Depositional and erosional processes in the Kasei Valles, Mars: Implications for recent evolution of the landscape
Mars'taki Kasei Vadisi'nin birikim ve erozyon süreçleri: Arazinin son evrimi için çıkarımlar
- Tez No: 656707
- Danışmanlar: PROF. DR. CENGİZ YILDIRIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Astronomi ve Uzay Bilimleri, Coğrafya, Jeoloji Mühendisliği, Astronomy and Space Sciences, Geography, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Avrasya Yerbilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Katı Yer Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Jeodinamik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 63
Özet
Güneş Sistemi; yıldızımız olan Güneş ve ona yerçekimi ile bağlı olan her şeyden oluşur: Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün gezegenleri, Plüton gibi cüce gezegenler, düzinelerce ay ve milyonlarca asteroitler, kuyruklu yıldızlar ve göktaşları. Güneş sistemimizde Dünya, Mars, Merkür ve Venüs karasal veya kayalık gezegenlerdir. Gezegenlerde yüzey süreçleriyle oluşan yer şekilleri, çevresel koşulların jeomorfolojik izleridir. Yaşlandırma tekniklerinin yardımıyla, gezegenlerin arazilerinin evrimi hakkında bilgi sağlanabilmektedir. Burada; Güneş'e yakınlık bakımından dördüncü kayaç gezegen Mars'ın, Kasei Vadisi'nin yukarı akış kısmındaki yer şekillerini haritalandırdık. Arazinin evrimini anlamak için, kesme-kesilme ve yer şekillerinin sayısal yaşlandırılmasını kullanarak morfostratigrafiyi inşa ettik. Haritalama çalışmalarımız; 6m/piksel çözünürlüğe sahip Bağlam Kamera görüntüsüne (CTX) ve HiRISE (Yüksek Çözünürlüklü Görüntüleme Bilim Deneyi) görüntülerine dayanmaktadır. ArcGIS (ESRI) kullanarak vadilerin güney kolunun orta kısmına odaklandık ve yer şekillerinin haritasını çıkardık. İkinci adım da yaşlandırma tekniği ile yaşlarını hesaplayamaktır. Yer şekillerini tarihlendirmek için Krater Boyutu-Frekans Dağılımı (CSFD'ler) kullandık. Uzaktan algılama teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte, karasal gök cisimleri için yaşların belirlenmesi, krater boyutu frekans dağılımı (CSFD'ler) ile tahmin etmek mümkündür. Bu teknik, Mars yüzeyinin çarpma krater popülasyonundan elde edilen yaşını tahmin ediyor. Bu yaşlar, farklı karasal, gök cisimlerine de uyarlanmıştır. Uyumlu istatistiksel hatalarla kümülatif Krater Boyutu-Frekans Dağılım grafikleri üretmek için krater ölçümleri kullanılmıştır. Birincil kraterler gezegenler arası döküntülerin etkisiyle üretilir. İkincil kraterler, aynı cisim üzerindeki birincil darbeyle fırlatılan ejektanın etkisiyle üretilir. İkincil kraterlerin varlığı krater sayımını zorlaştırabilir. İkincil kraterler, jeolojik olarak anlık bir artış gösterdikçe güvenilirliklerini değiştirecektir. Ay yüzeyinde 1-2 km çapında kraterler için CSFD eğimi daha diktir. Bu eğim ikincil kraterlerden kaynaklanmaktadır. Mars'ta da benzer sonuçlar göstermektedir. İkincil kraterlerin mutlak yaşları nasıl etkileyeceği hala belirsizdir. Küçük kraterlerin gezegenin yüzeyindeki topografyayı etkilemediğini biliyoruz. Bu nedenle, bu kraterleri yeniden yüzeylemede ayrı tutuyoruz. Yüzeyler epizodik bir olayla ayırt edilemez hale gelirse, tüm küçük kraterleri kaldırabiliriz. Bu durumda, yeniden yüzey oluşturma tarihini daha genç bir oluşum yaşı olarak yorumlayabiliriz. Bu yorumu özellikle sayımın küçük çaplı kraterlerle sınırlı olduğu yerlerde yapabiliriz. İkincil kraterleri, birincil kraterin yakın olup olmadığını ayırt etmek zordur. Talus yelpazeleri ve heyelanlar gibi yer şekillerinde başlıca birincil kraterler görülmez. Bunun nedeni, sınırlı yüzey alanlarından kaynaklanmaktadır. Bu sorunu çözmek için, belirli küçük özelliklerin yaşını sınırlandırmak için krater model yaşlarımızı yer şekillerinin morfostratigrafisi ile bütünleştiriyoruz. Haritalama ve tarihlendirme çalışmalarımız, Erken Amazon Dönemi'nde (
