Yetişkin bireylerde erken dönem uyumsuz şemalar ve duygu düzenleme güçlüğü ile duygusal yeme ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkiler
The relationships between early maladaptive schemas and emotion regulation difficulty with emotional eating and psychological symptoms in adults
- Tez No: 658384
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM TOLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 214
Özet
Bu çalışmanın amacı, yetişkin bireylerde erken dönem uyumsuz şemalar ile duygu düzenleme güçlüğü, duygusal yeme ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkileri incelemektir. Araştırmanın örneklemi 18-65 yaşları arasında olan, İzmir'de yaşayan, 212 kadın (% 54,4) ve 178 erkek (% 45,6) 390 katılımcıdan oluşmaktadır. Katılımcılara Demografik Bilgi Formu, Young Şema Ölçeği- Kısa Form 3 (YŞÖ-KF3), Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği, Hollanda Yeme Davranışları Anketi (HYDA) ve Kısa Semptom Envanteri (KSE) uygulanmıştır. Erken dönem uyumsuz şemalar, duygu düzenleme güçlüğü, duygusal yeme ve psikolojik belirtiler değişkenlerinin demografik özelliklere göre farklılaşıp farklılaşmadığını incelemek amacıyla bağımsız örneklemler t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) yapılmıştır. Değişkenler arası ilişkiler, Pearson korelasyon analizi ile test edilmiştir. Psikolojik belirtiler ve duygusal yemeyi yordayan değişkenleri belirlemek amacıyla hiyerarş̧ik regresyon analizi yapılmıştır. Araştırmanın sonuçları erken dönem uyumsuz şemalar, duygu düzenleme güçlüğü, duygusal yeme ve psikolojik belirtiler değişkenlerinin ilişkili olduğunu göstermiştir. Cinsiyet açısından kopukluk, yüksek standartlar ve diğeri yönelimlilik şema alt boyutlarında, farkındalık ve hedefler duygu düzenleme güçlüğü alt boyutlarında, duygusal yeme puan ortalamalarında ve psikolojik belirtiler anksiyete alt boyutu puan ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür. Hiyerarşik regresyon analizi sonucunda; zedelenmiş otonomi, kopukluk, zedelenmiş sınırlar, diğeri yönemlilik ve yüksek standartlar ve açıklık, stratejiler ve dürtü alt boyutlarının psikolojik belirtileri anlamlı olarak yordadığı bulunmuştur. Yapılan diğer bir hiyerarşik regresyon analizinde; zedelenmiş otonomi, zedelenmiş sınırlar, yüksek standartlar ve kabul etmeme ve hedefler dürtü alt boyutlarının duygusal yeme davranışının anlamlı yordayıcıları oldukları görülmüştür. Elde edilen bulgular ilgili alanyazın bağlamında tartışılmış, sonuçlar ve öneriler sunulmuştur. Anahtar Sözcükler Erken Dönem Uyumsuz Şemalar, Duygu Düzenleme Güçlüğü, Duygusal Yeme, Dışsal Yeme, Kısıtlayıcı Yeme, Psikolojik Belirtiler
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the relationships between early maladaptive schemas, emotion regulation difficulty, emotional eating and psychological symptoms in adults. The research was carried out on a total of 390 participants resident in İzmir, 212 (54,4 %) of whom were women and 178 (45,6 %) were men. The ages of the participants were between 18 and 65. In this study Demographic Information Form, Young Schema Questionnaire- Short Form 3 (YSQ-SF3), Difficulties in Emotion Regulation Scale (DERS), The Dutch Eating Behavior Questionnaire (DEBQ) and The Brief Symptom Inventory (BSI) were applied to the participants. In this study independent sample t test and ANOVA analyzes were used to examine whether early maladaptive schemas, difficulties in emotion regulation, emotional eating and psychological symptoms differ according to demographic characteristics. Relationships between variables were tested with Pearson correlation analysis. Hierarchical regression analysis was performed to determine the variables predicting the psychological symptoms. The results of the study revealed that early maladaptive schemas, difficulties in emotion regulation, emotional eating and psychological symptoms were correlated with each other. It was observed that there was a significant difference between gender in terms of mean scores of disconnection, unrelenting standards and other directedness schema domains, awareness and goals sub-dimensions of difficulties in emotion regulation, emotional eating, and anxiety sub-dimension of psychological symptoms. As a result of the hierarchical regression analysis; impaired autonomy, disconnection, impaired limits, other directedness and unrelenting standards and clarity, strategies, and impulse sub-dimensions were found to significantly predicted psychological symptoms. In another analysis; impaired autonomy, impaired limits, unrelenting standards and non-acceptance and goals, impulse sub-dimensions were found to be significantly predicted emotional eating behavior. The findings were discussed in the context of relevant literature and, the results and recommendations were presented. Keywords Early Maladaptive Schemas, Difficulties in Emotion Regulation, Emotional Eating, External Eating, Restrictive Eating, Psychological Symptoms.
Benzer Tezler
- Beliren yetişkinlerde erken dönem uyumsuz şemalar ile çocukluk çağı travmalarının romantik ilişki doyumu üzerindeki etkisi: Duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolü
The effect of early maladaptive schemas and childhood traumas on romantic relationship satisfaction in emerging adults: The mediating role of emotion regulation difficulties
NİLSU ÇETİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
PsikolojiUluslararası Kıbrıs ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUAZZEZ MERVE AVCIOĞLU
- Yetişkinlerde bilişsel duygu düzenleme stratejileri ve anksiyete düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Erken dönem uyumsuz şemaların aracı rolü
Examining the relationship between cognitive emotion regulation strategies and anxiety levels in adults the mediating role of early incompatible schemas
BESTE YUVAUÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ENGİN EKER
- Kuşaklar arası şema geçişinde duygu düzenlemede güçlüklerin rolü
The role of difficulties on emotional regulation in the intergenerational schema transition
SABİRE MERVE BIÇAKCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Psikolojiİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ŞAHİN
- Erken dönem uyumsuz şemalar ile distimi arasındaki ilişkide duyguların aracı rolü
The mediating role of emotions in the relationship between early maladaptive schemas and dysthymia
MUHAMMED NİMETULLAH ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAKBULE KALI SOYER
- Reddedilme duyarlılığı, kişilerarası çatışma çözme stilleri ve bağlanmanın karanlık üçlü kişilik özellikleri ile ilişkisi: Erken dönem uyumsuz şemaların aracı rolü
The relation of dark triad personality traits with rejection sensitivity, interpersonal conflict resolation stylies and attachment: The mediating role of early maladaptive schemas
DUYGU YÜREK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Psikolojiİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİNE SEVİNÇ TOK