İlk zamanlarda tımar sistemi ile bağlantılı olarak ülkedeki vergi potansiyelini görmek üzere tahrirler yapılmış ve bu çalışmalar sonucunda defterler hazırlanmıştır. Tımar sistemi önemini yitirince nüfus tespiti avarız sayım şeklinde yapılmaya başlandı ve 18. yüzyıl boyunca sayımlar bu şekilde devam etti. Ancak 19. yüzyılda yaşanan yeni gelişmelerle birlikte sayım işlemlerinin niteliği de değişmeye başladı. Osmanlı Devleti'nde modern anlamda nüfus tespiti ilk olarak 1828-1829 yıllarında yapılmak istenmişse de Osmanlı-Rus savaşı nedeniyle kesintiye uğramış nüfus sayımı tüm kazalarda uygulanamamıştır. Ancak bu teşebbüs modern anlamda ilk Osmanlı nüfus sayımı olarak kabul edilmektedir. Nitekim savaş sonrası yaşanan tedirginlik nedeniyle halkı korkutmamak için 1828 nüfus sayımı sırasında bir metin yayınlanmıştır. Devlet yayınladığı bu metinde halktan kayıt memurlarına yardım etmelerini istemiştir. Bu nüfus sayımı sonucunda tarihsel araştırmalarda büyük önem taşıyan nüfus kayıtları ortaya çıkmıştır. Çünkü nüfus kayıtları, kaydedilen dönemin ekonomik ve sosyal yapısı hakkında pek çok bilgiyi araştırmacılara sunmaktadır. Bölgenin idari oluşumu, yerleşim yerlerinin isimleri, kişilerin isimleri ve lakapları, askerlik durumu ve fiziki özellikleri gibi pek çok konu defterler vasıtasıyla ortaya çıkarılmaktadır. Tüm bu bilgilerin bulunduğu 8 adet Turhal Kazası Müslim nüfus defterleri 1831- 1844 yılları arasında yöreye ait oldukça değerli veriler sunmaktadır. Çalışmamızda Turhal Müslim defterlerinin transkripsiyonu yapılmış, yorumlanıp anlaşılması noktasında tablolarla desteklenmeye çalışılmıştır. Bunun sonucunda belirtilen tarihler arasında Turhal Kazasının nüfus ve sosyal yapısı hakkında daha sağlıklı bir değerlendirme yapma imkânı doğmuştur.
Özet (Çeviri)
The word population, which is the plural of the Arabic word nefs, is used to mean“soul, soul, life”and generally refers to people living in a place. Censuses have been carried out in order to determine the taxpayers and especially the military presence since the early periods of the Ottoman Empire. The counting procedures performed for this purpose differed according to the periods and preparation purposes. In the early days, records were made to see the tax potential in the country in connection with the grooming system and books were prepared as a result of these studies. When the grooming system lost its importance, population determination began to be made in the form of countless counts and the counts continued in this way throughout the 18th century. However, with the new developments in the 19th century, the nature of counting operations began to change. In the Ottoman Empire, population determination in the modern sense was intended for the first time in 1828-1829, but the census, which was interrupted due to the Ottoman-Russian war, could not be applied in all counties. However, this attempt is considered as the first Ottoman census in modern terms. As a matter of fact, a text was published during the 1828 census in order not to frighten the public due to the uneasiness experienced after the war. In this text, the government has asked the public to help registrars. As a result of this census, population records, which are of great importance in historical research, have been revealed. Because population records provide researchers with a lot of information about the economic and social structure of the period recorded. Many issues such as the administrative formation of the region, the names of the settlements, the names and nicknames of the people, the military status and physical characteristics are revealed through the notebooks. 8 Turhal District Muslim population registers with all the information present very valuable data of the region between 1831-1844. In our study, Turhal Muslim notebooks were transcribed and tried to be supported by tables in terms of interpretation and understanding. As a result, it was possible to make a healthier assessment of the population and social structure of the Turhal District between the specified dates.
Benzer Tezler
- Temettuat Defterlerine göre Kastamonu Vilayeti Zarı Kazası'nın sosyo-ekonomik yapısı
Socioeconomic structure of Zari District of Kastamonu Province according to the Temettuat Books
ÖZLEM ASKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihKarabük ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELMA TURHAN SARIKÖSE
- Temettuât Defterlerine göre Çorum Oğuzlar'ın sosyal ve ekonomik yapısı
Social and economic structure of the Çorum Oğuzlar according to the register of temettuat
ALİ ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
TarihKarabük ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SELMA TURHAN SARIKÖSE
- Nüfus Defterlerine göre Gaferyad kazası (1830-1845)
Gaferyad district according to Population Books (1830-1845)
ÖMER MUSAB YÖNDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET MERCAN
- Nüfus defterlerine göre on dokuzuncu yüzyılda Karaferye kazasının demografik yapısı
Demographic structure of Karaferye district in the nineteenth century according to population registers
BURCU MALKADI ÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AŞKIN KOYUNCU
- Nüfus defterlerine göre Balıkesir Kazası'nın demografik ve istatistikî özellikleri
Demographic and statistical characteristics of Balıkesir according to the population register
ÖZLEM ÖZPOLAT