Bilinçli farkındalık ve öz yeterlilik ile psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkide Bireysel Gelişim İnisiyatifi ve Eudaimonik Öz Düzenlemenin aracı rolleri
Investigating the mediating roles of Personal Growth Initiative and Eudaimonic Self-Regulation in the relationship between mindfulness and self-efficacy with psychological well-being
- Tez No: 658223
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KUNTAY ARCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 147
Özet
Bu araştırmanın öncelikli amacı duyguların, bilişlerin, davranışların ve kişilerarası ilişkilerin Aristoteles'in açıkladığı eudaimoniaya ulaşma doğrultusunda düzenlenmesini ölçen Eudaimonik Öz Düzenleme Ölçeği'nin geliştirilmesidir. Bir diğer amacı ise bilinçli farkındalık ve öz yeterlilik ile psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkide bireysel gelişim inisiyatifi ve eudaimonik öz düzenlemenin aracı rollerinin incelenmesidir. Araştırma kapsamında ölçme araçları olarak Eudaimonik Öz Düzenleme Ölçeği'nin madde havuzu, Psikolojk İyi Oluş Ölçeği, Bilinçli Farkındalık Ölçeği, Bireysel Gelişim İnisiyatifi Ölçeği ve Genel Öz Yeterlilik Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcıları 4 farklı örneklem grubu olmak üzere 18- 65 yaş arasında bulunan toplam 1042 yetişkinden oluşmaktadır. Eudaimonik Öz Düzenleme Ölçeği'nin geliştirilmesi çalışmasında güvenirlik ve geçerlilik çalışması kapsamında AFA sonuçlarına göre toplam varyansın % 57.93'ünü açıklayan on faktör ve 43 maddeden oluşan bir yapı elde edilmiştir. Ölçeğin alt faktörlerinin Cronbach's alfa değerleri ise .75 ve .89 arasında değişmektedir. Doğrulayıcı faktör aalizi (DFA) sonuçlarına göre maddelerin faktör yüklerinin .48 ile .88 arasında değiştiği gözlenmiştir. Ayrıca DFA sonucuna göre kabul edilebilir uyum iyiliği değerleri bulunmuştur (χ2=2395.39; df=815, χ2/df=2.93, RMSEA=0.054, CFI=0.97, IFI=0.97, SRMR=0.050). Test tekrar test güvenirlik analizi bulgularına göre ölçeğin alt faktörleri için yapılan ilk uygulama ile ikinci uygulama arasındaki sınıf içi korelasyon katsayısı değerlerinin .82 ile .94 arasında, Pearson korelasyon katsayılarının ise .71 ile .88 arasında değiştiği gözlenmiştir. Ölçeğin kavramsal geçerliliği incelendiğinde eudaimonik öz düzenleme değişkeninin psikolojik iyi oluş, bilinçli farkındalık, bireysel gelişim inisiyatifi ve öz yeterlilik ile pozitif yönde anlamlı ilişkiler gösterdiği tespit edilmiştir. Bu sonuçlar Eudaimonik Öz Düzenleme Ölçeği'nin güvenilir ve geçerli bir ölçme aracı olduğunu ortaya koymuştur. Çalışmanın yapısal modelinin test edilmesi sonucunda öz yeterlilik ile eudaimonik öz düzenleme arasındaki ilişkide bireysel gelişim inisiyatifinin, öz yeterlilik ile psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkide ise bireysel gelişim inisiyatifi ve eudaimonik öz düzenlemenin tam aracılık ettikleri bulunmuştur. Bilinçli farkındalık ile eudaimonik öz düzenleme arasındaki ilişkide bireysel gelişim inisiyatifinin, bilinçli farkındalık ile psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkide ise bireysel gelişim inisiyatifi ve eudaimonik öz düzenlemenin kısmi aracılık ettikleri ortaya konmuştur. Bireysel gelişim inisiyatifi ile psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkide ise eudaimonik öz düzenlemenin kısmi aracılık ettiği gözlenmiştir. Yapısal modelin kabul edilebilir uyum iyiliği gösterdiği bulunmuştur (χ2=638.40, sd=162, χ2/df=3.94, p=0.000, RMSEA=0.067, GFI=0.91, CFI=0.97, IFI=0.97, SRMR=0.047). Alan yazında yeni bilgi niteliğinde olan bu aracılık ilişkilerinin tanımlanmasının pozitif psikoloji ve klinik psikoloji alanları için önemli olduğu düşünülmektedir. Tüm bu bulgular ilgili alan yazın ışığında tartışma bölümünde değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The primary purpose of this current study is to develop the Eudaimonic Self-Regulation Scale, which measures the regulation of emotions, cognitions, behaviors and interpersonal relationships in order to reach the eudaimonia explained by ancient Greek philosopher Aristotle. Another aim is to examine the mediating roles of personal growth initiative and eudaimonic self-regulation in the relationship between mindfulness and self-efficacy with psychological well-being. Eudaimonic Self-Regulation Scale, Flourishing Scale, Mindful