Özet (Çeviri)
Landforms formed by surface processes on other planets are geomorphic imprints of their environmental conditions. With the aid of the age dating techniques, they may also provide information about the evolution of the landscape of planets. Here, we mapped landforms at the upstream part of the Kasei Valles of Mars. We built morphostratigraphy by using cross-cutting relationships and numerical dating of the landforms to understand evolution of the landscape. Our mapping and dating efforts reveal the upstream part of the Kasei Valles channel sculpted during the Early Amazonian Period (< 3.39 Ga). The initial incision of the channel provided accommodation space for hillslope processes. Talus fans, landslides and shorelines truncate them are typical landforms formed by surface processes that we mapped along the channel. We identified talus fans in four areas. Numerical dating of talus fans the first generation of the talus fans developed around 1.0 Ga and the second generation developed around 307 Ma ago. The age of the landslide is 122 Ma. The enlargement of the talus fans and also large landslide bodies gave rise to form morphological barriers (dams) within the channel and also impoundment of fluid behind them. Accordingly, we propose an inundation of the channel floor by three paleolakes. The trace and surface texture of the shorelines imply that most probably this fluid was a water style fluid that stagnated for a while and fluctuated to carve shoreline staircases along the landslides and talus fans. The latest geomorphic event is the shallow lava flood that occupies the floor of the paleolake floors around 90 Ma.
Benzer Tezler
- Differential tectonics of Aydın Range in western Anatolia Extensional Province: Inferences from catchment-wide erosion, river incision, and range-front deposition
Batı Anadolu Genişleme Bölgesindeki Aydın Bloğu'nun diferansiyel tektoniği: Havza aşınımı, Akarsu derine aşındırma ve dağ önü depolarından çıkarımlar
EMRAH ÖZPOLAT
Doktora
İngilizce
2023
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiKatı Yer Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ YILDIRIM
PROF. DR. TOLGA GÖRÜM
- Aladağlar ve Karanfil Dağı kuvaterner buzullaşması ve eski ikliminin kozmojenik izotoplar ve buzul modelleri ile belirlenmesi
Late pleistocene 36cl cosmogenic glacial chronology and pism modelling of aladağlar and karanfil mountains
OĞUZHAN KÖSE
Doktora
Türkçe
2023
Coğrafyaİstanbul Teknik ÜniversitesiKatı Yer Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKİF SARIKAYA
- Sakarya Kanyonu' nun morfo-akustik yapısı
Morpho-acoustic structure of Sakarya Canyon
ASLIHAN NASIF DONDURUR
Doktora
Türkçe
2021
Deniz BilimleriDokuz Eylül ÜniversitesiDeniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FAİK ERDENİZ ÖZEL
- Gemlik Körfezi deniz seviyesi değişimlerinin jeofizik yöntemlerle incelenmesi
Investigation of sea level changes in Gulf of Gemlik with geophysical methods
ASEN SABUNCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Jeofizik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE KAŞLILAR ŞİŞMAN
DOÇ. DR. KÜRŞAD KADİR ERİŞ
- Seismic stratigraphy of late quaternary sediments on the continental shelf of Antalya Bay
Antalya Körfezi kıta sahanlığının geç kuvaterner sedimanlarının sismik stratigrafisi
DEVRİM TEZCAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2001
Su ÜrünleriOrta Doğu Teknik ÜniversitesiDeniz Jeolojisi ve Jeofiziği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. MAHMUT OKYAR