Geri Dön

Interpretation of the concept of 'Marriage' in the Kyrgyz and American language picture of the world

Кыргыз жана америка тилдик аалам сүрөттөөсүндөгү 'нике' концептисинин интерпретацияланышы

PDF İndir

  1. Tez No: 657811
  2. Yazar: TOLKUN BEKTURGAN KYZY
  3. Danışmanlar: PROF. DR. CILDIZ ÇIMANOVA
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, İngiliz Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature, English Linguistics and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: kavram, kültür dilbilim, anlambilimsel alan analizi, etimolojik analiz, çağrışımsal deney, toplumsal dilbilim
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Kırgızca
  9. Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 138

Özet

Farklı etnik grupların dünya dil haritasında detaylı araştırılması, insan-merkezli dilbilimin en önemli görevlerinden biri haline geldi. Bu sorunun çözümü, yalnızca etniklerin tek kavram küresinin alanını oluşturan nükleer kavramların ayrıntılı bir şekilde gözden geçirilmesiyle mümkündür. Bu tez, kavramın içeriğini, farklı dilbilim temsilcileri tarafından konuşma etkinliğinde gerçekleştirilen bir dilbilimsel bilinç birimi olarak inceler. Yazı, evlilik kavramı örneği üzerinde yürütülmektedir. Evlilik, karşılıklı ilişkisi olan çiftlerin yasanın kabul ettiği rıza ve sözleşmeye dayalı bir ilişkide eş olarak birleşme halidir. Ahlaki ve etik normların sosyal olarak onaylanmış temsili amacıyla sosyal sistemin gelişiminin ve güçlendirilmesinin bir unsuru olarak ortaya çıkar. Evlilik, diğer sosyal unsuların aksine, doğal-biyolojik, ekonomik, duygusalpsikolojik, ahlaki-etik ve yasal yönleri içerir. Zihinsel oluşumların yapısına ve içeriğine yansıyan evlilik ve aile ilişkilerinin çok yönlülüğü, sözcüksel olarak sunulan kavramların incelenmesinde bütüncül bir yaklaşım gerektirir. Tez, güncellik, yenilik, amaç, görev, araştırma yöntemi, teorik ve pratik değerler gibi araştırma detaylarının tanıtılmasıyla başlar. Makale üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm, Kırgız ve Amerikan kültürü kavramının anlamı, yorumu ve dünya dil haritasının anlamı hakkında teorik bilgiler içermektedir. Kırgız ve Amerikan dilbilim bilincinde“evlilik”kavramının evrimsel yolu, etimolojik açıdan çekirdeksel temsilcileri örneği üzerinde düşünülmektedir. İkinci bölüm araştırma sırasında kullanılan yöntem ve teknikleri ele almaktadır. Kırgızların ve Amerikalıların dilbilimsel bilincinde 'evlilik' kavramının yapısal ve içerik özellikleri,“evlilik”kavramsal işaretlerinin toplumsal dilbilim analizi, bu sözcüklerin özelliklerini belirleyerek gerçekleştirilir. Üçüncü bölüm çağrışımsal analize ayrılmıştır. Çalışma sırasında birincil yanıtın kaydedilmesi ile yapılan serbest çağrışımsal deneyin sonuçları incelenir. Anlamsal alan analizi“evlilik”kavramının anlamını derin anlamamıza yardımcı oldu. viii Sonuç olarak, amaç ve hedeflerin uygulanması özetlenmiş, araştırmanın sonuçları sunulmuş ve daha ileri araştırma beklentileri özetlenmiştir.

Özet (Çeviri)