Attention and Awareness Scale, Personal Growth Initiative Scale, and the General Self-Efficacy Scale were used as measurement instruments. Participants of the study consisted of 1042 adults between the ages of 18 and 65, including 4 different sample groups. As a result of Exploratory Factor Analysis (EFA) of Eudaimonic Self Regulation Scale, a 10-factor structure model with 43 items, which explained % 57.93 of the total variance was obtained. According to the Confirmatory Factor Analysis (CFA) results, the factor loadings ranged from .48 to .88. In addition, model fit indices were satisfactory (χ2=2395.39; df=815, χ2/df=2.93, RMSEA=0.054, CFI=0.97, IFI=0.97, SRMR=0.050). Cronbach's α values of sub-scales ranged from .75 to .89. In terms of convergent validity, eudaimonic self-regulation indicated significant correlations with psychological well-being, mindfulness, self-efficacy, and personal growth initiative. According to the results of test-retest reliability analysis, the intraclass correlation coefficients ranged from .82 to .94, Pearson's correlation coefficients were between .71 and .88. These results indicated that this scale was a valid and reliable instrument to assess eudaimonic self-regulation in the relevant researches. As a result of testing the structural model of the study, it was found that the personal growth initiative has a full mediation role in the relationship between self-efficacy and eudaimonic self-regulation. Besides, personal growth initiative and eudaimonic self-regulation have full mediation roles in the relationship between self-efficacy and psychological well-being. Moreover, in the relationship between mindfulness and eudaimonic self-regulation, the personal growth initiative has a partial mediation role. In the relationship between mindfulness and psychological well-being, personal growth initiative and eudaimonic self-regulation have partially mediation roles. Furthermore, in the relationship between the personal growth initiative and psychological well-being, eudaimonic self-regulation has partially mediation role. Structural model fit indices were satisfactory (χ2=638.40; N=657, sd=162, χ2/df=3.94, p=0.000, RMSEA=0.067, GFI=0.91, CFI=0.97, IFI=0.97, SRMR=0.047). It is thought that the definition of these mediating relationships, which are new for the literature, is important for the fields of positive psychology and clinical psychology. All these findings are evaluated in the discussion section in light of the related literature.
Benzer Tezler
- Ergenlerde öznel iyi oluş ve öz yeterlik arasındaki ilişkide umudun ve kötümserlikle başa çıkmanın aracı rolünün incelenmesi
Mediating role of hope and coping with pessimisim in the relationship between subjective well being and self efficacy in adolescent
NAİLE OSMANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ERYILMAZ
- Olumlu bazı kişilik özelliklerinin öznel iyi oluşu yordayıcı rolü
The predictive role of some positive personality traits on subjective well-being
FERİDUN KAYA
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE ODACI
- Okul öncesi öğretmenlerinin bilinçli farkındalık ve duygu yönetme becerileri arasındaki ilişkide öz yeterlilik inancının aracı rolü
Τhe mediating role of self-efficacy beliefs in the relationship between mindfullness and emotion management skills of preschool teachers'
TUĞÇE ŞENAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLDEN UYANIK
- An investigation of compassion fatigue of school counselors: The Role of personal and work-related factors
Okul psikolojik danışmanlarında şefkat yorgunluğunun incelenmesi: Kişisel ve iş ile ilgili faktörlerin rolü
TUĞBA ÜZMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Eğitim ve ÖğretimYeditepe ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞEN KÖSE ŞİRİN
- 9-13 yaş aralığındaki özel yetenekli çocukların öz -şefkat düzeyleri ile bilinçli farkındalık temelli öz-yeterlilik düzeylerine anne baba tutumlarının etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of parent attitudes on the self-comfort levels and conscious awareness based self-efficiency of special talent children aged 9-13
ELİF DURSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Aile Hekimliğiİstanbul Aydın ÜniversitesiAile Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OLCAY KULAKOĞLU