Ар кыл этникалык топтордун тилдик дүйнө таанымына дыкат изилдөө жүргүзүү антропоцентристик лингвистиканын бирден бир маанилүү маселеси болуп эсептелет жана бул маселени чечүүгө этностун бирдиктүү концептосферасын түзгөн өзөктүк концепти изилдөө иши жол ачат. Диссертация“нике”концептисинин маанисин ар кыл лингвомаданияттын өкүлдөрүнүн кебинде чагылдырылган тилдик аң-сезимдин бирдиги катары кароону талдайт. Нике – бул жуп катары макулдашылган жана мыйзам аркылуу күбөлөндүрүлгөн баш кошуу абалы. Моралдык жана этикалык нормалар талапка ылайык коомдук түзүлүштү бекемдөө жана өнүктүрүү аркылуу никенин жаралышына себеп болот. Башка түшүнүктөрдөн айырмаланып,“нике”концептиси табигыйбиологиялык, экономикалык, эмоционалдык, психологиялык, моралдык-этикалык жана юридикалык аспектилерди өзүнө камтыйт. Менталдык окуулардын түзүмүндө жана мазмунунда чагылдырылган үй-бүлөлүк мамилелердин көп кырдуулугу лексикалык мүнөздөгү концептерди изилдөөдө интегративдик ыкманы колдонууга шарт түзөт. Диссертациялык иш киришүүдөн, үч бөлүмдөн жана корутундудан турат. Магистрдик иштин киришүүсүндө изилдөөнүн маанилүүлүгү, актуалдуулугу, иштин жаңылыгы, максаты, ыкмалары, теориялык жана практикалык баалуулуктары камтылган. Биринчи бөлүм концепт, интерпретация, тилдик дүйнө тааным тууралуу теориялык маалыматты камтыйт. Экинчи бөлүм изилдөөдө колдонулган ыкмалар жана методдор тууралуу маалыматтар менен бирге кыргыздардын жана америкалыктардын тилдик аң сезиминде“нике”түшүнүгүнүн структуралык жана мазмундук чагылдырылышы берилди. Ошондой эле“нике”лексемасынын өзгөчөлүктөрүн аныктоо менен семантикалык талаа талданды. vi Үчүнчү бөлүм“нике”концептисин ассоциативдик анализ аркылуу ачып берүүгө арналган. Ошону менен бирге эркин ассоциативдик эксперименттин жыйынтыктарын талдоо жана социолингвистикалык анализ жүргүзүү“нике”концептисин терең түшүүнүгө өбөлгө түздү. Корутундуда коюлган максаттарды ишке ашырууда жетишилген жыйынтыктар, диссертациялык изилдөөнүн натыйжалары берилди жана мындан кийинки изилдөөлөрдүн өнүгүү перспективалары белгиленди. Ачкыч сөздөр: концепт, лингвомаданият, семантикалык талаа анализи, этимологиялык талдоо, ассоциативдик эксперимент, социолингвистика. The detailed research of different ethnic group's language pictures of the world has become one of the most urgent tasks of the anthropocentric linguistics. The solution to this problem is possible only through a detailed review of the nuclear concepts that make up the single conceptual sphere of the ethnos. This thesis paper examines the content of concept as a unit of linguistic consciousness that is actualized in the speech activity by the representatives of different linguistic cultures. The study is carried out on the example of the concept of marriage. Marriage is the state of being united as spouses in a consensual and contractual relationship recognized by law, the mutual relation of married persons. It arises as an element of development and strengthening of the social system with the aim of socially approved representation of moral and ethical norms. Unlike other social phenomena, marriage includes the natural-biological, economic, emotional-psychological, moral-ethical and legal aspects. The versatility of marriage and family relations, reflected in the structure and content of mental formations, necessitates an integrative approach to the study of concepts presented lexically. The thesis starts with the introduction of the research details, such as topicality, novelty, aim, task, method of research, theoretical and practical values. The paper consists of three chapters. The first chapter includes theoretical information about the meaning of the concept, interpretation and language picture of the world of Kyrgyz and American culture. The evolutionary path of the concept“marriage”in the Kyrgyz and American linguistic consciousness is considered on the example of its nuclear representatives in the etymological aspect. The second chapter deals with the methods and techniques used during the research. The structural and content characterization of the concept of 'marriage' in the linguistic consciousness of Kyrgyz people and Americans has been analyzed. Semantic field analysis helped to understand the meaning of the concept“marriage”deeply. iv The third chapter is devoted to the associative analysis. It analyzes the results of a free-associative experiment conducted during the study with the registration of the first answer, objectifying the conceptual image of marriage. The sociolinguistic analysis of the conceptual signs of“marriage”is carried out, identifying features of these lexemes. In conclusion, the results of the implementation of the goals and objectives are summarized, the results of the thesis research are presented, and prospects for further research are outlined.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    110151

    İslam Hukukunda ve Medeni Hukukta iddet kavramı

    The Concept of iddet (The waiting period) in Islamic law and the civil law

    MUSA GÜNAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    DinSakarya Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. ABDULLAH ÖZCAN

  2. Tez No

    498675

    Kadıyanilerde vahiy algısı

    Revelation in Ahmadiyya

    FATİH YENİLMEZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    DinSüleyman Demirel Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET SAFFET SARIKAYA

  3. Tez No

    900267

    Archétypes féminins dans l'oeuvre de Sidonie-Gabrielle Colette

    Sidonie Gabrielle Colette'in eserlerinde dişil arketipler

    ÖZLEM ALTUN

    Yüksek Lisans

    Fransızca

    Fransızca

    2024

    Fransız Dili ve EdebiyatıGalatasaray Üniversitesi

    Karşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ENGİN BEZCİ

  4. Tez No

    364832

    Nesefi tefsirindeki ahkâm ayetlerinin yorumu

    Interpretation of the verse in Nasafi ahkam comments

    HALİL KARA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    DinDokuz Eylül Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUAMMER ERBAŞ

  5. Tez No

    882300

    Evliliğin ilk yıllarındaki boşanma ve nedenleri üzerine sosyolojik bir analiz: Bursa ili örneği

    A sociological analysis on divorce and its reasons in the first years of marriage: The case of Bursa

    GÜLAY ÖNCİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    SosyolojiAfyon Kocatepe Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ERKOL

Geri Dön